Η Πρίμα Μπαλαρίνα των Μπολσόι που κατέφυγε στην Ολλανδία λόγω πολέμου

Μια είδηση που έπεσε σαν βόμβα στον κόσμο του κλασικού μπαλέτου, ανακοινώθηκε την Τετάρτη 16 Μαρτίου από το Ολλανδικό Εθνικό Μπαλέτο. Η 30χρονη Ολγα Σμιρνόβα, βραβευμένη χορεύτρια και ένα από τα κορυφαία αστέρια του Θεάτρου Μπολσόι αυτομόλησε στην Ολλανδία, αφού προηγουμένως κατήγγειλε τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Μαζί με τη ρωσίδα μπαλαρίνα κατέφυγε στην Ολλανδία και ο Βίκτορ Καϊσέτα, 22χρονος βραζιλιάνος σολίστ και ανερχόμενο αστέρι στο Μπαλέτου Μαριίνσκι της Πετρούπολης, όπου ζούσε τα τελευταία πέντε χρόνια, ο οποίος δήλωσε ότι υπό τις παρούσες συνθήκες δεν μπορεί να συνεχίσει να ζει στη Ρωσία.

Φυσικά η Ολλανδία τους υποδέχτηκε με ανοικτές αγκάλες και οι δύο καλλιτέχνες εντάχθηκαν αμέσως στο δυναμικό του Ολλανδικού Εθνικού Μπαλέτου. Η πρώτη εμφάνιση της Σμιρνόβα θα γίνει με το αριστούργημα του Μαριούς Πετιπά «Ραϊμόντα», το οποίο θα παρουσιαστεί στο Αμστερνταμ, από τις 3 μέχρι τις 23 Απριλίου, σε μια εντελώς νέα εκδοχή και με ένα twist, όπως υπόσχεται η μεγαλύτερη χορευτική εταιρία της Ολλανδίας. (Δείτε ένα φιλμ μικρού μήκους για την καριέρα της Ολγα Σμιρνόβα).

Η μεγαλύτερη σταρ των τεχνών που έχει εγκαταλείψει τη Ρωσία

Η γεννημένη στην Αγία Πετρούπολη Ολγα Σμιρνόβα εντάχθηκε στο Μπολσόι το 2011 και από το 2016 ήταν πρίμα μπαλαρίνα του διάσημου ρωσικού μπαλέτου. Σύντομα εμφανίστηκε σε πρωταγωνιστικούς ρόλους σε παραστάσεις όπως «Η Λίμνη των Κύκνων» και «Ζιζέλ» και έχει κάνει διεθνείς περιοδείες με το μπαλέτο, ενώ επίσης έχει εμφανιστεί ως προσκεκλημένη στο American Ballet Theatre και το State Balle της Βιέννης. Οπως αναφέρουν οι New York Times, η Σμιρνόβα θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες χορεύτριες της γενιάς της, ενώ είναι και η μεγαλύτερη σταρ των τεχνών που έχει εγκαταλείψει τη Ρωσία –μέχρι στιγμής– λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.

Remaining Time-0:00 Fullscreen Mute H κίνησή της θυμίζει την ιστορία του Ρούντολφ Νουρέγιεφ, ο οποίος στο απόγειο του Ψυχρού Πολέμου, το 1961, έγινε ο πρώτος διάσημος «Σοβιετικός» που επέλεξε να αυτομολήσει στη Δύση, ενώ βρισκόταν σε περιοδεία με τη σοβιετική ομάδα μπαλέτου. Οπως γράφει η Telegraph, την τελευταία στιγμή, αντί να επιστρέψει στη Ρωσία, ο θρυλικός χορευτής πήδηξε πάνω από ένα φράγμα σε αεροδρόμιο στη Γαλλία και είπε: «Θέλω να είμαι ελεύθερος!» σε μια συμβολική στιγμή που έγινε γνωστή ως «άλμα προς την ελευθερία». Αρχικά ο Νουρέγιεφ βρήκε στέγη στο Βασιλικό Μπαλέτο του Λονδίνου, ενώ στη συνέχεια ανέλαβε τη διεύθυνση της Όπερας του Παρισιού.

Εκτός από τη Σμιρνόβα και άλλοι χορευτές έχουν εγκαταλείψει, προσωρινά τουλάχιστον, τα Μπαλέτα Μπολσόι και Μαριίνσκι, από τότε που ξεκίνησε η εισβολή στην Ουκρανία. Αλλά οι περισσότεροι από τους άλλους χορευτές, συμπεριλαμβανομένου του ιταλού Γιάκοπο Τίσι, των βραζιλιάνων Νταβίντ Μότα Σοάρες και Βίκτορ Καϊσέτα, και του βρετανού Ξάντερ Πάρις, δεν ήταν Ρώσοι. Εξάλλου, πολλοί σταρ της ρωσικής σκηνής αρνήθηκαν να επικρίνουν την εισβολή στην Ουκρανία, – μεταξύ αυτών ο μαέστρος Βαλέρι Γκεργκίεφ και η σοπράνο Αννα Νετρέμπκο- με αποτέλεσμα να τους απομακρύνουν από τις δουλειές τους στη Δύση και να βλέπουν τις περιοδείες τους να ακυρώνονται. Αντίθετα, η Ολγα Σμιρνόβα έκανε με ειλικρίνεια μια δυνατή καταγγελία για τη ρωσική εισβολή, η οποία καθιστά αδύνατη πλέον τη δουλειά της στην πατρίδα της.

