Το αερικό Λέοναρντ Κοέν

Γεννημένος σε ένα Μότντρεαλ ήρεμο και με έναν πατέρα εύπορο έμπορο του ύστερου μεσοπολέμου, όλα προοιωνίζονται μια λίγο – πολύ έτοιμη βάση για μια ζωή που θα προσφέρει τις δυνατότητες να ανθίσει τις δεξιότητες, τα ταλέντα του. Μένει όμως ορφανός από τα έξι. Με μια μητέρα που τα νεύρα της κλονίζονται με μια πρόοδο γεωμετρική, που την οδηγούν αργότερα στο φρενοκομείο. Ο Λέοναρντ Κοέν γράφει, γράφει όλο και περισσότερο. Λογοτεχνήματα. Και ποιήματα σύντομα, που με τον καιρό όλο και μακραίνουν. Με μια θεματολογία ετερογενή που εκβάλλει σε έναν μελαγχολικό λυρισμό. Και γράφει με μια δύσκολη για την ηλικία του αυτοπειθαρχία, σχεδόν με ωράριο εργασίας.

View this post on Instagram

A post shared by Jevgenija Sorokina (@ge.sorokina)

Δεν έχει πάρει ακόμη το πτυχίο του και όμως, παραλαμβάνει το πρώτο του λογοτεχνικό βραβείο. Η ποίησή του έχει ακόμη τόπους εβραϊκού μυστικισμού, όπως το θέλει η θρησκευτική οικογενειακή καταγωγή, μα και ο ίδιος. Διαβάζει ακατάπαυστα βιβλία μυθολογίας. Το ταξίδι στην Ύδρα. Ο πρώτος μέγας σταθμός. Ξυπόλητος. Καπνιστής. Τα γαϊδουράκια. Τα θριαμβευτικά μεσημέρια. Ξεκινά για λίγες μέρες το ταξίδι και μένει εκεί κοντά δέκα χρόνια. Γράφει συνέχεια. Πάντα με πρόγραμμα. Μα κάπου εκεί αρχίζει και το παιχνίδι με τις ουσίες. Στην περίπτωση του Κοέν η μοίρα κάνει εξαίρεση, σε αντίθεση με τόσους άλλους που διάβασαν τον κατάλογο χωρίς να έχουν διαβάσει και τον τιμοκατάλογο με τις δαιδαλώδεις σωματικές και πνευματικές παρενέργειες.

Παρέκει, ο Γκίνγκσμπεργκ έχει κορνάρει, «είδα τα καλύτερα μυαλά της γενιάς μου χαλασμένα από την τρέλα». Τη σκαπουλάρει και αρχίζει πιο σοβαρά το γράψιμο, αλλά και τις μουσικές. Με εκείνη τη βαθιά φωνή, που δεν προέρχεται από την ουισκοποσία της προηγούμενης βραδιάς μα από το χάδι του Θεού. Επιστροφή σε γήινα εδάφη. Και δουλειά. Συνθέτει τη «Suzanne» για την γυναίκα του, με μια ομορφιά ελαφίσια, την Τζούντι Κόλινς. Ούτε μισοπάλαβος, ούτε ουσίες. Εξάλλου, δεν υπήρξε πραγματικά κάτι από αυτά. Η φυγή τον καταδίωκε και έβαλε μερικά εμπόδια στον εαυτό του. Τον εντοπίζει ο παραγωγός Τζον Χάμον. Ηχογραφεί τα «Τραγούδια του Κοέν».

Οι στίχοι του αρχίζουν να γίνονται τραγούδια, να τους μελοποιεί

Το «Halleluah» έρχεται λίγο αργότερα, στου δρόμου τα μισά, στα μέσα της δεκαετίας του ’80, όταν ο Κοέν πετά δημιουργικά, μαζί με το «Dance me to the end of love». Στη δεκαετία του ’90, ακολουθεί το υφολογικά πιο σοβαρό «The Future». Έχει προηγηθεί το ατύχημα του ενός από τα δυο του παιδιά. Και στο γύρισμα του 20 ου αιώνα, έπεται το «Ten new songs». Αυτό το «νέο» στον τίτλο συμπυκνώνει τη θητεία του στο βουδισμό. Έχει ξεκινήσει το άλλο ταξίδι, την αναζήτηση του θείου – το ιερό. Ζεν. Σαηντελογία. Βουδισμός. Μοναχός για κάπου ένα χρόνο. Τον γνωρίζουμε κυρίως ως συνθέτη και ερμηνευτή. Υπήρξε όμως λαμπρός ποιητής. Ελεγειακός. Εσωτερικός. Και πάντα με μια μελαγχολική ροπή προς τους τελευταίους στίχους του ποιήματος.

View this post on Instagram

A post shared by ◼️Sergio Ranieri (@sergio.ranieri)

Μικρόσωμος μα πάντα λεπτός, αέρινος. Με τρόπους λεπτούς. Με αίσθηση των τρόπων σε δημόσιους χώρους. Με σκουρόχρωμα σακάκια, μελαγχολικά και αυτά. Και με κατάκτηση των δυο τελευταίων δεκαετιών της ζωής του το – επίσης μαύρο – καπελάκι του. Μωροφιλόδοξος και ανταγωνιστικός δεν ήταν, όπως είναι τόσοι άλλοι προβλέψιμοι. «Ο κόσμος είναι πολύ ανταγωνιστικός. Καθώς μεγαλώνεις συγχωρείς τους αντιπάλους σου, τα παιδιά σου και όλους τους άλλους. Όσο πλησιάζεις στο τέλος της κούρσας τόσο πιο γενναιόδωρος γίνεσαι με τους υπόλοιπους δρομείς», γράφει στο προσεγμένο βιβλιαράκι «Ο Κοέν με δικά του λόγια».

View this post on Instagram

A post shared by The Leonard Cohen Repository (@leonardcohenrepository)

Και με τη σοφία ότι το δύσκολο δεν είναι να σε κάνει να σε αγαπούν, αλλά να μπορείς εσύ να αγαπάς: «Αυτή είναι η πιο απαιτητική δραστηριότητα στην οποία μπλέκουν οι άνθρωποι: η αγάπη. Η ζωή έχει πολύ λίγο νόημα χωρίς αγάπη», αναφέρει και πάλι ο ίδιος. Στη γλώσσα μας, κυκλοφορούν βέβαια όλοι οι δίσκοι και τα cd του, αλλά και αρκετά από τα βιβλία του, σε φροντισμένες μεταφράσεις.