Υποστολή γερμανικής σημαίας από την Ακρόπολη: Μια πράξη που ενέπνευσε τους Έλληνες

Στις 30 Μαΐου του 1941, ο Μανώλης Γλέζος και ο Απόστολος Σάντας αφαίρεσαν τη γερμανική πολεμική σημαία του Γ’ Ράιχ, που κυμάτιζε σε ιστό στην Ακρόπολη Αθηνών, κυριολεκτικά κάτω από τα μάτια της εκεί φρουράς.

Την 1η Ιουνίου οι γερμανικές αρχές κατοχής εξέδωσαν ανακοίνωση η οποία πληροφορούσε ότι «υπεξηρέθη η επί της Ακροπόλεως κυματίζουσα γερμανική πολεμική σημαία παρ’ αγνώστων δραστών» και επέβαλε στους καταζητούμενους δράστες την ποινή του θανάτου, ενώ στον ελληνικό Τύπο συνεργάτες των Γερμανών κατήγγειλαν την αντικατοχική ενέργεια. Το τολμηρό εκείνο εγχείρημα προκάλεσε κύμα ενθουσιασμού τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό που μεταδόθηκε η είδηση.

Πράξη που ενέπνευσε τους Έλληνες

Η πράξη τους ενέπνευσε τους Έλληνες που αντιστέκονταν ενάντια στον κατακτητή και καθιέρωσε και τους δύο ως σύμβολα αντίστασης κατά της χιτλερικής κατοχής. Μάλιστα, ο Γάλλος στρατηγός Ντε Γκωλ χαρακτήρισε τον Μανώλη Γλέζο ως «Πρώτο παρτιζάνο της Ευρώπης». Βέβαια το ναζιστικό καθεστώς αποκρίθηκε με την αναζήτηση και καταδίκη των υπευθύνων (του Γλέζου και του Σάντα) ερήμην σε θάνατο από το γερμανικό στρατοδικείο.

Έτσι, ξεκίνησε μια εκτεταμένη αναζήτηση και τελικά, σχεδόν ένα χρόνο μετά, στις 24 Μαρτίου του 1942 οι δύο τους συνελήφθησαν από γερμανικό κλιμάκιο και φυλακίστηκαν στις φυλακές Αβέρωφ. Εκεί ο Μανώλης Γλέζος εξαιτίας βασανιστηρίων προσβλήθηκε από φυματίωση βαριάς μορφής οπότε και αφέθηκε ελεύθερος. Από την πλευρά του, ο Απόστολος Σάντας εξιστόρησε το εγχείρημα υποστολής της σημαίας και ορισμένα περιστατικά από τη δράση του στην Εθνική Αντίσταση στον Ηλία Πετρόπουλο.

Η αντιστασιακή τους δράση

Στις 21 Απριλίου του 1943 ο Μανώλης Γλέζος συνελήφθη και πάλι αυτή τη φορά από τους Ιταλούς κατακτητές για την ενάντιά τους δράση του, οπότε και παρέμεινε στη φυλακή για τρεις μήνες. Έξι μόλις μήνες μετά την απελευθέρωσή του από τους Ιταλούς, στις 7 Φεβρουαρίου του 1944 συνελήφθη πάλι, αυτή τη φορά από συνεργάτες των κατακτητών, για «επικίνδυνη αντεθνική δράση» και φυλακίστηκε για 7,5 μήνες. Κατάφερε τελικά να δραπετεύσει στις 21 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους.

Το 1942 εντάχθηκε στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ) και λίγο αργότερα στην Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων (ΕΠΟν). Το 1943 βγήκε στο βουνό με τον Ελληνικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό (ΕΛΑΣ). Πήρε μέρος σε αρκετές μάχες στην Αιτωλοακαρνανία, τη Φθιώτιδα και την Αττικοβοιωτία και το 1944 τραυματίστηκε. Το 1946 εξορίστηκε στην Ικαρία. Το 1947 φυλακίστηκε στην Ψυττάλεια, από όπου το 1948 στάλθηκε στη Μακρόνησο. Διέφυγε στην Ιταλία και ζήτησε πολιτικό άσυλο στον Καναδά, όπου έζησε μέχρι το 1962.