Ο εκνευριστικός επισκέπτης του Λονδίνου

«Είναι εδώ γιατί τα έκλεψαν». Η φράση αυτή του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για τα Γλυπτά του Παρθενώνα, σε συνέντευξή του ενόψει τη συνάντησης του με τον Βρετανό πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον, θα μπορούσε να κάνει να αισθανθούν άβολα ακόμα και οι φλεγματικοί Βρετανοί οι οποίοι συχνά δεν έχουν πρόβλημα να αυτο-ειρωνεύονται με διάφορα στερεότυπα που τους χαρακτηρίζουν.

Αυτό όμως πρέπει να πόνεσε. Το να σου λέει ο πρωθυπουργός της ιδιοκτήτριας χώρας, ευγενικά μεν, ότι είναι κλεμμένα δε, άρα το Βρετανικό Μουσείο λειτουργεί ως κλεπταποδόχος δεν είναι λίγο.

Ο πρωθυπουργός προσπάθησε – υποτίθεται- στη συνέχεια να αμβλύνει τα διατύπωση λέγοντας ότι «δεν μου αρέσει να μιλάω για την επιστροφή των μαρμάρων, μου αρέσει να μιλάω για την επανένωση των μαρμάρων», αλλά στην ουσία συνέχισε το σφάξιμο με το βαμβάκι.

Εξίσου ευγενικά ξεκαθάρισε ότι η Ελλάδα «δεν συμβιβάζεται με κάποιο δανεισμό». Προφανώς. Αυτό που υπονοείται είναι ότι πρόκειται περί γελοιότητας να προσφερθούν να σου δανείσουν αυτά που σου έχουν κλέψει.

Μερικά από τα πιο σκληρά πράγματα μπορούν να ειπωθούν με τον πιο ευγενικό τρόπο. Το κερασάκι στην τούρτα που τους πήγε ο Μητσοτάκης – ποτέ δεν πας επίσκεψη με άδεια χέρια- είναι ότι αντέστρεψε τα περί δανεισμού, λέγοντας ότι αν η Βρετανία επιστρέψει τα Γλυπτά του Παρθενώνα, τότε η Ελλάδα θα μπορούσε να της δανείσει άλλα υψηλής αρχαιολογικής αξίας καλλιτεχνήματα: «Είμαι βέβαιος ότι αν υπήρχε η προθυμία από την πλευρά της βρετανικής κυβέρνησης, θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για μία συμφωνία με το βρετανικό μουσείο για δανεισμό πολιτιστικών θησαυρών που δεν έχουν φύγει ποτέ από τη χώρα.»

Και εδώ προφανώς το πιάνουν το υπονοούμενο. «Έχουμε τόσα πολλά, τόσο μεγάλης αξίας, που μπορούμε να σας δανείσουμε ακόμα και αντικείμενα που δεν έχουν φύγει ποτέ από τη χώρα, ώστε να είμαστε όλοι ευτυχισμένοι. Και εμείς που θα επαναπατριστούν οι κλεμμένοι θησαυροί μας και θα αναπαυθούν στη θέση τους και εσείς που δεν θα χρειάζεται να υπερασπίζεστε την κλοπή μεθ΄ ύβρεως που διέπραξε ο Έλγιν και για την οποία σας κράζει πλέον και η UNESCO που ζητά να τα επιστρέψετε.»

Αν μπει κανείς στη θέση των Βρετανών μπορεί να αισθανθεί ότι είναι από αυτές τις επισκέψεις που παρακαλείς να τελειώσουν διότι ο επισκέπτης σου μπορεί να σου ανοίξει όλα τα εκνευριστικά θέματα τα οποία θέλεις να αποφύγεις. Όπως το Κυπριακό ας πούμε, όπου μπορείς να μιλήσεις εκτενώς για τη συνεχιζόμενη στήριξη της Βρετανίας στην Τουρκία του Ερντογάν και για τα «σχέδια λύσης» -εκτρώματα του Κυπριακού σε άπειρες παραλλαγές το Σχεδίου Ανάν (του συγχωρεμένου και αυτός και το σχέδιό του).

Ο πρωθυπουργός θέλει να διερευνήσει τα περιθώρια συνεννόησης και σύγκλισης σε ορισμένα θέματα στην μετά- BREXIT Αγγλία η οποία επιδιώκει να ανακτήσει μέρος τουλάχιστον του πάλαι ποτέ αυτοκρατορικού ρόλου της. Δύσκολη η συναντίληψη μαζί της αλλά επειδή προωθείται υπογραφή Συμφωνίας συνεργασίας – όχι βέβαια τύπου Γαλλίας ή ΗΠΑ- έχει ενδιαφέρον να εντοπιστούν τυχόν περιθώρια συνέργειας.

Για να μείνουμε όμως στα Γλυπτά, μετά την επίσκεψη Μητσοτάκη και παρότι το Λονδίνο δεν έχει καμία πρόθεση επιστροφής των κλεμμένων θα είναι όλο και πιο δύσκολο επικοινωνιακά να υποστηρίζει το επιχείρημα Τζόνσον ότι «τα Γλυπτά αποκτήθηκαν νόμιμα από τον Λόρδο Έλγιν, σύμφωνα με τους νόμους της εποχής», διότι κανένας νόμος κανενός πολιτισμένου κράτους, σε καμία εποχή δεν θεωρεί νόμιμη τη λεηλασία ξένων πολιτιστικών θησαυρών. Οι τελευταίοι που το θεωρούσαν νόμιμο ήταν οι Ναζί.