Ο Σουρεαλισμός και πως συνδέεται με την Σύγχρονη τέχνη και τα όνειρα

Η ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ SOLUS LOCUS (2018) της JILL MULLEADY είναι το όνειρο της Αφροδίτης. Ένα στρείδι ζωγραφισμένο μέσα στο μαργαριταρένιο κέλυφος με τις ραβδωτές πτυχές να μοιάζουν με χείλη.Φυσικά, στα περισσότερα  όνειρα, δεν βλέπουμε αυτό που θα θέλαμε ιδανικά. Συνήθως ούτε στην πραγματική  ζωή μας δεν μας έρχονται όλα εύκολα, ή τουλάχιστον η απόκτησή τους δεν είναι τόσο επώδυνη όσο θα ελπίζαμε. Ένας πίνακας όπως ο Mulleady’s προσφέρει μια ορισμένη ολοκλήρωση ενός άπιαστου ονείρου, αλλά και τονίζει αυτή την απουσία. Η νεκρή φύση πάντα μας μαγεύει. Αυτό είναι και η τέχνη άλλωστε μαγειά. Ο πίνακας τοποθετείται στη στιγμή της αφύπνισης, ανάμεσα στο να έχεις και να μην έχεις, το ασυνείδητο και το συνειδητό, το όνειρο και τον πραγματικό κόσμο.

Η διάχυση του σουρεαλιστικού στυλ στη σύγχρονη τέχνη και τον πολιτισμό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη διαφίμιση. Ο Μπρετόν έχτισε ένα κίνημα στη θεωρία του Φρόιντ για το ασυνείδητο. το ίδιο έκανε και ο σύγχρονος του Έντουαρντ Μπερνέις, ο διάσημος διαφημιστής και προπαγανδιστής που πρωτοστάτησε στο εμπόριο της απήχησης στις «μάζες». Θα μπορούσε κανείς να εμβαθύνει στο ασυνείδητο για να αντλήσει τον λανθάνοντα πλούτο των ονείρων (ίσως ακόμη και για να αντιμετωπίσει κάποιες από τις καταπιεσμένες επιθυμίες που ξέσπασαν κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου) – ή, θα μπορούσε να εξορύξει τις ίδιες επιθυμίες για να πουλήσει στους ανθρώπους προϊόντα που δεν χρειάζονται και δεν τα θέλουν.

Πρωτοπόρος ο Σαλβαδόρ Νταλί

Όταν οι σουρεαλιστές αποστρατεύθηκαν από το Παρίσι με το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, πολλοί  μετακόμησαν στη Νέα Υόρκη, ένας από αυτούς ήταν ο Σαλβαδόρ Νταλί που ρίχτηκε στη διαφήμιση. Αυτός ήταν ένας λόγος για τον οποίο οι συνάδελφοί του σουρεαλιστές τον αποκήρυξαν. Ο Νταλί δημιούργησε τη δική του κληρονομιά και το δικό του όνομα στο χώρο, ενώ ενέκρινε, μεταξύ άλλων, τη σοκολάτα (1969) και το αντιόξινο (1974).

Σε αυτό το πλαίσιο του αδυσώπητου, μικρού σουρεαλισμού, μπορεί να είναι δύσκολο να βρει κανείς ένα έργο σύγχρονης τέχνης που να μην είναι κατά κάποιο τρόπο σουρεαλιστικό, που να μην ενσωματώνει τουλάχιστον κάποια απόχρωση του φαντασμαγορικού στυλ. Το Psychic Landscape του Mulleady (2019), είναι ένας πίνακας που απεικονίζει τα πόδια του καλλιτέχνη στο μπάνιο, αλλά έχει ομοιότητες με το What the Water Gave Me (1938) της Frida Kahlo. Ο σουρεαλισμός είναι στο νερό. Σε αντίθεση με το παραισθησιακό πίνακα της Kahlo, το Mulleady’s είναι ένα χλιαρό, ήρεμο όραμα, περισσότερο σαν πίνακα του Μπους – ένα μπάνιο που σου πέρνει την αρνητική ενέργεια, την τοξικότητα και σε αφήνει ήρεμο και χαλαρό.