Η Διακήρυξη της 4ης Συνόδου Κορυφής Αιγύπτου – Ελλάδας – Κύπρου

Στην δημοσιότητα δόθηκε η διακήρυξη της 4ης Συνόδου Κορυφής Αιγύπτου – Ελλάδας – Κύπρου που υπογράφηκε κατά την σημερινή τριμερή συνάντηση των Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι, Αλέξη Τσίπρα, Νίκο Αναστασιάδη, στο Κάιρο.

Στην Διακήρυξη του Καΐρου, αποτυπώνεται η συμφωνία των τριών ηγετών για την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των τριών χωρών, προκειμένου να προωθηθεί μια τριμερής εταιρική σχέση σε διάφορους τομείς κοινού ενδιαφέροντος, και να εργασθούν από κοινού για την προώθηση της ειρήνης, της σταθερότητας, της ασφάλειας και της ευημερίας στην περιοχή της Μεσογείου. Όπως σημειώνεται, «με δεδομένη την ρευστή και ασταθή κατάσταση στην περιοχή, οι τρεις χώρες, που μοιράζονται κοινές αξίες και συμφέροντα, έχουν, για το σκοπό αυτό, συμφωνήσει ως προς τη σημασία της εγγύτερης συνεργασίας και του υψηλού επιπέδου συντονισμού πολιτικών ενεργειών».

Ολόκληρο το κείμενο της Διακήρυξης του Καΐρου

Ο πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας Αλέξης Τσίπρας, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης, και ο πρόεδρος της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, αφού συναντήθηκαν στο Κάιρο, στις 11 Οκτωβρίου 2016, συμφώνησαν ως προς την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των τριών χωρών, προκειμένου να προωθηθεί μια τριμερής εταιρική σχέση σε διάφορους τομείς κοινού ενδιαφέροντος, και να εργασθούν από κοινού για την προώθηση της ειρήνης, της σταθερότητας, της ασφάλειας και της ευημερίας στην περιοχή της Μεσογείου.

Με δεδομένη την ρευστή και ασταθή κατάσταση στην περιοχή, οι τρεις χώρες, που μοιράζονται κοινές αξίες και συμφέροντα, έχουν, για το σκοπό αυτό, συμφωνήσει ως προς τη σημασία της εγγύτερης συνεργασίας και του υψηλού επιπέδου συντονισμού πολιτικών ενεργειών.Ο τέταρτος γύρος της τριμερούς Συνόδου Κορυφής μεταξύ Κύπρου, Αιγύπτου και Ελλάδος ολοκληρώθηκε στο Κάιρο με την παρούσα διακήρυξη, με την οποία οι τρεις χώρες συμφώνησαν να εργαστούν για την υλοποίηση σχεδιασμένων έργων στους τομείς της ενέργειας, των θαλάσσιων μεταφορών, του τουρισμού και της γεωργίας. Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων χαιρέτισαν την πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα σε αυτούς τους τομείς και αναγνώρισαν ότι ακόμη πολλά απομένουν να γίνουν για να εξασφαλιστεί ότι η ανάπτυξη θα πραγματοποιηθεί στις κοινότητές τους.

Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων συμφώνησαν ότι οι κατευθυντήριες αρχές της τριμερούς εταιρικής σχέσης είναι ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου και για των σκοπών και αρχών που καθιερώνονται στο Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, συμπεριλαμβανομένης της δέσμευσης για φιλικές σχέσεις, τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια, το σεβασμό της κυριαρχίας, της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας των κρατών.

Η σημερινή τριμερής συνεργασία χρησιμεύει ως πρότυπο για την επέκταση του διαλόγου και την προώθηση των σχέσεων μεταξύ των χωρών της ΕΕ και των χωρών της περιοχής.

Οι σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης και Αιγύπτου

Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων επανεξέτασαν την σχέση μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Αιγύπτου, τονίζοντας το αμοιβαίο όφελος από διάφορους τομείς συνεργασίας μεταξύ των δύο πλευρών. Σε αυτό το πλαίσιο, επανέλαβαν τη ζωτική σημασία που έχει μια ισχυρή και σταθερή σχέση Αιγύπτου – ΕΕ για την ειρήνη και τη σταθερότητα τόσο στην Μέση Ανατολή όσο και στην Ευρώπη. 

