Χάνει τα όπλα της η ΕΚΤ(;)

Α.Α.

Το χρονικό ενός.. προαναγγελθέντος θανάτου, έστω και μερικού, θα βιώσει το ευρω-σύστημα, πιθανότατα κατά την επόμενη συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

 Ξένα πρακτορεία χθες μετέδιδαν πως η ΕΚΤ θα περικόψει τις αγορές ομολόγων, πριν τη λήξη του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης, πιθανότατα σταδιακά, μειώνοντας τις αγορές κατά 10 δισ. ευρώ το μήνα.

Μόλις έξι μήνες πριν τη λήξη του προγράμματος τον Μάρτιο του 2017 και ενώ πολλοί ήταν εκείνοι, που ελπίζουν σε παράταση του, οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ καταλήγουν στο ότι οι αγορές των περιουσιακών στοιχείων θα πρέπει να περιοριστούν.

Ωστόσο, οι ίδιοι αξιωματούχοι δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο το πρόγραμμα να παραταθεί με ρυθμό τα 80 δισ. ευρώ το μήνα, όπως είναι και σήμερα. Το Bloomberg σημειώνει ότι μέχρι τη λήξη του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης απομένουν μόλις τέσσερις συνεδριάσεις του Δ.Σ. της κεντρικής τράπεζας. Από τις 3 Σεπτεμβρίου, όταν η ΕΚΤ άφησε αμετάβλητο το πρόγραμμα χωρίς να απαντήσει στην ερώτηση αν θα υπάρξει παράταση στις αγορές ομολόγων, οι επενδυτές προσπαθούν να μαντέψουν τις προθέσεις της κεντρικής τράπεζας.

Ο περιορισμός των αγορών κατά 10 δισ. ευρώ το μήνα θα σημαίνει την υιοθέτηση μιας παρόμοιας στρατηγικής όπως της αμερικανικής Federal Reserve, η οποία ξεκίνησε να μειώνει τις μηνιαίες αγορές ομολόγων κατά 10 δισ. δολ. τον Δεκέμβριο του 2013 και τις τερμάτισε τον Οκτώβριο του 2014, προκειμένου να ελαχιστοποιήσει τον αντίκτυπο στις αγορές.

Η τελική απόφαση της ΕΚΤ θα εξαρτηθεί από τις οικονομικές προοπτικές της Ευρωζώνης και από την επιτυχία των προσπαθειών να αντιμετωπιστεί η έλλειψη τίτλων προς αγορά.

Τα προβλήματα

Αναλυτές προέβλεπαν προβλήματα εξαρχής, με την ανακοίνωση του προγράμματος. Στην αρχή οι ανησυχίες επικεντρώνονταν στη χαμηλή ρευστότητα και στις τιμές που αγοράζονταν τα ομόλογα, αλλά τώρα εστιάζουν στην έλλειψη επιλέξιμων τίτλων.

Ο τρόπος λειτουργίας του προγράμματος της ΕΚΤ κάνει τις τράπεζες και τους επενδυτές να πιστεύουν ότι η κεντρική τράπεζα δεν μπορεί να διατηρήσει τις μηνιαίες αγορές ομολόγων στα 80 δισ. ευρώ όπως είχε προγραμματιστεί, ή να επεκτείνει την ποσοτική χαλάρωση, εκτός και αν χαλαρώσει τους κανονισμούς για το τι μπορεί να αγοράσει.

Όπως επεσήμαναν εύστοχα οι Financial Times, επικαλούμενοι αναλυτές χρέους σε τράπεζες όπως οι Citi, HSBC, Bank of America Merrill Lynch, BNP Paribas και JPMorgan και επενδυτές όπως η Pimco, το πρόγραμμα ετοιμάζεται να βρει σε τοίχο.

Επιγραμματικά, ο όγκος των ομολόγων που μπορεί να αγοράσει η ΕΚΤ είναι πολύ μικρότερος, γιατί οι κανονισμοί της δεν της επιτρέπουν να διακρατεί πάνω από το ένα τρίτο μιας συγκεκριμένης έκδοσης ομολόγου, ή πάνω από το ένα τρίτο του χρέους οποιασδήποτε χώρας. Οι κανονισμοί αυτοί αναγκάζουν επίσης την τράπεζα να αγοράζει ομόλογα σε συσχέτιση με το μέγεθος της οικονομίας μιας χώρας, κάτι που σημαίνει ότι πρέπει να αγοράσει πολύ μεγαλύτερη ποσότητα γερμανικών ομολόγων σε σχέση με τίτλους άλλων κρατών.

Η Citi πιστεύει ότι η έλλειψη τίτλων είναι τόσο μεγάλη που η ΕΚΤ δεν θα έχει διαθέσιμους γερμανικούς τίτλους να αγοράσει ως τον Νοέμβριο. Ωστόσο, η Bofa εκτιμά ότι το πρόγραμμα μπορεί να συνεχιστεί χωρίς αλλαγές ως το τέλος του έτους.

Περιμένουν επέκταση

Μόλις τον περασμένο μήνα, δημοσίευμα του CNBC ανέφερε πως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναμένεται να επεκτείνει το -ύψους τρισεκατομμυρίων ευρώ- πρόγραμμα αγοράς ομολόγων και μετά τον Μάρτιο του 2017, οπότε και λήγει. 

Πριν την τελευταία συνεδρίαση της Τράπεζας, η συντριπτική πλειοψηφία των οικονομολόγων που έλαβαν μέρος σε πρόσφατη έρευνα του πρακτορείου Bloomberg (πάνω από 80%), εκτιμούσε ότι ο Ιταλός τραπεζίτης θα αυξήσει την ποσοτική χαλάρωση.