Όταν η αναπαράσταση δεν αρκεί: Νέα έκθεση στο Met για τη περίπτωση ενός πολυσύνθετου γλυπτού

Μέχρι πολύ πρόσφατα, εικαζόταν ότι σχεδόν κάθε μαρμάρινη εκδοχή του Why Born Enslaved του Jean-Baptiste Carpeaux! (1868) είχε χαθεί στο χρόνο. Η προτομή θεωρείται μια από τις πιο σημαντικές απεικονίσεις του 19ου αιώνα ενός σκλαβωμένου ατόμου, αν και έγινε 20 χρόνια μετά τη δεύτερη κατάργηση της δουλείας στη Γαλλία.

Το 2018, μια εκδοχή του γλυπτού μιας γυμνής μαύρης γυναίκας δεμένης με σχοινιά επανεμφανίστηκε και τελικά έφτασε στον οίκο Christie’s στο Παρίσι. Κάνοντας τον Carpeaux ως «φλογερό αντίπαλο της δουλείας», ο οίκος δημοπρασιών διαφημίζει το έργο «βάζοντας [τον θεατή] πρόσωπο με πρόσωπο με την πραγματικότητα της δουλείας». Αγοράστηκε από έναν αντιπρόσωπο για ποσό που αντιστοιχεί σε περισσότερα από 300.000 $.

O έμπορος το πούλησε αργότερα στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης, το οποίο πρόσθεσε επίσημα αυτό το έργο Carpeaux —κατέχει επίσης μια έκδοση από τερακότα που απέκτησε το 1997— στις αποθήκες του το 2019.

Επιπτώσεις στο χθες και στο σήμερα

Πώς περιέγραψε ο Christie’s Why Born Enslaved! και οι πολλές εκδοχές του είναι παρόμοιες με εκείνες που έχουν παρουσιάσει πολλοί ιστορικοί, μουσεία και κριτικοί τα περισσότερα από 150 χρόνια από τη δημιουργία του. Αλλά η αλήθεια της δημιουργίας του έργου και το πλαίσιο από το οποίο προήλθε είναι πιο περίπλοκο. Ο Carpeaux βρισκόταν σε δεινή οικονομική κατάσταση όταν παρήγαγε το έργο, το οποίο αναπαρήχθη πολλές φορές από το εργαστήριό του πριν από το θάνατό του το 1875 στα 48 του, και άρα Why Born Enslaved!

Και ενώ το Carpeaux μπορεί να έγινε διάσημο για έργα όπως αυτό, με την λεπτή του ψυχολογία και την επιδέξια απόδοση της ελαστικής σάρκας, την ταυτότητα του μοντέλου για το Why Born Enslaved! παραμένει άγνωστη. Όλα αυτά για να μην αναφέρουμε τις ομοιότητες του έργου με τα εθνογραφικά γλυπτά, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν σε όλη τη Δύση για αιώνες ως ρατσιστικό εργαλείο για να επιβεβαιώσουν την κυριαρχία των λευκών στους διάφορους λαούς που αποίκησαν.

Τώρα, οι μαρμάρινες και τερακότα εκδοχές του Why Born Enslaved! αποτελούν τα επίκεντρα μιας νέας έκθεσης στο Met που δεν μοιάζει με τίποτα που έχει τοποθετηθεί ποτέ στο ίδρυμα στην ιστορία του. Με τίτλο «Fictions of Emancipation: Carpeaux Recast», αυτή η μικρή αλλά ισχυρή παράσταση ανοίγει τις πόρτες του Αντιμετωπίζει το Why Born Slaved! κριτικά, δίνοντάς το υπό το φως άλλων έργων του 19ου αιώνα που ασχολούνται με το υπερατλαντικό δουλεμπόριο, την αποικιοκρατία και τα κινήματα κατάργησης στη Γαλλία και τις ΗΠΑ. επιπτώσεις που έχουν εκτοξευθεί ανά τους αιώνες κια θα προκαλέσουν ορισμένους. Ακόμη πιο συγκλονιστική για πολλούς θα είναι η παρουσία του και μόνο στο Met, το οποίο σπάνια, έως ποτέ, αντιμετώπισε τόσο άμεσα τον ρόλο που έπαιξε η τέχνη στον δομικό ρατσισμό.

Μεγάλο μέρος του «Carpeaux Recast» φαίνεται να διαδραματίζεται περισσότερο από έναν αιώνα στο παρελθόν, αλλά ο Walters σπεύδει να επισημάνει ότι το Why Born Enslaved! έχει επιπτώσεις για το παρόν. «Στο σύγχρονο πλαίσιο, υπήρξαν επίσης άνθρωποι που αναζήτησαν αυτό το έργο για το γεγονός των αναπαραστατικών του πτυχών, για το γεγονός ότι είναι μια ρεαλιστική, νατουραλιστική απεικόνιση μιας μαύρης γυναίκας, είτε πρόκειται για πραγματικό είτε για φανταστικό πρόσωπο. ,” είπε. Ένα καστ του κομματιού Carpeaux εμφανίστηκε στο σπίτι της Janet Jackson όταν φωτογραφήθηκε από το Architectural Digest και εμφανίστηκε στη διαφημιστική καμπάνια Ivy Park της Beyoncé το 2020.

Το ποίημα

Σαν να υπογραμμίσουν περαιτέρω αυτό το σημείο, οι επιμελητές συμπεριέλαβαν επίσης δύο έργα από τα τελευταία χρόνια των Kara Walker και Kehinde Wiley. Το κομμάτι Walker είναι μια άμεση απάντηση στο Carpeaux. Με τον τίτλο Negress (2017), μια νύξη στο όνομα που χρησιμοποιείται εδώ και καιρό από τους μελετητές για να αναφερθεί στο Why Born Enslaved!, το κομμάτι Walker είναι ένα γύψινο εκμαγείο του Carpeaux που βρίσκεται χαμηλά σε μια γωνία. Για τον Walters, θέτει το ερώτημα: «Σε ποιον ανήκει η αναπαράσταση και ποιος έχει την εξουσία να διαμορφώσει την παρουσίαση της αναπαράστασης;»

Μια απάντηση μπορεί να δοθεί από ένα ποίημα που έγραψε ο Walters για το Met το 2019, με τίτλο «In the Gallery». Στο πρώτο μέρος που αφηγείται η γυναίκα που απεικονίζεται από τον Carpeaux, ο Walters γράφει: «Το όνομά μου, προς το παρόν, είναι το σώμα μου / Μαλακό στη σάρκα αλλά πιο δυνατό από πέτρα. / Βρίσκω το δρόμο μου μέσα από χρόνια στη σιωπή / Μετά από μια ζωή περικυκλωμένη από εχθρούς.