Σαντάμ Χουσεΐν: Η μέρα που ξεκίνησε η δίκη που τον οδήγησε σε απαγχονισμό – Ο βίος και η πολιτεία του

Σαντάμ Χουσεΐν: Πρόεδρος του Ιράκ για περισσότερες από δύο δεκαετίες, ο διαβόητος ηγέτης έβαλε τη χώρα του σε μεγάλες στρατιωτικές περιπέτειες τόσο με το Ιράν όσο και με τη Δύση.

Το όνομά του παραμένει ταυτόσημο ως ένας από τους μεγαλύτερους εφιάλτες της Δύσης στη σύγχρονη εποχή, συνώνυμο του χημικού και βιολογικού πολέμου.

Ο ίδιος προτιμούσε πάντως να τον συγκρίνουν με τον αρχαίο βαβυλώνιο βασιλιά Ναβουχοδονόσορ, αλλά και με τον Σαλαντίν, τον μουσουλμάνο που τα έβαλε με τους Σταυροφόρους και απελευθέρωσε την Ιερουσαλήμ!

Στα χρονικά του ηγέτη του Ιράκ για 24 συναπτά έτη, εκκινώντας από το 1979, περιλαμβάνονται οι συγκρούσεις με το Ιράν, ο Πόλεμος του Κόλπου και πολλά ακόμα ζοφερά στιγμιότυπα μιας ζωής που θα τελείωνε απρόοπτα, όταν τα αμερικανικά στρατεύματα εισέβαλαν στο Ιράκ το 2003 και ο ίδιος καταδικάστηκε σε θάνατο.

Σαντάμ Χουσεΐν: Τα πρώτα χρόνια

Ο Σαντάμ Χουσεΐν Αμπντ αλ-Ματζιντ αλ-Τικρίτι γεννιέται στις 28 Απριλίου 1937 στην ιρακινή επαρχία του Τικρίτ, ως γιος βοσκού της περιοχής. Ο πατέρας εγκατέλειψε την οικογένεια λίγους μήνες πριν από τη γέννησή του, ενώ αμέσως μετά ο μεγαλύτερος αδερφός του πέθανε χτυπημένος από καρκίνο.

Ανήμπορη να ξεπεράσει τις τραγικές απώλειες, η μητέρα δεν μπορεί να μεγαλώσει όπως θα ήθελε τον μικρό Σαντάμ, γι’ αυτό και τον στέλνει σε ηλικία 3 ετών να ζήσει στη Βαγδάτη με τον θείο του. Χρόνια αργότερα, ο Σαντάμ επέστρεψε στο χωριό του για να ενωθεί και πάλι με τη μητέρα του, η κακοποίηση όμως που υπέφερε από τον πατριό του τον ανάγκασε να επιστρέψει για άλλη μια φορά στη Βαγδάτη και την προστασία του θείου.

Ο θείος είναι όμως σκληροπυρηνικός σουνίτης μουσουλμάνος και φλογερός άραβας εθνικιστής, γεγονός που θα σφυρηλατήσει την πολιτική προσωπικότητα του έφηβου Σαντάμ, επηρεάζοντας καθοριστικά πλέον τις τοποθετήσεις του στη ζωή. Αφού αποφοιτήσει λοιπόν από το εθνικιστικό σχολείο της Βαγδάτης, το 1957, σε ηλικία 20 ετών, προσχωρεί στον εξτρεμιστικό παναραβικό σχηματισμό Μπάαθ, ένα ακραίο κόμμα δηλαδή που η ιδεολογία του ήταν να ενωθούν όλα τα αραβικά κράτη της Μέσης Ανατολής, με το αντιδυτικό του μένος να λειτουργεί ως επιστέγασμα.

Στις 7 Οκτωβρίου 1959, ο Σαντάμ συμμετέχει στο πραξικόπημα του Μπάαθ, όταν αυτό προσπάθησε να δολοφονήσει τον ιρακινό πρόεδρο Αμπντούλ Καρί Κασέμ, μετά την άρνηση του τελευταίου να προσχωρήσει στη νεοσύστατη Ενωμένη Αραβική Δημοκρατία και τη συμμαχία του φυσικά με το κομμουνιστικό κόμμα του Ιράκ.

