Σκάνδαλο Cambridge Analytica: Στην ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου

Σκάνδαλο Cambridge Analytica: Συζήτηση με θέμα «Η χρήση των δεδομένων των χρηστών του Facebook από την Cambridge Analytica και ο αντίκτυπος στην προστασία των δεδομένων» πραγματοποιήθηκε στην ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου στο Στρασβούργο.

Η συζήτηση αφορούσε τα μέτρα αποτροπής της χειραγώγησης των εκλογών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και τις δράσεις που είναι αναγκαίες για την αναβάθμιση των κανόνων περί ανταγωνισμού στην ΕΕ.

Η υπόθεση της εταιρείας Cambridge Analytica απασχόλησε τη διεθνή κοινή γνώμη, μετά την αποκάλυψη πως το Facebook είχε παραχωρήσει στην εταιρεία τα προσωπικά δεδομένα δεκάδων εκατομμυρίων χρηστών του.

Σύμφωνα με τις καταγγελίες, η Cambridge Analytica είχε χρησιμοποιήσει τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών προκειμένου να επηρεάσει με αναρτήσεις της, την ψήφο τους στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές.

Στη συζήτηση τοποθετήθηκε η επίτροπος αρμόδια για θέματα Δικαιοσύνης, Καταναλωτών και Ισότητας των Φύλων, Β. Γιούροβα, η οποία σημείωσε ότι η υπόθεση Facebook – Cambridge Analytica αποτέλεσε αφύπνιση για όλους, καθώς υπενθύμισε για μια ακόμη φορά, ότι στον ψηφιακό κόσμο μπορεί να γίνει κατάχρηση και κακόβουλη χρήση των προσωπικών δεδομένων.

«Η ασφάλεια του κυβερνοχώρου και η παραπληροφόρηση αποτελούν σοβαρή απειλή για τις ελεύθερες και δημοκρατικές εκλογές, και ο αγώνας για τους ψηφιακούς εξοπλισμούς δεν είναι κάτι μελλοντικό, αλλά συμβαίνει εδώ και τώρα» είπε η κ. Γιούροβα, τονίζοντας πως οι εκλογικές περίοδοι είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς σε παραπληροφόρηση και χειραγώγηση από ιδιωτικά και ξένα συμφέροντα, και οι ευρωεκλογές είναι εκτεθειμένες στην απειλή αυτή.

«Το σκάνδαλο του Facebook – Cambridge Analytica, δεν ήταν μια μεμονωμένη περίπτωση, καθώς, έχουν γίνει γνωστές και νέες παραβιάσεις δεδομένων, που όλες επιβεβαιώνουν τη σημασία και τον επείγοντα χαρακτήρα δράσης. Επιβεβαιώνουν ότι οι νέοι κανόνες προστασίας δεδομένων της ΕΕ, συνιστούν αναγκαιότητα, όπως επισημαίνεται στο σχέδιο ψηφίσματος του Ευρωκοινοβουλίου», τόνισε.

Υπογράμμισε δε, πως η Επιτροπή συμμερίζεται πολλές από τις ανησυχίες του Ευρωκοινοβουλίου για την προστασία δεδομένων και την κατάχρηση στην έρευνα, και ζητά λογοδοσία για τους αλγόριθμους.

«Η Ευρώπη είναι καλύτερα εξοπλισμένη πλέον, παρά ποτέ, με τα ισχυρά εργαλεία που παρέχει ο νέος νόμος για την προστασία των δεδομένων, ο οποίος δεν είχε τεθεί σε ισχύ κατά τη στιγμή των παραβιάσεων της Cambridge Analytica.

Είναι σημαντικό να εφαρμοστούν οι ισχύοντες κανόνες με την πλήρη ισχύ τους» είπε.

Η Β. Γιούροβα σημείωσε ότι είναι σε τακτική επαφή με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Προστασίας Δεδομένων και τον πρόεδρο της Αρχής Προστασίας Δεδομένων του Ηνωμένου Βασιλείου, ο οποίος είναι επικεφαλής της έρευνας για το Facebook και την Cambridge Analytica.

Αναφέρθηκε επίσης στην αμερικανική έρευνα στο θέμα και τη συνεργασία της με τον πρόεδρο της Αμερικανικής Ομοσπονδιακής Επιτροπής Εμπορίου (FTC), κ. Σίμονς στις Βρυξέλλες την περασμένη εβδομάδα, για τη δεύτερη ετήσια αναθεώρηση της ασπίδας προστασίας προσωπικών δεδομένων, ο οποίος διαβεβαίωσε ότι η έρευνα αποτελεί βασική προτεραιότητα της FTC.

