Ρικάρντο Μποφίλ: Η ξεχωριστή, μνημειώδης αρχιτεκτονική που τον χαρακτήριζε σε όλες τις δημιουργίες του

Ρικάρντο Μποφίλ, ένας από τους πιο γνωστούς  Ισπανούς αρχιτέκτονες παγκοσμίως, που έχει δημιουργήσει περισσότερα από 1.000 έργα σε όλο τον κόσμο, άφησε την τελευταία του πνοή πριν από λίγες ημέρες  σε ηλικία 82 ετών. Ο Ισπανός αρχιτέκτονας με τη τεράστια διεθνή καριέρα πέθανε από covid στη Βαρκελώνη, στην πόλη που γεννήθηκε και μεγάλωσε, με πατέρα επίσης αρχιτέκτονα και μητέρα Βενετσιάνα.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη АРХИТАЙМ (@architime.ru)

Αντιφασίστας από νεαρή ηλικία, αποβλήθηκε από το πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης και την εκεί σχολή Αρχιτεκτονικής λόγω της ενεργής δράσης του κατά του Φράνκο το 1959. Μετακόμισε στην Ελβετία και συνέχισε τις σπουδές του στη Γενεύη, ενώ λίγα χρόνια αργότερα, το 1963, ίδρυσε το πρώτο δικό του αρχιτεκτονικό γραφείο με την επωνυμία «Ricardo Bofill Taller de Arquitectura» σε ένα παλιό εργοστάσιο τσιμέντου στην περιφέρεια της Βαρκελώνης.

Η έμπνευσή του ήρθε από χωριά της ερήμου Σαχάρας

Η πρώιμη δουλειά του είχε στόχο «να ανακαλύψει ξανά το παραδοσιακό καταλανικό στυλ και τη μινιμαλιστική αρχιτεκτονική της Βόρειας Αφρικής» και εμπνεύστηκε από χωριά στην άκρη της ερήμου Σαχάρα.

Πειραματίστηκε με τρισδιάστατες αρθρωτές γεωμετρίες μεγάλης κλίμακας, συμπεριλαμβανομένου του κατακόρυφου «κήπου-πόλη στο διάστημα» Xanadu (1971) και του γειτονικού κόκκινου και ροζ casbah La Muralla Roja (1968-1973) στο Calpe της Ισπανίας.

Το αεροδρόμιο της Βαρκελώνης, το Εθνικό Θέατρο της Καταλονίας, το Συνεδριακό Κέντρο στη Μαδρίτη και ουρανοξύστες στο Σικάγο βρίσκονται είναι μερικές από τις πιο γνωστές δημιουργίες του. Λόγω της τεταμένης πολιτικής κατάστασης στην Ισπανία τη δεκαετία του 1970, ο Μποφίλ αποφάσισε να ανοίξει νέους ορίζοντες στο εξωτερικό και δημιούργησε ένα δεύτερο γραφείο  στο Παρίσι. Στη Γαλλία, σε μια χώρα στην οποία πήρε μέρος σε πολλούς διεθνείς διαγωνισμούς, υπέγραψε κυρίως συγκροτήματα κοινωνικών κατοικιών, όπως το Espaces d’Abraxas στα προάστια του Παρισιού, όπου γυρίστηκαν αρκετές σκηνές της ταινίας επιστημονικής φαντασίας «Μπραζίλ», του Τέρι Γκίλιαμ.

