Μετέωρη η Βρετανία – Δεν πήρε αυτοδυναμία η Μέι – “Φωνές” να παραιτηθεί

Μετέωρη αφήνει τη Βρετανία η εκλογική αναμέτρηση καθώς η Τερέζα Μέι κερδίζει μεν τις εκλογές, αλλά με σημαντικές απώλειες και χωρίς αυτοδυναμία.

Τα βρετανικά ΜΜΕ με σχεδόν καταμετρημένο το σύνολο των εδρών ανακοίνωσαν ότι πλέον δεν υπάρχει περίπτωση η Μέι να κατακτήσει την αυτοδυναμία καθώς θα κερδίσει 318 έδρες από σύνολο 650, ενώ απαιτούνται 326 για την αυτοδυναμία.

Στις 10:55 το πρωί (σσ. ώρα Ελλάδος) έχοντας βγει οι 647 από τις 650 έδρες η Τερέζα Μέι εκλέγει 317 βουλευτές (-11 σε σχέση με τις εκλογές του 2015), ενώ ο Τζέρεμι Κόρμπιν, οι Εργατικοί δηλαδή 261 βουλευτές (+29 σε σχέση με τις εκλογές του 2015).

Στις 09:47 το πρωί (σσ. ώρα Ελλάδος) έχοντας βγει οι 648 από τις 650 έδρες η Τερέζα Μέι εκλέγει 316 βουλευτές (-11 σε σχέση με τις εκλογές του 2015), ενώ ο Τζέρεμι Κόρμπιν, οι Εργατικοί δηλαδή 261 βουλευτές (+29 σε σχέση με τις εκλογές του 2015).

Στις εκλογές του 2015, οι Συντηρητικοί είχαν καταλάβει 330 έδρες. 

Μεγάλη χαμένη είναι η Τερέζα Μέι καθώς το κόμμα της, ενώ αρχικά εμφανιζόταν ως το μεγάλο φαβορί, κερδίζει τελικά λιγότερες έδρες στο κοινοβούλιο, και μάλιστα ενώ εκείνη είχε ζητήσει από τους ψηφοφόρους να της δώσουν ενισχυμένη πλειοψηφία για να διαπραγματευτεί το Brexit.

Διέπραξε το ίδιο λάθος με τον προκάτοχό της Ντέιβιντ Κάμερον, ο οποίος ανακοίνωσε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την ΕΕ προκειμένου να κάνει τους ευρωσκεπτικιστές στο εσωτερικό του κόμματος να σιγήσουν. Και εκείνος απογοήτευσε τους ψηφοφόρους και παραιτήθηκε μετά τη νίκη του «ναι». «Είναι το μάθημα των δύο τελευταίων ετών», εκτιμά ο Μπρίαν Κλάας του London School of Economics. «Οι ψηφοφόροι δεν θέλουν να θεωρείται δεδομένη η ψήφος τους».

Από την άλλη, ο επικεφαλής των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν διασώθηκε: αν και έχουν σημειωθεί αρκετές απόπειρες για την ανατροπή του από βουλευτές του κόμματός του, η πιο κεντρώα πτέρυγα του οποίου δεν υποστηρίζει τις ριζοσπαστικές απόψεις του, ο Κόρμπιν μπορεί να χαρεί για τη νίκη. Ενίσχυσε το ποσοστό των Εργατικών κατά περίπου 30 έδρες, την ώρα που πολλοί ανέμεναν μια μεγάλη ήττα.

Ακόμη μία έκπληξη των εκλογών: το Εθνικό Κόμμα της Σκωτίας (SNP) χάνει 20 από τις 54 έδρες που κατείχε στο βρετανικό κοινοβούλιο. Δύο υψηλόβαθμα στελέχη του, ο πρώην πρωθυπουργός της Σκωτίας Άλεξ Σάλμοντ και ο δεύτερος στην ιεραρχία του κόμματος Άνγκους Ρόμπερτσον έχουν χάσει την έδρα τους. «Πρόκειται για ένα πολύ κακό νέο για την (πρωθυπουργό της Σκωτίας) Νίκολα Στέρτζον και τις φιλοδοξίες της περί διοργάνωσης νέου δημοψηφίσματος» για την ανεξαρτησία της Σκωτίας, σχολίασε ο Ίαν Μπεγκ καθηγητής του London School of Economics.

Το UKIP, ο πρώτος υπέρμαχος της αποχώρησης της Βρετανίας από την ΕΕ, εξαφανίζεται από το κοινοβούλιο, καθώς όπως φαίνεται έχασε τον βασικό λόγο ύπαρξής του!

Τι είναι το “Μετέωρο Κοινοβούλιο”;

Ουσιαστικά περιγράφει το γεγονός ότι κανένα κόμμα δεν συγκεντρώσε την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών στο βρετανικό κοινοβούλιο. Η Τερέζα Μέι κέρδισε τις εκλογές μεν, αλλά έχασε την αυτοδυναμία. Αντί να κερδίσει έδρες, όπως ήθελε, έχασε.

Hung parliament, σύμφωνα με τα διεθνή μέσα, είναι το κοινοβούλιο όπου κανένα κόμμα δεν κατέχει την πλειοψηφία των εδρών, δηλαδή, εν προκειμένω 326 έδρες από τις 650 συνολικά. Η παράξενη αυτή έκφραση προέρχεται από τον όρο “hung jury”, η οποία χρησιμοποιείται για το σώμα των ενόρκων σε μια δίκη, το οποίο αδυνατεί λόγω ασυμφωνίας να καταλήξει σε μια απόφαση, με αποτέλεσμα να απαιτείται επανάληψη της δίκης.

