Ενβέρ Χότζα: Από τον αντιφασιστικό αγώνα στη μοναχική πορεία της ΛΔ Αλβανίας

Ο Ενβέρ Χότζα γεννήθηκε σαν σήμερα, στις 16 Οκτωβρίου το 1908. Ήταν γόνος μιας πλούσιας οικογένειας μουσουλμάνων Αλβανών που ασχολούνταν με το εμπόριο. Όταν τελείωσε το σχολείο σπούδασε νομικά στο Παρίσι. Δεν είναι βέβαιο αν πήρε το πτυχίο του. Ωστόσο οι έντονες πολιτικές ζυμώσεις της εποχής τον ώθησαν να ασπαστεί τις κομμουνιστικές ιδέες.

Παρέμεινε αρκετά χρόνια στη Δύση και σε ηλικία 28 ετών διορίστηκε ιδιαίτερος γραμματέας του αλβανικού προξενείου στις Βρυξέλες. Επέστρεψε στη χώρα του το 1939 και διορίστηκε καθηγητής της γαλλικής γλώσσας στο Λύκειο της Κορυτσάς.

Πολύ γρήγορα, ο μαχητικός κομμουνιστής δήλωσε ανοικτά την αντίθεσή του στο καταπιεστικό καθεστώς του βασιλιά Αχμέτ Ζώγου Α’. Τον Απρίλιο του 1939 η Αλβανία κατελήφθη από τα φασιστικά ιταλικά στρατεύματα και ο Ζώγου εγκατέλειψε τη χώρα.

Όπως αναφέρει η “Μηχανή του Χρόνου”, τον καιρό εκείνο ο Χότζα εντάχθηκε στην «Κίνηση Εθνικής Απελευθέρωσης» η οποία είχε ως σκοπό την αντίσταση κατά των Ιταλών. Ο Χότζα διακρίθηκε στην παράνομη δράση κατά των ιταλικών στρατευμάτων. Γι’ αυτή του τη δράση μάλιστα, καταδικάστηκε από τις αρχές κατοχής ερήμην σε θάνατο. Δημιουργός ενός ισχυρού, για τα δεδομένα της χώρας, παρτιζάνικου κινήματος κατάφερε να αποκτήσει τον έλεγχο της χώρας, αμέσως μετά την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων.

Τον Δεκέμβριο του 1945, μετά από μια παρωδία εκλογών, αναδείχθηκε σε πρόεδρο της Αλβανίας. Αναζητώντας στήριξη στο εξωτερικό, αρχικά στράφηκε προς τη Γιουγκοσλαβία του Τίτο. Λίγο αργότερα ωστόσο, εξαιτίας της αποπομπής του Γιουγκοσλάβου ηγέτη από την Κομιτέρν, ακύρωσε όλες τις οικονομικές συμφωνίες της χώρας του με τη Γιουγκοσλαβία και διέκοψε τις διπλωματικές σχέσεις.

Οι τιτοϊκοί συνεργάτες του είτε «αυτοκτόνησαν» είτε εκτελέστηκαν με την κατηγορία του προδότη. Την ίδια στιγμή 30.000 Αλβανοί και άγνωστος αριθμός Βορειοηπειρωτών φυλακίζονταν σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας.

Ο νέος Αλβανός ηγέτης ακολουθούσε πιστά τα χνάρια του μέντορά του Στάλιν. Χαρακτηριστικό είναι ότι το αλβανικό σύνταγμα του 1950 ήταν πιστή αντιγραφή του σοβιετικού. Το 1961 στο πλαίσιο της «αποσταλινοποίησης», ο Σοβιετικός ηγέτης Νικήτα Χρουτσώφ εξαπέλυσε σφοδρή επίθεση κατά του Χότζα και απαίτησε την παραίτησή του. Αντί γι’ αυτό, ο τελευταίος διέκοψε τις διπλωματικές σχέσεις της χώρας του με τη Σοβιετική Ένωση.

Νέος «προστάτης» της Αλβανίας αναδείχθηκε η μαοϊκή Κίνα. Και αυτή η συνεργασία όμως δεν ευοδώθηκε, με συνέπεια η μικρή βαλκανική χώρα να απομονωθεί και να είναι το ίδιο εχθρική τόσο με τις υπόλοιπες κομμουνιστικές χώρες όσο και με αυτές της Δύσης.

Παράλληλα, η Αλβανία ανακηρύχθηκε ως το πρώτο «αθεϊκό» κράτος στον κόσμο. Ο Χότζα εξαπέλυσε έναν απηνή διωγμό εναντίον κάθε μορφής θρησκείας. Άλλωστε ο ίδιος είχε επιβάλει ένα τέτοιο καθεστώς προσωπολατρίας, ώστε οι Αλβανοί δεν χρειάζονταν άλλον θεό. Εκκλησίες και τζαμιά μετατράπηκαν σε στάβλους και κρατικές αποθήκες. Πολύτιμα θρησκευτικά κειμήλια στη Βόρειο Ήπειρο καταστράφηκαν με τη δικτατορική κυβέρνηση των «Ελλήνων χριστιανών» της 21ης Απριλίου να αντιδρά με χλιαρότητα.

Τη δεκαετία του 1970 ο Χότζα προσέγγισε τις χώρες της Δύσης. Αυτό βέβαια δεν τον εμπόδισε να προβεί σε διαδοχικές εκκαθαρίσεις στον κρατικό μηχανισμό. Ανώτατα στελέχη της κυβέρνησης, η ηγεσία του στρατού ακόμα και παλαιοί σύντροφοι από τα χρόνια του αντάρτικου εκτελέστηκαν με συνοπτικές διαδικασίες.

Την ίδια στιγμή τα παιδιά των νηπιαγωγείων και των δημοτικών σχολείων μάθαιναν να υμνούν τον «πατερούλη Ενβέρ». Ο τελευταίος δεν προλάβαινε να απολαμβάνει τις «αυθόρμητες» εκδηλώσεις λατρείας του λαού προς το πρόσωπό του, να συγκεντρώνει όλες τις ανώτατες διακρίσεις στο πρόσωπο του και να μη χάνει ευκαιρία απόδειξης της μεγαλομανίας του.

Το 1975, κατά τη διάρκεια του 17ου συνεδρίου του κόμματος, η ανάγνωση της αναφοράς σχετικά με τη δράση του διήρκεσε 15 ώρες!

Ο Χότζα πέθανε στις 11 Απριλίου 1985. Τα 41 χρόνια της εξουσίας του «χάρισαν» στην Αλβανία, τον διόλου τιμητικό τίτλο της πιο καθυστερημένης χώρας στην Ευρώπη, όσον αφορά στην ανάπτυξη, τις ατομικές ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ο Αλβανικός λαός αναμφίβολα υπέφερε και πλήρωσε ακριβά το τίμημα της απολυταρχικής διακυβέρνησής του.