Συμφώνησαν ότι μια στρατηγικού επιπέδου εταιρική σχέση μεταξύ της Αιγύπτου και της ΕΕ αποτελεί απαραίτητο πλαίσιο για την αντιμετώπιση πιεστικών κοινών προκλήσεων, όπως η τρομοκρατία και οι εξτρεμιστικές ιδεολογίες, η μετανάστευση, η βιώσιμη ανάπτυξη, και η επίτευξη οικονομικής ευημερίας. Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων επαναβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους να συνεργαστούν στενά για την ανάπτυξη διαφόρων πτυχών της ευρωαιγυπτιακής συνεργασίας περαιτέρω, με βάση τις αρχές του αμοιβαίου σεβασμού, συνιδιοκτησίας, τα κοινά συμφέροντα και τις αμοιβαίες δεσμεύσεις.

Εξέφρασαν τη λύπη τους για τις πρόσφατες επιθέσεις στην πολιτιστική κληρονομιά της Μέσης Ανατολής και την οργανωμένη λεηλασία και παράνομη διακίνηση πολιτιστικών αντικειμένων. Στο ίδιο πνεύμα, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων ζήτησαν περαιτέρω βήματα για την πρόληψη και την απαγόρευση της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών από τη Μέση Ανατολή, και ενθαρρύνουν μάλιστα τις προσπάθειες της Unesco να βοηθήσει να τεθεί σε εφαρμογή μια απαγόρευση, και να υποστηριχθεί η αποκατάσταση αυτών των ιδιοτήτων. Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων επιβεβαίωσαν τη βούλησή τους να στηρίξουν αμοιβαία τις υποψηφιότητες ο ένας του άλλου σε διεθνείς οργανισμούς και φόρα.

Συμφώνησαν ότι η σημερινή δεινή κατάσταση χιλιάδων μεταναστών, θέτοντας τις ζωές τους σε κίνδυνο, θα πρέπει να αντιμετωπιστεί σε περιφερειακό επίπεδο και διεξοδικά. Πρώτον, με τη μείωση των κινήτρων της παράνομης μετανάστευσης σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μέσω μιας ισορροπημένης και ολιστικής προσέγγισης, που θα επικεντρωθεί στις επενδύσεις στην ανάπτυξη, και την εξάλειψη της φτώχειας, ιδίως με την ενίσχυση της κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης και τη δημιουργία ευκαιριών, καθώς επίσης και από την εξέταση σε βάθος, την διατάραξη και τη δίωξη των δικτύων λαθρεμπόρων, και από την οικοδόμηση ισχυρότερων εταιρικών σχέσεων μεταξύ βορείων και νοτίων χωρών της Μεσογείου, ορίζοντας πρωτοβουλίες στη Βόρεια Αφρική για να βοηθηθεί έτσι η περιοχή να γίνει ισχυρότερη σε δραστηριότητες έρευνας και διάσωσης, καθώς επίσης και τη λήψη άμεσης δράσης για την πρόληψη περαιτέρω απωλειών ζωών των μεταναστών και την επανεξέταση των δυνατοτήτων ασφαλούς και νόμιμης επανεγκατάστασης των ανθρώπων.

Η σημασία της διάσκεψης της Ρόδου

Οι τρεις ηγέτες χαιρέτισαν τα αποτελέσματα της «Διάσκεψης της Ρόδου για τη Σταθερότητα και την Ασφάλεια», η οποία πραγματοποιήθηκε στη Ρόδο στις 8 και 9 Σεπτεμβρίου 2016 ως μέσο για την ενίσχυση του διαλόγου και της συνεργασίας σε θέματα που αφορούν την ασφάλεια και την σταθερότητα της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου.