Στις εκλογικές αναμετρήσεις ωστόσο, δεν υπάρχει αυτό το ενδεχόμενο, οπότε το κόμμα με τις περισσότερες έδρες θα διερευνήσει την προοπτική σχηματισμού κυβέρνησης συνασπισμού με ένα από τα μικρότερα κόμματα.

Η Μέι, βέβαια, μπορεί να επιλέξει να παραμείνει πρωθυπουργός σε κυβέρνηση μειοψηφίας με στήριξη από άλλα κόμματα, ανά περίπτωση, ωστόσο αυτή η περίπτωση είναι αρκετά μικρή.

Σε περίπτωση που η Μέι διαπιστώσει ότι δεν υπάρχει στήριξη για το κόμμα της στη Βουλή των Κοινοτήτων, τότε το βάρος θα πέσει στο δεύτερο κόμμα, στους Εργατικούς του Τζέρεμι Κόρμπιν.

Ένα τρίτο σενάριο θέλει την Τερέζα Μέι να παραιτείται, μετά την πανωλεθρία ενός hung parliament και να αναλαμβάνει άλλος την πρωθυπουργία, ενδεχομένως ένας πολιτικός που πιστεύει περισσότερο το Brexit από την ίδια.

Πολιτικό χάος στη Βρετανία

Το αποτέλεσμα βυθίζει τη Βρετανία στην αβεβαιότητα και μάλιστα λίγες ημέρες πριν την έναρξη των διαπραγματεύσεων για το Brexit, καθώς προκύπτει αυτό που οι Βρετανοί ονομάζουν hung parliament (Βουλή χωρίς αυτοδύναμο κόμμα). Αυτό σημαίνει ότι:

1ον. Καταρχήν η Τερέζα Μέι θα εξακολουθήσει να είναι πρωθυπουργός. Εφόσον το κόμμα της έρχεται πρώτο, θα αναζητήσει συμμάχους για να παραμείνει πρωθυπουργός. Κι αυτό θα το κάνει με τους ακόλουθους τρόπους:

Eίτε θα προσπαθήσει να σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού – το 2010, ο Ντέιβιντ Κάμερον έκανε κυβέρνηση με τους Φιλελεύθερους του Νικ Κλεγκ – είτε θα παραμείνει πρωθυπουργός σε κυβέρνηση μειοψηφίας με στήριξη από άλλα κόμματα. Το ενδεχόμενο αυτό στην περίπτωση των Συντηρητικών δεν είναι εύκολο, δεδομένου ότι οι Φιλελεύθεροι -που δεν ήθελαν τις πρόωρες εκλογές- δεν ήθελαν ποτέ το Brexit, ιδίως το «σκληρό Brexit» που υπόσχεται η πρωθυπουργός. 

Θα μπορούσαν οι Συντηρητικοί να συνεργαστούν με κάποια από τα κόμματα της Βορείου Ιρλανδίας, τα οποία στην καλύτερη περίπτωση να συγκεντρώσουν 14 έδρες. 

Ένα άλλο σενάριο θέλει την ίδια την Τερέζα Μέι να φεύγει από το προσκήνιο και να αναλαμβάνει άλλος την πρωθυπουργία. Ενδεχομένως ένας πολιτικός που πιστεύει περισσότερο το Brexit από την ίδια. 

-Το κόμμα της Σκωτίας NP αναμένεται να σαρώσει στη Σκωτία (πήρε 56 από τις 59 έδρες το 2015) και δεν θα δυσκολευόταν ιδιαίτερα να συνεργαστεί μαζί του, εφόσον η Νίκολα Στέρτζεον περνούσε τη δική της ατζέντα για το πότε θα γίνει το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκωτίας.

-Υπάρχουν ακόμα οι Φιλελεύθεροι (με τελείως διαφορετικές θέσεις στην οικονομία, αλλά κέρδισαν 8 έδρες το 2015 και κινούνται σε αυτά τα επίπεδα), οι Ουαλοί του Plaid Cymru (3 έδρες το 2015), ένα σοσιαλδημοκρατικό κόμμα στη Βόρειο Ιρλανδία (1 έδρα), οι Πράσινοι με επίσης 1 έδρα.

Ενίσχυση των Εργατικών 

Οι Εργατικοί συγκέντρωσαν 232 έδρες το 2015 και αν βρεθούν στα επίπεδα των 247, όπως υπολογίζουν ορισμένοι, και τα παραπάνω κόμματα κρατήσουν τις δυνάμεις τους, τότε μπορεί ο Τζέρεμι Κόρμπιν να γίνει ο 14ος πρωθυπουργός της βασίλισσας Ελισάβετ Β’.

Φυσικά μια τέτοια κυβέρνηση δεν θα ήταν ιδιαίτερα κεντροαριστερή, καθώς οι διαφορές που υπάρχουν μεταξύ όλων αυτών των κομμάτων, είναι τεράστιες, με ό,τι αυτό σημαίνει για τη συνοχή της. Για να μην αναφερθεί κανείς στα προβλήματα και τις ανταρσίες που αντιμετωπίζει ο ίδιος ο Κόρμπιν από τους βουλευτές του.

Αβεβαιότητα για τα Brexit

Καθώς η Μέι δεν κερδίζει αυτοδυναμία και χωρίς την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, πλέον επικρατεί αβεβαιότητα για τις διαπραγματεύσεις σχετικά με το Brexit καθώς και για τη βρετανική θέση, την ώρα που οι συζητήσεις είναι προγραμματισμένο να ξεκινήσουν στις 19 Ιουνίου. Όπως και να έχει η βρετανική θέση έχει αποδυναμωθεί. Και το μήνυμα των Βρετανών ψηφοφόρων μπορεί να εκληφθεί ως μια επιλογή για ένα ήπιο Brexit, το αντίθετο από αυτό που επιθυμεί η Μέι.

Live εικόνα από το BBC