Στην απόπειρα δολοφονίας, σκοτώνεται ο οδηγός του προέδρου, ο ίδιος ωστόσο επιβιώνει από τη μανία του Μπάαθ παρά τις πολλαπλές σφαίρες που δέχτηκε. Ο Σαντάμ λαβώνεται στο πόδι, καταφέρνει ωστόσο να το σκάσει στη Συρία, αν και πολλά μέλη του κόμματός του δεν θα είχαν την ίδια τύχη, αφού συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν λίγο αργότερα. Στη Συρία θα βρει καταφύγιο και θα παραμείνει για λίγο, πριν μετακομίσει στην Αίγυπτο με σκοπό να φοιτήσει σε πανεπιστημιακό νομικό τμήμα…

Σαντάμ Χουσεΐν: Η άνοδος στην εξουσία

Το 1963, με τον Σαντάμ να διανύει ήδη τον τρίτο του χρόνο στα νομικά έδρανα του Πανεπιστημίου του Καΐρου, το καθεστώς του Κασέμ ανατρέπεται από το νέο και πετυχημένο αυτή τη φορά πραξικόπημα του Μπάαθ, αναγκάζοντας τον φοιτητή να εγκαταλείψει τις σπουδές του και να επιστρέψει άρον-άρον στο Ιράκ.

Επιστρέφοντας όμως στο Ιράκ, τον περιμένουν μπελάδες: οι συνεχιζόμενες ενδοκομματικές διαμάχες στο εσωτερικό του Μπάαθ θα φέρουν τον Σαντάμ πίσω από τα σίδερα της φυλακής την επόμενη χρονιά. Όντας φυλακισμένος, ο φοιτητής του Νομικού Κολεγίου της Βαγδάτης συνεχίζει τις πολιτικές επαφές του και καταφέρνει να ανέλθει μπόλικα σκαλιά στην ιεραρχία του κόμματος. Κι έτσι το 1966 θα βρεθεί στη θέση του ανώτατου τοπικού στελέχους του Μπάαθ, γεγονός που του δίνει την απαραίτητη αυτοπεποίθηση -και βοήθεια φυσικά- να αποδράσει από τη φυλακή. Στα χρόνια που θα έρχονταν, η πολιτική του επιρροή θα αυξανόταν καθοριστικά…

Το 1968, ο Σαντάμ συμμετέχει σε νέο αιματοβαμμένο και εξίσου πετυχημένο πραξικόπημα του Μπάαθ, που κατέληξε με τον Αχμάντ Χασάν αλ Μπακρ πρόεδρο του Ιράκ και τον Σαντάμ βοηθό του!

Στα χρόνια της προεδρίας του αλ Μπακρ, ο Σαντάμ αποδεικνύεται αποτελεσματικός και προοδευτικός στην άσκηση των καθηκόντων του, παρά τη φήμη που αρχίζει να τον περιβάλλει ως άνθρωπος ανηλεής και αδίστακτος. Ο Σαντάμ έκανε τα πάντα για να εκμοντερνίσει τις υποδομές του Ιράκ, τη βιομηχανία και το εθνικό σύστημα υγείας, καταφέρνοντας μάλιστα η κοινωνική πολιτική της χώρας, το εκπαιδευτικό σύστημα και η αγροτική παραγωγή να ανέλθει σε δυσθεώρητα επίπεδα, επισκιάζοντας όλες τις άλλες αραβικές χώρες της περιοχής!

Το 1979, όταν ο ιρακινός πρόεδρος αποπειράθηκε να ενώσει Ιράκ και Συρία, σε έναν πολιτικό τακτικισμό που θα άφηνε ανίσχυρο τον Νο 2 της κυβέρνησής του, ο Σαντάμ τον αναγκάζει να παραιτηθεί, έπειτα από σειρά δολοπλοκιών και απειλών κατά της ζωής του. Κι έτσι, στις 16 Ιουλίου 1979 ο Σαντάμ ορκίζεται πρόεδρος του Ιράκ…

Λιγότερο από μία εβδομάδα αργότερα, ο Χουσεΐν συγκαλεί γενική συνέλευση του κόμματός του, στην οποία μνημονεύονται 68 μέλη του σχηματισμού του. Κάθε μέλος της λίστας συλλαμβάνεται αμέσως μετά και οι 22 εξ αυτών καταδικάζονται σε θάνατο. Μέχρι τις αρχές Αυγούστου του 1979, ήταν πια σαφές πώς θα κυβερνούσε ο Σαντάμ τη χώρα: τα μέλη του Μπάαθ και οι πολιτικοί αντίπαλοι που είχαν εξοντωθεί είχαν αγγίξει μερικές εκατοντάδες…

Σαντάμ Χουσεΐν: Η πτώση

Μετά την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου της Νέας Υόρκης και τον αμερικανικό πανικό που άγγιξε κόκκινο, η ρωσική αντικατασκοπεία εμπιστεύεται απόρρητες πληροφορίες στην αμερικανική κυβέρνηση που ήθελαν το Ιράκ να σχεδιάζει περαιτέρω τρομοκρατικά χτυπήματα σε αμερικανικό έδαφος.