Ακολουθώντας την ίδια γραμμή, επιβεβαίωσαν τη σημασία του να προχωρήσουν μπροστά το συντομότερο δυνατό σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος αναγνωρίζοντας το σύνθετο χαρακτήρα των περιβαλλοντικών προβλημάτων, δεδομένης της πιθανής επίπτωσης των διασυνοριακών έργων. Συμφώνησαν για την προώθηση της συνεργασίας για την ετοιμότητα για την αντιμετώπιση της ρύπανσης που προκαλείται από τα παράκτια έρευνα, εξερεύνηση και εξόρυξη υδρογονανθράκων ή και την ρύπανση πετρελαίου.

Συμφώνησαν επίσης, να εργασθούν για την προστασία του περιβάλλοντος και την επίτευξη της αειφόρου ανάπτυξης, και συζήτησαν για την απορρύπανση της Μεσογείου από την εγχώρια και την βιομηχανική ρύπανση και τις επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον της κλιματικής αλλαγής. Συμφώνησαν να συνεχίσουν να διερευνούν τρόπους για την προστασία του περιβάλλοντος μέσω της προώθησης της μπλε και πράσινης οικονομίας και τη βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση. Η κοινή τριμερή διακήρυξη προθέσεων για τη συνεργασία στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος σηματοδοτεί την ετοιμότητα των μερών να συνεργαστούν στον τομέα αυτό.

Προνομιακό πεδίο η θάλασσα

Οι θαλάσσιες μεταφορές είναι ένα προνομιακό πεδίο της συνεργασίας, λαμβάνοντας υπόψη τη γεωστρατηγική θέση και του τουριστικού δυναμικού των τριών χωρών, όπως αναφέρεται στην κοινή τριμερή δήλωση προθέσεων για την συνεργασία στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών και λιμενικής ανάπτυξης.

Ο ενεργειακός τομέας

Οι κοινές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν στον τομέα της ενέργειας, η διαφοροποίηση των ενεργειακών πόρων και των οδών, η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και η ανάγκη για τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη νέων ενεργειακών υποδομών, εμπλουτίζουν τις προοπτικές για την περαιτέρω προώθηση της τριμερούς συνεργασίας στον ενεργειακό τομέα, ιδίως στους τομείς των υδρογονανθράκων και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Για το σκοπό αυτό, συμφώνησαν να ενισχύσουν την ενεργειακή συνεργασία με τακτικές συναντήσεις των υπουργών αρμοδίων για την ενέργεια, καθώς και των φορέων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα που ασχολούνται με θέματα ενέργειας.

Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων εξέφρασαν την επιθυμία τους να ενισχύσουν τη συνεργασία τους μέσα από μια σειρά συμφωνιών σχετικά με την εκμετάλλευση και τη μεταφορά του φυσικού αερίου, όπου η ανακάλυψη των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, θα χρησιμεύσει ως καταλύτης για την περιφερειακή σταθερότητα και ευημερία. Τόνισαν ότι αυτή η συνεργασία βασίζεται στις καθιερωμένες αρχές του διεθνούς δικαίου, ιδίως τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) και επανέλαβαν τη βούλησή τους να συνεχίσουν τις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση των κοινών θαλάσσιων συνόρων τους.

Ανησυχία για την κλιμακούμενη βία

Σε περιφερειακά ζητήματα, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων εξέφρασαν την έντονη ανησυχία τους για την κλιμάκωση της βίας και την επιδείνωση της ανθρωπιστικής κατάστασης στη Συρία, κυρίως στο Χαλέπι, καλώντας όλα τα μέρη στη Συρία να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους για την αποκατάσταση της παύσης των εχθροπραξιών, ώστε να καταστεί δυνατή η πλήρης πρόσβαση της ανθρωπιστικής βοήθειας σε όλες τις υπό πολιορκία ή/και δύσβατες περιοχές. Για το σκοπό αυτό, ζητούν την άμεση και πλήρη εφαρμογή της συμφωνίας της 9ης Σεπτεμβρίου του 2016 μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσικής Ομοσπονδίας, και επίσης την συνέχιση της στήριξης των προσπαθειών του ειδικού απεσταλμένου του ΟΗΕ, Steaffan de Mistura, με στόχο την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για την τερματισμό της σύγκρουσης μέσα από μια πολιτική μετάβαση με βάση το ψήφισμα του Συμβουλίου ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών 2254 (2015) και το ανακοινωθέν της Γενεύης του 2012, που να ανταποκρίνεται στις νόμιμες προσδοκίες του συριακού λαού.

