Η Ιταλία αναζητά πολιτικό προσανατολισμό, ο Ντράγκι θα βοηθήσει;

Σχεδόν δύο μέρες από την ώρα που οι κάλπες έδειξαν “όχι” στην αναθεώρηση του Συντάγματος και ο Ματέο Ρέντσι ανακοίνωσε την πρόθεσή του να παραιτηθεί, η Ιταλία ψάχνει τον… πολιτικό προσανατολισμό της και η Ευρώπη παίρνει τα μέτρα της απέναντι σε ένα ακόμη μεγάλο “μέτωπο” στην περιφέρεια, ενώ οι μεγάλες εκλογικές αναμετρήσεις είναι μπροστά.

Στη γείτονα χώρα το πολιτικό τοπίο παραμένει “θολό”. Ενώ την επομένη του δημοψηφίσματος οι εκτιμήσεις έλεγαν πως μετά την επίσημη παραίτηση του Ιταλού πρωθυπουργού θα ακολουθήσει σχηματισμός κυβέρνησης τεχνοκρατών, υπό την ηγεσία του Πιερ Κάρλο Παντοάν, τελικά ο Ματέο Ρέντσι “πάγωσε” την παραίτησή του, ουσιαστικά για λίγα μόνο 24ωρα, μέχρι την ψήφιση του προϋπολογισμού, ύστερα από έκκληση του Προέδρου της Δημοκρατίας της χώρας, Σέρτζο Ματαρέλα.

Το σενάριο της ανάληψης της πρωθυπουργίας από τον Παντοάν παραμένει βέβαια στο “τραπέζι”, μάλιστα ο Ιταλός ΥΠΟΙΚ δεν συμμετείχε χθες και στο συμβούλιο του Eurogroup στις Βρυξέλλες, γεγονός που ενέτεινε τις σχετικές φήμες.

Όσο όμως περνούν οι μέρες, εντείνεται και η εκλολογία. Το σενάριο της προσφυγής στις κάλπες κερδίζει έδαφος και μάλιστα οι σχετικές εκτιμήσεις γίνονται και μέσα από την ίδια την κυβέρνηση Ρέντσι. 

Συγκεκριμένα, την άποψη ότι η Ιταλία ίσως πάει σε νέες εκλογές ακόμα και τον Φεβρουάριο, εξέφρασε ο υπουργός Εσωτερικών της χώρας, κατόπιν συνομιλίας που είχε με τον Ρέντσι. “Προβλέπω πως θα υπάρξει βούληση να πάμε σε εκλογές τον Φεβρουάριο”, δήλωσε στην Corriere della Sera ο Αντζελίνο Αλφάνο. 

Τα σχόλια αυτά εκτιμάται πως προστίθενται, στις “φωνές”, που ζητούν να διενεργηθούν γρήγορα εκλογές, προκειμένου να αποφευχθεί ένα παρατεταμένο πολιτικό αδιέξοδο στην Ιταλία, μετά το δημοψήφισμα της περασμένης Κυριακής.

Ο Ντράγκι και τα ιταλικά ομόλογα

Τα βλέμματα τώρα στρέφονται σαφώς στον Μάριο Ντράγκι, καθώς την ερχόμενη Πέμπτη συνεδριάζει το ΔΣ της ΕΚΤ, με την επέκταση του QE να βρίσκεται στο επίκεντρο και τους αναλυτές να τονίζουν ότι ο επικεφαλής της Τράπεζας θα ανακοινώσει παράταση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης.

Ο “Σούπερ Μάριο” εξάλλου είχε εξαρχής δηλώσει έτοιμος να παρέμβει, σε περίπτωση που το αποτέλεσμα του ιταλικού δημοψηφίσματος προκαλέσει “πανικό” στις αγορές. Με βάση τις εξελίξεις, οι αναλυτές περιμένουν επέκταση του QE κατά έξι μήνες, έως τον Σεπτέμβριο του 2017 και διατήρηση του τρέχοντος ρυθμού αγορών.

Υπενθυμίζεται ότι ο Ντράγκι επεσήμανε πρόσφατα ότι η ΕΚΤ είναι έτοιμη να αγοράσει περισσότερα ιταλικά ομόλογα, αν καταστεί αναγκαίο.

Την ίδια στιγμή, προτού η Τράπεζα αποφασίσει την επέκταση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης, θα πρέπει να λάβει υπόψη της και την οικονομική πραγματικότητα, καθώς η οικονομία της Ευρωζώνης αναπτύσσεται σε μεγάλο βαθμό.