Ο κύβος ερρίφθη και ο διαβόητος «Πόλεμος κατά της Τρομοκρατίας» της κυβέρνησης Μπους ήταν πλέον γεγονός: τον Ιανουάριο του 2002, ο πρόεδρος Μπους περιλαμβάνει το Ιράκ στον λεγόμενο «Άξονα του Κακού», δίπλα στο Ιράν και τη Βόρεια Κορέα δηλαδή, υποστηρίζοντας ότι ο Σαντάμ αφενός αναπτύσσει όπλα μαζικής καταστροφής αφετέρου είναι σύμμαχος της τρομοκρατίας…

Αργότερα την ίδια χρονιά, εγκαινιάζονται οι επιτόπιες έρευνες των αξιωματούχων του ΟΗΕ για ύποπτα οπλοστάσια σε διάφορες περιοχές του Ιράκ, παρά το γεγονός ότι λίγες ή και καθόλου ενδείξεις προσκομίστηκαν για την ύπαρξη τέτοιων ζοφερών προγραμμάτων. Παρά ταύτα, στις 20 Μαρτίου 2003, κάτω από το πρόσχημα ότι το Ιράκ διέθετε πράγματι όπλα μαζικής καταστροφής (καλά κρυμμένα προφανώς από τα μάτια των ειδικών του ΟΗΕ!) και ενορχήστρωνε νέες επιθέσεις στις ΗΠΑ, ο στρατιωτικός συνασπισμός των ΗΠΑ εισέβαλε για άλλη μια φορά στο Ιράκ.

Μέσα σε λίγες εβδομάδες, τόσο η στρατιωτική όσο και η πολιτική ηγεσία του Ιράκ είχαν ανατραπεί: στις 9 Απριλίου 2003 έπεσε η Βαγδάτη, με τον Σαντάμ Χουσεΐν βέβαια να διαφεύγει συνεχώς τη σύλληψη…

Σαντάμ Χουσεΐν: Οι τελευταίες ώρες

Στους μήνες που ακολούθησαν, οι Αμερικανοί εγκαινίασαν μια ιδιότυπη σταυροφορία για την ανεύρεση του Σαντάμ. Παρά το γεγονός ότι ο πάλαι ποτέ δικτάτορας κρυβόταν καλά, αυτό δεν τον εμπόδισε να κυκλοφορήσει μια σειρά από ηχητικά ντοκουμέντα στα οποία κατήγγειλε τους εισβολείς του Ιράκ και καλούσε τον λαό του σε αντίσταση.

Τελικά, στις 13 Δεκεμβρίου 2003, ο Σαντάμ βρέθηκε να κρύβεται σε ένα μικρό υπόγειο καταφύγιο κοντά σε φάρμα στη γενέτειρά του, το Τικρίτ. Από κει, μεταφέρθηκε στην αμερικανική βάση της Βαγδάτης, όπου και παρέμεινε μέχρι τις 30 Ιουνίου 2004, όταν και παραδόθηκε επισήμως στην προσωρινή ιρακινή κυβέρνηση για να δικαστεί για τα εγκλήματά του κατά της ανθρωπότητας.

Στη δίκη που ακολούθησε, ο φιλοπόλεμος κατηγορούμενος προκάλεσε ηχηρά την εξουσία του δικαστηρίου και προέβη σε μια σειρά από ομολογουμένως παράξενες δηλώσεις. Όπως και αν έχει, στις 5 Νοεμβρίου 2006 ο Σαντάμ κρίθηκε ένοχος για εγκλήματα πολέμου και καταδικάστηκε σε θάνατο, απόφαση που επικύρωσε το εφετείο της χώρας έπειτα από την έφεση των συνηγόρων του δικτάτορα.

Κι έτσι στις 30 Δεκεμβρίου 2006 γράφηκε το άδοξο τέλος του Σαντάμ Χουσεΐν: ο ιρακινός ηγέτης κρεμάστηκε σε ιρακινή βάση στη Βαγδάτη, παρά την παράκλησή του να εκτελεστεί.

Κατόπιν ενταφιάστηκε στη γενέτειρά του (31 Δεκεμβρίου 2006), κλείνοντας έτσι ένα μεγάλο κεφάλαιο της σύγχρονης ιστορίας του Ιράκ…