Άννα Συνοδινού: Πέντε χρόνια χωρίς την κορυφαία Ελληνίδα ηθοποιό και πολιτικό

Πέντε χρόνια πέρασαν από την ημέρα που πέθανε η κορυφαία Ελληνίδα δραματική ηθοποιός και πολιτικός Άννα Συνοδινού η οποία έφυγε από τη ζωή σαν χθες, στις 7 Ιανουαρίου του 2016.

Η Άννα Συνοδινού διακρίθηκε κυρίως σε ρόλους της αρχαίας τραγωδίας αλλά και του πιο νέου ελληνικού και ξένου ρεπερτορίου. Η ερμηνεία της στην «Αντιγόνη» του Σοφοκλή το Καλοκαίρι του 1956 στο θέατρο της Επιδαύρου, την καθιέρωσε ως μια από τις μεγαλύτερες Ελληνίδες τραγωδούς που άφησαν ανεξίτηλο το αποτύπωμά τους στα πρόσωπα του αρχαίου θεάτρου.

Ενσάρκωσε όλες σχεδόν τις τραγικές μορφές, όπως την Πολυξένη, τις δύο Ιφιγένειες, την Άλκηστη, την Ανδρομάχη, την Ελένη, την Ηλέκτρα, την κορυφαία στις αισχύλειες Ικέτιδες, την Ιώ στον Προμηθέα δεσμώτη, την Ιοκάστη στον Οιδίποδα Τύραννο και τις Φοίνισσες, την Κλυταιμνήστρα στην Ορέστεια και την Εκάβη στην ομώνυμη τραγωδία αλλά και στις Τρωάδες του Ευριπίδη. Όλες σε «φυσική ηλικία με τις ηρωίδες», όπως συνήθιζε να λέει η ίδια, εκτός από τη Μήδεια.

Εμφανίσθηκε, επίσης, σε ελληνικές και ξένες κινηματογραφικές ταινίες, τηλεοπτικές σειρές και θεατρικές παραγωγές για την τηλεόραση και το ραδιόφωνο. Η εμφάνισή της ως «Ηλέκτρα» στην ομώνυμη τραγωδία του Σοφοκλή από τα Επιδαύρια του 1961 αποτυπώθηκε στο σελιλόιντ, σε κινηματογραφική σκηνοθεσία Τεντ Ζάρπα. Η Άννα Συνοδινού εξάλλου, διέθετε σπάνιο μέταλλο φωνής και επιβλητική σκηνική παρουσία.

Γεννημένη στο Λουτράκι Κορινθίας στις 21 Νοεμβρίου 1927, ήταν το όγδοο παιδί της οικογένειας της, που καταγόταν από την Αμοργό. Τελείωσε το Γυμνάσιο στην Αθήνα και στη συνέχεια φοίτησε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου (1947 – 1949). Στη σκηνή  πρωτοεμφανίστηκε το 1948 στο έργο του Εντμόν Ροστάν «Σιρανό ντε Μπερζεράκ», που σκηνοθέτησε για το Εθνικό Θέατρο ο Δημήτρης Ροντήρης. Κατόπιν συνεργάστηκε με τον Ντίνο Ηλιόπουλο, τον Μίμη Φωτόπουλο και τον Νίκο Χατζίσκο στο ελεύθερο θέατρο.

Έπειτα από μερικές σποραδικές εμφανίσεις με το Εθνικό Θέατρο, υπήρξε μόνιμο στέλεχός του από το 1956 έως το 1964 και διέπρεψε για τις ερμηνείες της πλάι στην Κατίνα Παξινού, τον Αλέξη Μινωτή και τον Θάνο Κωτσόπουλο σε πρωταγωνιστικούς ρόλους της αρχαίας τραγωδίας, αλλά και του πιο νέου κλασικού ρεπερτορίου. Το 1955 και το 1957 τιμήθηκε με το έπαθλο της Μαρίκας Κοτοπούλη. Ενδιάμεσα παντρεύτηκε τον πρωταθλητή του τριπλούν και έμπορο Γιώργο Μαρινάκη (1921 – 2009).

Το 1965, η Άννα Συνοδινού ίδρυσε τον θίασο «Ελληνική Σκηνή» και αναζητώντας θεατρική στέγη εκμίσθωσε το παλαιό λατομείο του Λυκαβηττού και δημιούργησε το πασίγνωστο Θέατρο Λυκαβηττού σε σχέδια του αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτου.