«Η αρχιτεκτονική είναι η νίκη του ανθρώπου επί του παραλόγου», του άρεσε να λέει, ορμώμενος από την επιμονή να δημιουργεί μια διαφορετική αρχιτεκτονική «γλώσσα» οργανώνοντας τον χώρο γύρω από τον άνθρωπο, αλλά πολλά από τα έργα του δέχτηκαν επικρίσεις, για τους μεγάλους όγκους τους.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Özlem Güsar (@ozlemgusar)

Ο Ρικάρντο Μποφίλ γνώρισε την μεγάλη δόξα στη δεκαετία του ’70 στη Γαλλία. «Εκείνη την εποχή, οι αρχιτέκτονες άρχιζαν να είναι σημαντικοί, να έχουν κυρίαρχο ρόλο στην κοινωνία και λόγω αυτού απέκτησα μεγάλη φήμη» έλεγε. Σύμφωνα με την πρακτική του, η «κλασική σύνθεση και η αναγεννησιακή έμπνευση έδωσαν ώθηση στις κοινωνικές κατοικίες των Γαλλικών Νέων Πόλεων τη δεκαετία του 1980».

Το στυλ της αρχιτεκτονικής του δεν είναι εύκολο να ταξινομηθεί, είχε το πάθος να δημιουργεί αστικές ουτοπίες σε μια κλίμακα που κανένας άλλος πριν από αυτόν δεν είχε τολμήσει να πράξει το ίδιο. Πολλές φορές δήλωσε ότι οι αρχιτεκτονικές του παρεμβάσεις δεν κατάφεραν να μεταμορφώσουν τις πόλεις. Η υιοθέτηση των κλασικών μορφών και της γεωμετρίας στη σύγχρονη αρχιτεκτονική συνδυάστηκε με τις τελευταίες εξελίξεις στην κατασκευή. Προσαρμοσμένοι σε τέτοια έργα, οι χρυσοί κανόνες της γαλλικής αναγεννησιακής σύνθεσης διαμορφώνονται σε προκατασκευασμένο σκυρόδεμα για να σχεδιάσουν τα αστικά τοπία του Παρισιού, του Μονπελιέ, των Βερσαλλιών. Το μεταμοντέρνο στυλ του θεωρήθηκε «μια αντίδραση στη μαζική επίδραση του μπρουταλισμού».

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1980, αν και συνέχιζε να χρησιμοποιεί κλασικό στυλ, πέρασε από τη χρήση σκυροδέματος σε γυαλί και χάλυβα, όπως στον πύργο γραφείων 77 West Wacker Drive στο Σικάγο και στο Εθνικό Θέατρο της Καταλονίας στη Βαρκελώνη.

Η κριτικός αρχιτεκτονικής Catherine Slessor τον χαρακτήρισε ως τον «αδιαμφισβήτητο αυτοκράτορα του μνημειώδους»

Ορμώμενος  με την οργάνωση του χώρου, ο Ρικάρντο Μποφίλ εμπνεύστηκε ιδιαίτερα από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Αντρέα Παλάντιο, από την Αναγέννηση ή ακόμα από τους Γάλλους αρχιτέκτονες του 17ου και 18ου αιώνα Φρανσουά Μανσάρ και Κλοντ-Νικολά Λεντού. Αλλά και από τα χωριά των Τουαρέγκ, όπου αυτός ο αυτοαποκαλούμενος «νομάς» πήγε να αναζητήσει ιδέες στην αρχή της καριέρας του. Πολλές φορές είπε ότι στην αρχή της καριέρας του επηρεάστηκε από τα έργα των Frank Lloyd Wright and Alvar Aalto.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη PIN–UP Magazine (@pinupmagazine)

Κατά τη διάρκεια μιας 60χρονης καριέρας, δημιούργησε «από τα πιο εντυπωσιακά κτίρια του 20ού αιώνα», σύμφωνα με τον ιστορικό της αρχιτεκτονικής Andrew Ayers, συμπεριλαμβανομένης της πολυκατοικίας Walden 7 κοντά στη Βαρκελώνη (1975) και μιας σειράς γιγαντιαίων κατοικιών.

Η κριτικός αρχιτεκτονικής Catherine Slessor τον χαρακτήρισε ως τον «αδιαμφισβήτητο αυτοκράτορα του μνημειώδους», του οποίου «τα συγκροτήματα κατοικιών έγιναν συνώνυμα με τη δυστοπία, πραγματική και κινηματογραφική».