Σε μια μακροσκελή ανάρτηση, που ανέβασε νωρίτερα αυτό τον μήνα στο Telegram, τη δημοφιλή εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων στη Ρωσία, η διάσημη μπαλαρίνα έγραψε: «Αντιτίθεμαι σε αυτόν τον πόλεμο με όλες τις ίνες της ψυχής μου». Είπε ότι κάθε Ρώσος έχει συγγενείς και φίλους, που ζουν στην Ουκρανία, και ότι ένας από τους δικούς της παππούδες ήταν Ουκρανός και άρα η ίδια είναι «κατά το ένα τέταρτο Ουκρανή». Αλλά επέμεινε ότι δεν ήταν αυτός ο μοναδικός λόγος για την αντίθεσή της. «Είναι διότι συνεχίζουμε να ζούμε σαν να είμαστε στον 20ο αιώνα, παρόλο που έχουμε περάσει επίσημα στον 21ο. Σε έναν σύγχρονο και φωτισμένο κόσμο, περιμένω από τις πολιτισμένες κοινωνίες να επιλύουν πολιτικά ζητήματα μόνο μέσω ειρηνικών διαπραγματεύσεων».

Η γενναία απόφαση

Δήλωσε ακόμη: «Ποτέ δεν πίστευα ότι θα ντρεπόμουν για τη Ρωσία, ήμουν πάντα περήφανη για τους ταλαντούχους Ρώσους, για τα πολιτιστικά και αθλητικά μας επιτεύγματα. Τώρα όμως νιώθω ότι έχει τραβηχτεί μια γραμμή που χωρίζει το πριν και το μετά. Πονάει που άνθρωποι πεθαίνουν, που οι άνθρωποι χάνουν τις στέγες πάνω από το κεφάλι τους ή αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Ποιος θα το φανταζόταν πριν από μερικές εβδομάδες ότι όλα αυτά θα συνέβαιναν; Μπορεί να μην βρισκόμαστε στο επίκεντρο της στρατιωτικής σύγκρουσης, αλλά δεν μπορούμε να μείνουμε αδιάφοροι σε αυτήν την παγκόσμια καταστροφή».

Εν τω μεταξύ, όπως αναφέρουν οι New York Times, σε μήνυμά της στο Telegram, η ρωσίδα κριτικός χορού Λέιλα Γκατσμάζοβα έγραψε ότι η απόφαση της Σμιρνόβα να φύγει ήταν σαν «βόμβα» στον κόσμο του ρωσικού μπαλέτου. Μετά το τέλος της Σοβιετικής Ενωσης, είπε, «οι χορευτές έφυγαν από τα Μπολσόι για να βρουν νέες δυνατότητες και καλύτερες θέσεις», αλλά η κυρία Σμιρνόβα, που τα είχε όλα, έφυγε γιατί «προτιμά να εκφράζει τη γνώμη της». Η Λέιλα Γκατσμάζοβα έγραψε ακόμη ότι οι θαυμαστές της Σμιρνόβα στη Ρωσία, μαζί τους και οι κύκλοι των χορηγών, θα εντυπωσιαστούν από την απόφαση της κορυφαίας μπαλαρίνας.

Αλλά πρόσθεσε ότι είναι «πολύ σημαντικό» να συνειδητοποιήσουμε ότι η διάθεση στα Μπολσόι για την «ειδική επιχείρηση στην Ουκρανία», όπως είναι γνωστή στη Ρωσία η εισβολή, απέχει πολύ από τη θέση της κυβέρνησης. Ο γενικός διευθυντής των Μπολσόι Βλαντίμιρ Ουρίν υπέγραψε μια δήλωση κατά της «επιχείρησης» αμέσως μετά την έναρξή της», επισήμανε η ρωσίδα κριτικός χορού. Να σημειωθεί ότι υπήρξαν και άλλες ανατροπές στα Μπολσόι λόγω του πολέμου. Ο Αλεξέι Ρατμάνσκι, πρώην καλλιτεχνικός διευθυντής των Μπολσόι και τώρα ενταγμένος στο American Ballet Theatre, ετοίμαζε ένα νέο μπαλέτο για την εταιρεία στη Μόσχα, αλλά έφυγε αμέσως όταν άρχισε η εισβολή. Το έργο είναι επίσημα σε αναμονή, αλλά ο Ρατμάνσκι είπε στους New York Times ότι αμφιβάλλει για το αν θα επιστρέψει για να εργαστεί ξανά στη Ρωσία «αν ο Πούτιν είναι ακόμη πρόεδρος».