Χίλαρι Μάντελ: Η δεξιοτέχνης του ιστορικού μυθιστορήματος

Η Χίλαρυ Μάντελ, η οποία πέθανε χθες, ήταν σίγουρα μια ιδιαίτερη περίπτωση ανθρώπου, όχι εξαιτίας κάποιου υπερβάλλοντος ναρκισσισμού (μάλλον, το αντίθετο θα έλεγε κανείς) ή λόγω ενός εξεζητημένου τρόπου γραφής, αλλά και ως στάση και πορεία προσωπικής ζωής, όσο και συγγραφικής και δημόσιας παρουσίας. Η Μάντελ γεννήθηκε τον Ιούλιο του 1952 στο Glossop, στο Ηνωμένο Βασίλειο, σε μια καθολική οικογένεια ιρλανδικής καταγωγής.

Έχοντας την επιθυμία της δικηγορίας, άρχισε να σπουδάζει νομικά στο διάσημο London School of Economics, ενώ, παράλληλα, ενδιαφέρεται στενά για την πολιτική. Ενεπλάκη σε κινήσεις της επαναστατικής αριστεράς και έπαιξε με την ιδέα της πολιτικής καριέρας. Τελικά, εγκατέλειψε τις σπουδές της για να γίνει κοινωνική λειτουργός. Στα είκοσί της, ένιωσε τα πρώτα συμπτώματα μιας σοβαρής ασθένειας, η οποία, αρχικά, διαγνώστηκε ως σοβαρή ψυχιατρική διαταραχή.

Σε έναν πρώτο χρόνο, δέχεται ακατάλληλες θεραπείες που οδηγούν σε ψυχωσικές διαταραχές, χωρίς να την ανακουφίζουν.

Μόνο μετά από χρόνια ταλαιπωρίας οι γιατροί εντοπίζουν μια σοβαρή μορφή ενδομητρίωσης.  Υπέφερε από χρόνια σοβαρής μορφής ενδομητρίωση, γεγονός που της απέκλειε την τεκνοποιία.

«Μερικές φορές που μου λένε ότι αυτό με έκανε καλύτερη συγγραφέα ή ότι έτσι μπόρεσα να κρατήσω τον κόσμο σε απόσταση. Αλλά θα προτιμούσα να αντιμετωπίζω τον κόσμο παρά να αντιμετωπίζω τον πόνο και την αβεβαιότητα που κουβαλάει», είπε στους «Times» το 2012. Μέσω θεραπειών, λήψης νευροληπτικών και χειρουργικών επεμβάσεων, η ασθένεια αλλάζει τη φυσική της εμφάνιση και η Χίλαρι Μάντελ πρέπει να εγκαταλείψει την συστηματική ενασχόλησή της με την πολιτική. Αναγκασμένη να ζει στη σκιά, μακριά από οποιαδήποτε δημόσια σκηνή, στράφηκε στη συγγραφή.

Από το 1977 και για οκτώ χρόνια, ταξίδεψε πολύ για να ακολουθήσει τον σύζυγό της, τον γεωλόγο Gerald McEwen. Ενώ συνέχιζε να γράφει, δίδαξε αγγλικά στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή – μεταξύ των οποίων πέντε χρόνια στη Μποτσουάνα και τέσσερα στη Σαουδική Αραβία, πριν επιστρέψει στην Αγγλία στα μέσα της δεκαετίας του 1980. Το πρώτο της μυθιστόρημα, Every Day is Mothers Day δημοσιεύτηκε το 1985 και ανατρέχει στην εμπειρία της ως κοινωνική λειτουργός. Συνάντησε άμεση ευμενή υποδοχή από τους κριτικούς. Αλλά είναι με το ιστορικό μυθιστόρημα που το έργο της ως συγγραφέως αναγνωρίζεται και γίνεται ευδιάκριτο στο λογοτεχνικό και ευρύτερο εκδοτικό τοπίο.

Στη δεκαετία του ‘70, η Χίλαρι Μάντελ άρχισε να γράφει το Revolution, ένα έργο αναφοράς για τη Γαλλική Επανάσταση. Μετά από είκοσι χρόνια δουλειάς, το μυθιστόρημα εκδόθηκε στην Αγγλία το 1992 με τον τίτλο A Place of Greater Safety . Πολύ γρήγορα αναγνωρίζεται ως κείμενο πρωταρχικής λογοτεχνικής αξίας. Φανερά επηρεασμένη κατά τη διάρκεια των ταξιδιών της από τη μεσαιωνική υπεροχή της θρησκείας σε ορισμένες χώρες της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, ξεκινά ένα δεύτερο ιστορικό μυθιστόρημα που διαδραματίζεται στη βασιλεία του Ερρίκου VIII και στην άνοδο του Τόμας Κρόμγουελ, στην Αγγλία του 16ου αιώνα. W (εκδόθηκε το 2013 από τη Sonatine με τον τίτλο The Counselor) γνώρισε τεράστια επιτυχία στο Ηνωμένο Βασίλειο, τόσο κριτικά όσο και δημόσια. Διασκευασμένο σε μίνι σειρά από το BBC, το μυθιστόρημα παίζεται επίσης στη σκηνή από την Royal Shakespeare Company.

Αναγνωρισμένη ως μία από τις μεγαλύτερες συγγραφείς στην αγγλική γλώσσα, η Μάντελ έχει λάβει πολλά λογοτεχνικά βραβεία και γνωρίζει πραγματική διεθνή επιτυχία. Έκανε μια ημερομηνία στην ιστορία των αγγλικών γραμμάτων λαμβάνοντας το βραβείο Man Booker δύο φορές στη σειρά, το 2009 και το 2012 για τον πρώτο και τον δεύτερο τόμο του ίδιου ιστορικού μυθιστορηματικού έργου. Ενεργή πολίτης μέχρι το τέλος, δηλώνει αφοσιωμένη του ευρωενωσιακού εγχειρήματος και στρέφεται δημόσια εναντίον του Μπόρις Τζόνσον και της πολιτικής που ακολουθεί. Επικρίνει τον πρώην Πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον, ένθερμο υποστηρικτή του Brexit, τον οποίο λέει πως έχει συναντήσει μερικές φορές.

«Δεν θα έπρεπε να είναι στη δημόσια ζωή. Και είμαι σίγουρη πως το ξέρει», δηλώνει πριν από ένα χρόνο, εκφράζοντας την «ντροπή της για το γεγονός ότι ζει σ' ένα έθνος που εξέλεξε αυτή την κυβέρνηση». Στα ελληνικά κυκλοφορούν αρκετά από τα βιβλία της και συνιστάται η προσεγμένη μετάφραση του «Γουλφ Χολ» από τις εκδόσεις Πάπυρος.