«Ωστόσο, πρέπει να δούμε και πέρα από την υπόθεση καθαυτή, που αποτέλεσε σοκ στον πυρήνα του δημοκρατικού μας συστήματος.

Οι κανονισμοί, οι πρακτικές και οι συνήθειες για τις εκλογές προέρχονται από το μη ψηφιακό παρελθόν μας.

Τα όρια της δαπάνης των προεκλογικών εκστρατειών, οι αυστηροί κανόνες για την πολιτική διαφήμιση, η διαφάνεια για τη σχέση πολιτικών με χρηματοδότες προεκλογικής εκστρατείας, η περίοδος σιωπής, ο ρόλος των μέσων ενημέρωσης στην παραπληροφόρηση – όλοι οι κανόνες που αφορούν τα συμβατικά ΜΜΕ- πρέπει να επιβληθούν στο διαδίκτυο, στο ψηφιακό κόσμο.

Είναι σαφές ότι οι επερχόμενες ευρωεκλογές δεν θα είναι μία συνήθης διαδικασία, ούτε πρέπει να τις αντιμετωπίσουμε έτσι.

Δεν μπορούμε να είμαστε αφελείς, και έχουμε πολύ λίγο χρόνο να δράσουμε» υπογράμμισε.

Η κ. Γιούροβα ενθάρρυνε τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν και να στηρίξουν ένα εθνικό δίκτυο εκλογών, το οποίο θα είναι σε θέση να εντοπίζει γρήγορα πιθανές απειλές και να επιβάλλει ταχέως τους υφιστάμενους κανόνες και οικονομικές κυρώσεις.

«Πολλές εταιρείες, όπως το Facebook, προσπαθούν να διορθώσουν τα λάθη που έκαναν και να μας στηρίξουν στην προσπάθεια να καταστούν οι εκλογές πιο δίκαιες και πιο διαφανείς», σημείωσε υπενθυμίζοντας πως οι ευρωεκλογές θα διεξαχθούν πολύ σύντομα.

Εάν θέλουμε να είμαστε προετοιμασμένοι, πρέπει να δράσουμε τώρα και πρέπει να δράσουμε γρήγορα», επισήμανε και ζήτησε την ταχεία και άμεση συνεργασία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και των αρμόδιων αρχών.

Στη συζήτηση τοποθετήθηκε επίσης ο επίτροπος για την Ένωση Ασφάλειας (Security Union) Τζούλιαν Κινγκ, ο οποίος αναφέρθηκε στις δράσεις που έχει ήδη λάβει η Επιτροπή, όπως η δέσμη μέτρων της για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας από τις κλασικές απειλές στον κυβερνοχώρο, την προστασία των συστημάτων και των δεδομένων και την ενίσχυση της αποτροπής επιθέσεων, καθώς και η νέα πρόταση για δέσμη μέτρων για την αντιμετώπιση της διαδικτυακής παραπληροφόρησης, με βάση τη διαφάνεια, την ανιχνευσιμότητα και τη λογοδοσία.

«Έτσι, έχει σταλεί ένα σαφές και ισχυρό μήνυμα σε όλες τις πλατφόρμες διαδικτύου – το Facebook, το Twitter, το YouTube κ.ά., που έχουν πραγματική ευθύνη να αναλάβουν δράση.

Ζητήσαμε να δεσμευτούν για έναν κώδικα πρακτικής για την παραπληροφόρηση σε όλη την ΕΕ, ο οποίος παρουσιάστηκε τον περασμένο μήνα.

Καθορίσαμε σαφείς στόχους για αυτόν τον κώδικα και ζητήσαμε μετρήσιμα αποτελέσματα σε ορισμένους τομείς».

Ο κ. Κινγκ τόνισε πως οι πλατφόρμες θα πρέπει να διασφαλίσουν μεγαλύτερη διαφάνεια για το περιεχόμενο που είναι διαφημιστικό προϊόν (sponsored), να εντείνουν τις προσπάθειές τους για τον εντοπισμό και τη διαγραφή πλαστών λογαριασμών και να θεσπίσουν σαφείς κανόνες γύρω από τα διαδικτυακά ρομπότ (bots).

Θα πρέπει επίσης να υπάρχει μεγαλύτερη σαφήνεια γύρω από αλγόριθμους και πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο δίνουν προτεραιότητα στο περιεχόμενο που εμφανίζεται.

Αυτό θα πρέπει να συνδυαστεί με εργαλεία, ώστε οι χρήστες να ανακαλύπτουν ευκολότερα περιεχόμενο, να έχουν πρόσβαση σε εναλλακτικές πηγές πληροφόρησης και να μπορούν να αναφέρουν παραπληροφόρηση» είπε.