Τα χρόνια της Χούντας

Με την επιβολή της δικτατορίας το 1967, διέκοψε τη θεατρική της δραστηριότητα. Η Χούντα ανακάλεσε την άδεια χρήσης του Θεάτρου του Λυκαβηττού και της αφαίρεσε το διαβατήριό της, ματαιώνοντας έτσι περιοδεία της στο εξωτερικό. Το διάστημα αυτό εργάστηκε ως δακτυλογράφος στην εμπορική εταιρεία του συζύγου της.

Το 1972 επανήλθε στο θέατρο. Εμφανίστηκε στο ρόλο της Ηλέκτρας στο Ηρώδειο και λίγο αργότερα ανασυγκρότησε την «Ελληνική Σκηνή», στην οποία συνεργάστηκε με τον Θάνο Κωτσόπουλο. Από το 1973 έως το 1975 πραγματοποίησε εμφανίσεις με το Εθνικό Θέατρο και το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος.

Γιατί αποφάσισε να ασχοληθεί με την πολιτική;

Μετά την πτώση της δικτατορίας αφοσιώθηκε στην πολιτική. Εξελέγη βουλευτής με το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας στην Α’ Αθηνών (1974, 1977, 1981, 1985, 1989) και διετέλεσε υφυπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών στην κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή (1977 – 1980). Κατά τη διάρκεια της πολιτικής της σταδιοδρομίας εισηγήθηκε νομοθετικές προτάσεις για την προστασία των γερόντων, της μητρότητας, των παιδιών και ατόμων με ειδικές ανάγκες.

Στον καλλιτεχνικό τομέα εισήγαγε τα μαθήματα καλλιτεχνικής παιδείας στη Μέση Εκπαίδευση, πρότεινε την ένταξη των ηθοποιών στο ΙΚΑ και την ίδρυση της Κρατικής Σχολής Ορχηστικής Τέχνης. Το 1986 εξελέγη δημοτικός σύμβουλος Αθηναίων με τον συνδυασμό του Μιλτιάδη Έβερτ. Τον Μάρτιο του 1990 παραιτήθηκε του βουλευτικού της αξιώματος κατά τη διαδικασία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας και την αντικατέστησε στη Βουλή ο Βάιος Σταθόπουλος.

Σε μια από τις ψηφοφορίες, η βουλευτής Οικολόγων Εναλλακτικών Μαρίνα Δίζη, όταν κλήθηκε να ψηφίσει, άνοιξε ένα πανό, το οποίο έγραφε «Φτάνει το θέατρο για το +1, τον Πρόεδρο και το νέφος». Η ενέργεια αυτή εξόργισε την Άννα Συνοδινού, που σε ένδειξη διαμαρτυρίας υπέβαλε την παραίτησή της, τόσο από το βουλευτικό της αξίωμα, όσο και από το κόμμα της. Έκτοτε, δεν ξανασχολήθηκε με την πολιτική.

Αξιοσημείωτο ήταν το εκπαιδευτικό της έργο

Τον ίδιο χρόνο επανήλθε στη θεατρική δραστηριότητα, ερμηνεύοντας, εκτός από αρχαίο δραματολόγιο, ρόλους του νεώτερου ελληνικού θεάτρου με το Εθνικό Θέατρο («Το μυστικό της κοντέσσας Βαλέραινας» του Γρηγόρη Ξενόπουλου, «Ο αγαπητικός της Βοσκοπούλας» του Δημήτρη Κορομηλά).

Δίδαξε στις θεατρικές σχολές του Εθνικού Θεάτρου, του Πέλου Κατσέλη, της Καλλιτεχνικής Εταιρείας Αθηνών και του Ωδείου Αθηνών. Ήταν η συγγραφέας του αυτοβιογραφικού «Πρόσωπα και Προσωπεία» (Εκδόσεις Βλάση,1998) και του βιβλίου θεατρικών αναμνήσεων «Αίνος στους άξιους» (Καστανιώτης, 1999).

Τιμήθηκε με τα παράσημα Ευποιΐας και τον Ταξιάρχη του Φοίνικος του Ελληνικού κράτους καθώς και με το μετάλλιο της πόλεως των Αθηνών. Τιμές τής έχουν αποδοθεί και από ξένα κράτη για την καλλιτεχνική της προσφορά (Δανία, Γαλλία, Λίβανος, Ιταλία).