Ποιοι είναι οι Σιίτες που αυτομαστιγώθηκαν στον Πειραιά

Η Ασούρα είναι από τις μεγαλύτερες θρησκευτικές γιορτές του σιιτικού Ισλάμ και τιμά τη μνήμη του μαρτυρίου και θανάτου του Ιμάμη Χουσειν, εγγονού του Προφήτη Μωάμεθ. Η τελετή κορυφώνεται με το αυτομαστίγωμα και τον αυτοτραυματισμό που κάνουν οι Σιίτες προς τιμήν του εγγονού του προφήτη.

Εκατοντάδες Σιίτες μουσουλμάνοι συγκεντρώθηκαν και φέτος στην οδό Δήμητρος στο κέντρο του Πειραιά προκειμένου να γιορτάσουν την Ασούρα. Η Ασούρα είναι από τις μεγαλύτερες θρησκευτικές γιορτές του σιιτικού Ισλάμ και τιμά τη μνήμη του μαρτυρίου και θανάτου του Ιμάμη Χουσειν, εγγονού του Προφήτη Μωάμεθ.

Η τελετή κορυφώθηκε με το αυτομαστίγωμα και τον αυτοτραυματισμό τους προς τιμήν του εγγονού του προφήτη.

Η Ασούρα, αποκαλείται “Θρήνος του Μουχαράμ” και είναι η επέτειος του θανάτου του Χουσεΐν Ιμπν Αλί, εγγονού του προφήτη Μωάμεθ, από το χαλίφη Γιαζίντ, στη μάχη της Καρμπάλα. το 680 μ.Χ..

Η Ασούρα είναι η σημαντικότερη γιορτή των σιιτών μουσουλμάνων, η οποία και γιορτάζεται σε ολόκληρο τον κόσμο, από το Ιράν, το Ιράκ, την Ινδία, τον Λίβανο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Αφγανιστάν και το Πακιστάν, έως τη Νιγηρία, το Σουδάν, την Τανζανία, αλλά και περιοχές της Ρωσίας, την Αυστραλία και χώρες της Ευρωπαικής Ένωσης, όπου ζουν σιιτικοί πληθυσμοί. Η μνήμη του Ιμάμη Χουσεΐν τιμάται κάθε χρόνο, τη δέκατη ημέρα του μήνα Μουχαράμ (του πρώτου μήνα του ισλαμικού ημερολογίου).

Στην Ελλάδα γιορτάζεται από το 1978 και φέτος συνεχίστηκε η παράδοση με τις εορταστικές εκδηλώσεις των σιιτών μουσουλμάνων στον Πειραιά.

Σιίτες και Σουνίτες: Ποιες οι διαφορές τους, τι κρύβεται πίσω από τον εμφύλιο των μουσουλμάνων

Το Ισλάμ είναι μία από τις τρεις σημαντικότερες θρησκείες στον κόσμο. Είναι μάλιστα η θρησκεία με την ισχυρότερη επιρροή στην πολιτική και κοινωνική συμπεριφορά των πιστών της αφού εν πολλοίς καθορίζει τη ζωή των ανθρώπων σε αχανείς γεωγραφικές εκτάσεις.

Η αλληλεπίδραση Δύσης – ισλαμικού κόσμου ανάγεται στην εποχή της μάχης του Πουατιέ (Γαλλία) που ανέκοψε την επέλαση των Αράβων στην Ευρώπη το 732 μΧ. Οι επόμενοι αιώνες χαρακτηρίστηκαν από τις Σταυροφορίες για να φτάσουμε στη σύγχρονη εποχή που ξεκινάει με τον Λόρενς της Αραβίας και φτάνει μέχρι τα εξτρεμιστικά στοιχεία που έθρεψε η Δύση και την αραβική Άνοιξη.

Σήμερα το Ισλάμ, προκαλεί φόβο, απορία, ανησυχία κλπ. Και αυτό γιατί στο όνομα της θρησκείας αναδύονται τρομοκρατικά στοιχεία, συγκρουσιακές θεωρίες, πολεμικές απειλές. Το σπόρο του εξτρεμισμού στον ισλαμικό κόσμο έσπειρε σίγουρα η Δύση την εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Σήμερα, βέβαια, η ίδια η Δύση θερίζει τη θύελλα που έσπειρε πριν μισό περίπου αιώνα.

Στην ειδησεογραφία ακούμε και διαβάζουμε καθημερινά για ομάδες μουσουλμάνων που στρέφονται εναντίον της Δύσης ή πολεμούν μεταξύ τους. Πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι η σύγκρουση Ιράν – Σαουδικής Αραβίας που παρά τον μανδύα των θρησκευτικών διαφορών, σίγουρα εκτυλίσσεται για χάρη πετρελαϊκών συμφερόντων.