Σημειώνεται ότι το αποτέλεσμα του ιταλικού δημοψηφίσματος ήταν αυτό, που αναμενόταν ευρέως από την αγορά, γι’ αυτό και η αντίδραση στα χρηματιστήρια αλλά και στις αγορές συναλλάγματος ήταν υποτονική, αντίθετα με ότι συνέβη μετά το δημοψήφισμα του Brexit ή τις αμερικάνικες εκλογές.

Πάντως, προφανώς η πρόκληση για το ευρώ δεν έχει τελειώσει. Δύο κρίσιμα ερωτήματα πρέπει να αντιμετωπισθούν κατά το επόμενο χρονικό διάστημα: Πώς θα σχηματιστεί μια νέα κυβέρνηση, και πώς θα αντιμετωπιστεί η επιδείνωση των κεφαλαίων των ιταλικών τραπεζών.

Οι αγορές προς το παρόν δεν προβλέπουν πρόωρες εκλογές στη χώρα. Οι πρόωρες εκλογές θα είναι μια μεγάλη πρόκληση που θα μπορούσε δυνητικά να βλάψει το ευρώ.

Μια άλλη πηγή της μεταβλητότητας θα μπορούσε να προέλθει από τον ιταλικό τραπεζικό κλάδο.

Οι συζητήσεις για την εκ νέου κεφαλαιοποίηση των τραπεζών είναι σε προχωρημένο στάδιο, ωστόσο η περαιτέρω πρόοδος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το ποια θα είναι η νέα κυβέρνηση στην Ιταλία και τι πολιτική θα ακολουθήσει, καθώς και ποια θα είναι η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κατά τη συνεδρίασή της την Πέμπτη.

“Πικρό” το ποτήρι για τον Ρέντσι

Στο μεταξύ, πικραμένος εμφανίζεται ο Ματέο Ρέντσι σε συνέντευξη που παραχώρησε στην Κοριέρε Ντέλα Σέρα μόλις λίγες ώρες μετά από την έκβαση του Ιταλικού δημοψηφίσματος, που του κόστισε την θέση του ως πρωθυπουργός της χώρας.

«Έκανα αυτό που έπρεπε να κάνω. Πρότεινα μια σωστή μεταρρύθμιση. Πάλεψα με την πλέον απαίσια κάστα. Αν δεν με θέλουν, φεύγω με τη συνείδησή μου ήσυχη», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Τα Νέα, η εξομολόγησή του στο πιο στενό του περιβάλλον είναι πιο δραματική. «Δεν πίστευα ότι με μισούσαν τόσο. Ήταν ένα μίσος αποσταγμένο, καθαρότατο», είπε αναφερόμενος στην εσωκομματική αντιπολίτευση, που τάχθηκε υπέρ του “Όχι”. 

“Στήθηκε¨το κρατικό σχέδιο διάσωσης της Monte

Την ίδια ώρα, τα μέτρα που θα επιτρέψουν την παροχή κρατικής βοήθειας στην Monte Dei Paschi είναι έτοιμα, καθώς οι ελπίδες της ιταλικής τράπεζας να βρει χρηματοδότηση από την αγορά εξανεμίζονται, όπως επισημαίνουν τρεις πηγές- γνώστες του θέματος, που μίλησαν στο πρακτορείο Reuters.

Οι ίδιοι παράγοντες σημειώσαν δε ότι η τράπεζα της Τοσκάνης προσπαθεί να αντλήσει 5 δισ. ευρώ αυτό το μήνα, ώστε να γλιτώσει την εκκαθάριση, αλλά οι επενδυτές είναι απρόθυμοι να δεσμεύσουν κεφάλαια μετά από την ήττα του Ρέντσι στο δημοψήφισμα.

Μια πηγή δήλωσε πως η τράπεζα εξετάζει το ενδεχόμενο της λεγόμενης προληπτικής ανακεφαλαιοποίησης, η οποία θα περιλαμβάνει την διοχέτευση ρευστότητας από την κυβέρνηση.

Δύο άλλες πηγές δήλωσαν πως ένα κυβερνητικό διάταγμα που εγκρίνει την ανακεφαλαιοποίηση από το κράτος ήταν έτοιμο, με την εφαρμογή του να εξαρτάται από τις πολιτικές εξελίξεις μέσα στις επόμενες ημέρες.