Υπέρ των παρεμβάσεων του ΟΗΕ

Όσον αφορά την Λιβύη, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων εξέφρασαν την υποστήριξή τους για τις προσπάθειες που αναλαμβάνονται από τον ειδικό εκπρόσωπο του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Martin Kobler, να διευκολυνθεί μια υπό λιβυκή ηγεσία πολιτική λύση και τόνισαν τη σημασία της εφαρμογής της Λιβυκής πολιτικής συμφωνίας της Skhirat.

Επαίνεσαν επίσης τις συνεχιζόμενες προσπάθειες της Αιγύπτου για την επίλυση των διαφορών και την οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών της Λιβύης, ενθαρρύνοντας τους να εργαστούν εποικοδομητικά για την πλήρη εφαρμογή της Λιβυκής Πολιτικής Συμφωνίας (LPA) της Skhirat. Επιβεβαίωσαν τη θέση τους να υποστηρίζουν τη διατήρηση των νόμιμων λιβυκών κρατικών φορέων, καθώς και την εφαρμογή μιας συνολικής στρατηγικής για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας.

Όσον αφορά την Υεμένη, εξέφρασαν την έντονη υποστήριξή τους προς τη νόμιμη κυβέρνηση της Υεμένης και τον πρόεδρο Hadi, καθώς και για τη διατήρηση της ενότητας και της εδαφικής ακεραιότητας.

Δίκαιη λύση για το Παλαιστινιακό

Στο Παλαιστινιακό ζήτημα, έκαναν έκκληση για μια δίκαιη και συνολική ειρηνική διευθέτηση στη βάση των σχετικών ψηφισμάτων του ΟΗΕ, για την ίδρυση ενός κυρίαρχου παλαιστινιακού κράτους με την Ανατολική Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσά του, που να ζει σε ειρήνη με όλους τους γείτονές της. Εξέφρασαν την ανησυχία τους σχετικά με τις τρέχουσες τάσεις επί του εδάφους. Χαιρετίζουν τις προσπάθειες από όλους τους περιφερειακούς και διεθνείς φορείς και επαίνεσαν το ρόλο της Αιγύπτου στον τομέα αυτό.

Τόνισαν την σημασία της ευρωμεσογειακής συνεργασίας για τις χώρες της περιοχής και υπογράμμισαν τοΝ σημαντικό ρόλο της Ένωσης για τη Μεσόγειο, τον οποίο δύναται να διαδραματίσει για το σκοπό αυτό.

Επιβεβαίωσαν την αμέριστη υποστήριξή τους στις συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις για μια λύση για το πρόβλημα της Κύπρου που θα επανενώσει το νησί, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Επεσήμαναν ότι η λύση του κυπριακού προβλήματος πρέπει να είναι σε αντιστοιχία με τις ανησυχίες και τις προσδοκίες των ίδιων των Κυπρίων, χωρίς αναχρονιστικές και παρωχημένες ρυθμίσεις ασφαλείας, όπως εγγυήσεις με το δικαίωμα στρατιωτικής επέμβασης χωρίς τη ρητή έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Στρατηγικής σημασίας η τριμερής

Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων ενθαρρύνονται από τα θετικά αποτελέσματα μέχρι στιγμής και, όντας πεπεισμένοι ως προς την στρατηγική σημασία της τριμερούς συνεργασίας, θα συνεχίσουν να συνεργάζονται στενά σε θέματα αμοιβαίου συμφέροντος, ευεργετικών τόσο για τις χώρες τους όσο και για την ευρύτερη περιοχή.