Οι πιο συνηθισμένες αναφορές σε μουσουλμανικές υποδιαιρέσεις είναι αυτές στους Σουνίτες και τους Σιίτες μουσουλμάνους. Για όλους τους μουσουλμάνους ο μοναδικός αληθινός θεός είναι ο Αλλάχ και ο λόγος του είναι το Κοράνι και προφήτης του λόγου του θεού είναι ο Μωάμεθ. Και ακριβώς επειδή ο Μωάμεθ είναι τόσο σεβαστή προσωπικότητα, κάθε στοιχείο της κληρονομιάς του αποτελεί πεδίο διαφορών μεταξύ των μουσουλμάνων.

Και σε αυτό το σημείο που έχει να κάνει με τη διαδοχή του προφήτη είναι που διαφέρουνοι Σιίτες από τους Σουνίτες. Οι Σιίτες πιστεύουν πως ο διάδοχος του Προφήτη πρέπει να προέρχεται από την οικογένειά του, ενώ οι Σουνίτες διαφωνούν.

Οι Σουνίτες, που αποτελούν το 85% του μουσουλμανικού πληθυσμού, ακολουθούν τη Σούνα (παράδοση) της ζωής και της διδασκαλίας του Μωάμεθ. Θεωρούν εαυτούς ως ορθόδοξους μουσουλμάνους και οι πιο σκληροπυρηνικοί θεωρούν τους μη Σουνίτες, άπιστους. Θεωρούν πως η επιλογή του Αμπου Μπακρ, του πεθερού του Μωάμεθ, ως χαλίφη, μετά τον θάνατο του προφήτη ήταν η ενδεδειγμένη.

Οι Σιίτες (το όνομα προέρχεται από το “σι’ ατ Αλί” που σημαίνει παράταξη του Αλί), από την άλλη, πιστεύουν πως ο Αλί, ο γαμπρός του Μωάμεθ, έπρεπε να θεωρείται διάδοχος του προφήτη μετά το θάνατό του. Ο Αλί και ο γιος του, ο Χουσείν Ιμπν Αλί, είναι οι μεγαλομάρτυρες του Σιισμού. Προς τιμή τους οι Σιίτες αυτομαστιγώνονται σε λατρευτικές εκδηλώσεις που διαρκούν 10 μέρες. Σύμφωνα με τον Σιίσμο, ο Αλί είναι ο γεννάρχης μιας δυναστείας 12 ηγετών του Ισλάμ η οποία εξαφανίστηκε από τη γη μετά τον δωδέκατο χαλίφη και κάποια μέρα θα επιστρέψει.

Τόσο οι Σουνίτες όσο και οι Σιίτες υποδιαιρούνται σε άλλες ομάδες, λιγότερο πολυπληθείς.

Ο Ρέντσο Γκουόλο, Ιταλός κοινωνιολόγος και ειδικός για το Ισλάμ με παλαιότερο άρθρο του στη La Repubblica περιγράφει τις κύριες διαφορές Σιιτών και Σουνιτών.

«Η εκτέλεση του σιίτη σεΐχη Νιμρ Αλ Νιμρ, ενός από τους πολιτικούς και θρησκευτικούς ηγέτες του κινήματος διαμαρτυρίας που ξέσπασε το 2011 στην πλούσια ανατολική επαρχία της Σαουδικής Αραβίας, υπάρχει κίνδυνος να προκαλέσει μια διπλή έκρηξη στην περιοχή. Μια έκρηξη θρησκευτική, ανάμεσα στους Σουνίτες και τους Σιίτες. Και μια έκρηξη πολιτική, ανάμεσα στη Σαουδική Αραβία και το Ιράν, που έχουν αυτοανακηρυχθεί προστάτες αυτών των κοινοτήτων.

Η αντιπαράθεση μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ιράν έχει μια μακρά ιστορία. Στη ρίζα της βρίσκεται η θρησκευτική απέχθεια που τρέφουν οι Ουαχαμπίτες της Σαουδικής Αραβίας απέναντι στους σιίτες, τους οποίους θεωρούν όχι αληθινούς μουσουλμάνους, αλλά αποστάτες. Όταν πέθανε ο ιδρυτής του Ισλάμ, ο Προφήτης Μωάμεθ, το 632, οι Άραβες που τον ακολουθούσαν διχάστηκαν για το ποιος έπρεπε να τον διαδεχθεί.

Οι περισσότεροι, που αργότερα θα γίνονταν γνωστοί ως Σουνίτες, υποστήριξαν τον Αμπού Μπακρ, έναν φίλο τού Προφήτη και πατέρα της συζύγου του, Αΐσα. Άλλοι επισήμαναν ότι ο Προφήτης είχε ορίσει διάδοχό του τον Άλι, εξάδελφο και γαμπρό του, και έγιναν γνωστοί ως Σιίτες.

Οι υποστηρικτές του Αμπού Μπακρ επικράτησαν, παρόλο που ο Άλι κυβέρνησε για λίγο με τον τίτλο του τέταρτου χαλίφη. Ο διχασμός αυτός οξύνθηκε ακόμη περισσότερο όταν ο γιος τού Άλι, ο Χουσέιν, σκοτώθηκε το 680 στην Καρμπάλα από σουνίτες στρατιώτες. Οι Σουνίτες εξακολούθησαν να μονοπωλούν την πολιτική ισχύ, ενώ οι Σιίτες ζούσαν στο περιθώριο και συμβουλεύονταν τους ιμάμηδες, οι πρώτοι δώδεκα των οποίων ήταν απόγονοι του Άλι.

Για να ξεπεράσουν τη θεολογική καταστροφή που συνέδεσαν με τον θάνατο του δωδέκατου ιμάμη, οι Σιίτες επεξεργάστηκαν ένα ιδιαίτερο δόγμα: Τη θεολογία του Αποκρυφισμού. Και δημιούργησαν, αντίθετα με τον σουνισμό, έναν πραγματικό και ιεραρχημένο κλήρο. Μια τάξη ειδικών που, ανάμεσα στ’ άλλα, πρέπει να ερμηνεύουν το κρυμμένο νόημα του Κορανίου.

Οι Ουαχαμπίτες, οπαδοί ενός αδιάλλακτου μονοθεϊσμού και αντίθετοι με τη σύνδεση των δώδεκα Ιμάμηδων με οποιαδήποτε μορφή λατρείας, θεωρούσαν πάντα τους Σιίτες ειδωλολάτρες που πρέπει να ζουν στο περιθώριο.

Η αντιπαράθεση αυτή δεν μειώθηκε ποτέ. Και οξύνθηκε εκ νέου το 1979, όταν ο σιισμός του αγιατολάχ Χομεϊνί ανέλαβε την εξουσία στο Ιράν. Ο επαναστατικός σιισμός συνιστά απειλή για τους Σαουδάραβες επειδή αμφισβητεί τόσο τον ρόλο τους ως «θεματοφυλάκων των ιερών τόπων» όσο και το δόγμα του ουαχαμπισμού, που στηρίζεται στην αδικία και την καταστολή.

Το σύστημα των διεθνών συμμαχιών επιδείνωσε την κατάσταση. Η Σαουδική Αραβία είναι από το 1945 σύμμαχος μιας Αμερικής που οι Ιρανοί θεωρούσαν πάντα τον «Μεγάλο Σατανά». Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, οι Σαουδάραβες και οι Ιρανοί βρίσκονται σε έναν διαρκή «πόλεμο δι’ αντιπροσώπων», που διεξάγεται στον Λίβανο, στο Ιράκ, στη Συρία, στην Υεμένη, στο Μπαχρέιν.

Εκτελώντας τον Αλ Νιμρ, οι Σαουδάραβες στέλνουν τώρα ένα μήνυμα: Γι’ αυτούς, εχθροί δεν είναι μόνο οι Σουνίτες που συμπαθούν την αλ-Κάιντα, αλλά και οι Σιίτες που διαφωνούν με το καθεστώς του Ριάντ. Το μήνυμα αυτό έχει παραλήπτη κυρίως το Ιράν, ώστε να καταλάβει ότι δεν θα γίνει ανεκτή οποιαδήποτε παρέμβαση, κρατική ή θρησκευτική, στον κήπο του σαουδαραβικού οίκου.

Πρόκειται για ένα μήνυμα που, σύμφωνα με τον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών, θα κοστίσει ακριβά στη σαουδαραβική δυναστεία και που, σύμφωνα με τον ίδιο τον ηγέτη της ισλαμικής δημοκρατίας Χαμενεΐ, δεν θα εμποδίσει την «αφύπνιση» των Σιιτών.

Όσο ο διπλός διχασμός, πολιτικός και θρησκευτικός, τροφοδοτεί τη σύγκρουση ανάμεσα στους δύο γίγαντες της Μέσης Ανατολής, η περιοχή δεν θα μπορεί να σταθεροποιηθεί. Το δείχνει η σουνιτική στρατιωτική συμμαχία που συγκροτήθηκε, με πρωτοβουλία της Σαουδικής Αραβίας, για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Το πρόβλημα είναι ότι στον όρο αυτό, το Ριάντ δεν περιλαμβάνει μόνο την αλ-Κάιντα, αλλά και όλα τα σιιτικά κινήματα που δραστηριοποιούνται στον Λίβανο, στην Υεμένη, στο Μπαχρέιν και στην ανατολική Σαουδική Αραβία».