Black Friday 2020 στην Ελλάδα: Έφτασε η πολυπόθητη ημέρα – Τι είναι και γιατί τη γιορτάζουμε

Black Friday 2020 στην Ελλάδα: Η πρακτική αυτή εισήχθη στη χώρα μας για πρώτη φορά το 2015 ενώ από το 2016 άρχισαν να την εφαρμόζουν όλο και περισσότερες εταιρείες.

Black Friday, δηλαδή «Μαύρη Παρασκευή», είναι το όνομα της ημέρας που ακολουθεί από εκείνη των Ευχαριστιών στις Ηνωμένες Πολιτείες, δηλαδή η τέταρτη Παρασκευή του Νοεμβρίου (μεταξύ 24-30 Νοεμβρίου). Πρόκειται για ημέρα η οποία έχει θεωρηθεί ως η αρχή της περιόδου των Χριστουγεννιάτικων αγορών στην χώρα από το 1952.

Και μπορεί τώρα να είμαστε στα σπίτια μας λόγω κορωνοϊού- κάτι που κανείς δεν το φανταζόταν μια τέτοια ημέρα- αλλά οι περισσότερες μεγάλες επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου συνήθιζαν να ανοίγουν πολύ νωρίς, τα τελευταία χρόνια από τις μεταμεσονύκτιες ώρες, και να δίνουν μεγάλες προσφορές.

Πώς προέκυψε η ονομασία;

Τα πρώτα στοιχεία από τη χρήση του όρου «Black Friday» υποδηλώνουν ότι προέρχεται από τη Φιλαδέλφεια, όπου χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει την μεγάλη και ενοχλητική για τους πεζούς κυκλοφορία οχημάτων, που σημειωνόταν την ημέρα μετά την Ημέρα των Ευχαριστιών. Αυτή η χρήση του όρου χρονολογείται τουλάχιστον από το 1961.

Περισσότερα από είκοσι χρόνια αργότερα, καθώς η φράση έγινε πιο διαδεδομένη, έγινε δημοφιλής η εξήγηση ότι αυτή η μέρα ήταν το σημείο του έτους κατά το οποίο το λιανεμπόριο αρχίζει να γυρίζει σε κέρδος, δηλαδή στην αμερικάνικη αργκό από «το κόκκινο» περνάει «στο μαύρο».

Η ημέρα με τον μεγαλύτερο τζίρο πωλήσεων 

Η Black Friday δεν είναι επίσημη αργία, αλλά η Καλιφόρνια και κάποιες άλλες Πολιτείες τηρούν την αργία της «Ημέρας μετά την Ημέρα των Ευχαριστιών» για τους υπαλλήλους της Πολιτείας, συνήθως αντί για μια άλλη ομοσπονδιακή αργία, όπως η Ημέρα του Κολόμβου.

Παράλληλα, πολλοί εργαζόμενοι εκτός λιανικής και τα σχολεία έχουν αργία και την ημέρα των Ευχαριστιών και την επόμενη, οπότε μαζί με το Σαββατοκύριακο που ακολουθεί δημιουργείται μια τετραήμερη αργία που αυξάνει τον αριθμό των δυνητικών αγοραστών.

Πρόκειται για την ημέρα με τον μεγαλύτερο τζίρο πωλήσεων του έτους στις Ηνωμένες Πολιτείες από το 2005, αν και ειδήσεις, που εκείνη την εποχή ήταν ανακριβείς, την περιέγραφαν ως τέτοια για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Παρόμοιες ιστορίες επανεμφανίζονται κάθε χρόνο αυτή την εποχή, παρουσιάζοντας αγοραστική υστερία και έλλειψη αποθεμάτων, δημιουργώντας έτσι μια κατάσταση φαύλου κύκλου ανατροφοδότησης της ζήτησης.

Το 2014, ο τζίρος της Black Friday έπεσε για πρώτη φορά από την ύφεση του 2008: 50,9 δισεκατομμύρια δολάρια ξοδεύτηκαν εκείνο το τετραήμερο, 11% λιγότερα από το προηγούμενο έτος. Ωστόσο, η αμερικανική οικονομία δεν ήταν σε ύφεση. Τα καταστήματα πλέον επέκτειναν τις προσφορές τους σε ολόκληρους τους μήνες του Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου, αντί να επικεντρώνονται μόνο στην ημέρα αυτή ή και το Σαββατοκύριακο.

Η «Μαύρη Παρασκευή» είναι εξαιρετικά θανατηφόρα

Δεν είναι λίγα τα δημοσιεύματα που έχουν κάνει αναφορές για βία μεταξύ πελατών την ημέρα αυτή. Από το 2006 έχουν αναφερθεί 7 θάνατοι και 98 τραυματισμοί σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες. Είναι σύνηθες φαινόμενο να στρατοπεδεύουν καταναλωτές έξω από καταστήματα την αργία των Ευχαριστιών, επιχειρώντας να εξασφαλίσουν θέση στην πρώτη γραμμή και έτσι περισσότερες πιθανότητες να βρουν αυτά που θέλουν να αγοράσουν.

Αυτές οι πρακτικές, από κατάληψη λωρίδων έκτακτης ανάγκης και πυρόσβεσης μέχρι και χρήση προπανίου και γεννητριών σε πιο εξεζητημένες περιπτώσεις, προκαλούν σημαντικό κίνδυνο για την ασφάλεια του κοινού, προκαλώντας τουλάχιστον μία πόλη να απαγορεύσει αυτή την πρακτική.

Από το 2015 έχουμε «Black Friday» και στην Ελλάδα

Από τις αρχές του 21ου αιώνα έγιναν προσπάθειες από τους λιανοπωλητές με προέλευση τις Ηνωμένες Πολιτείες να εισαγάγουν τη «Μαύρη Παρασκευή» σε άλλες χώρες σε όλο τον κόσμο. Στην Ελλάδα η πρακτική εισήχθη για πρώτη φορά το 2015 ενώ από το 2016 άρχισαν να την εφαρμόζουν όλο και περισσότερες εταιρείες.

Η πρόταση από τον Εμπορικό Σύλλογο Θεσσαλονίκης

Να διοργανωθεί η προερχόμενη από το εξωτερικό προωθητική ενέργεια, που φέρει την ονομασία Black Friday, την πρώτη Παρασκευή μετά τη λήξη της καραντίνας που επιβλήθηκε στο πλαίσιο της αποφυγής διάδοσης του κορωνοϊού, προτείνει σε ανακοίνωσή του ο Εμπορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης (ΕΣΘ).

Ο ΕΣΘ προχώρησε στην πρόταση αυτή, αναγνωρίζοντας ότι στην τρέχουσα συγκυρία η πλειονότητα των εμπορικών επιχειρήσεων δεν έχει τη δυνατότητα να συμμετέχει στη μεγάλη γιορτή της αγοράς, που παραδοσιακά λαμβάνει χώρα την τελευταία Παρασκευή του Νοεμβρίου (27 Νοεμβρίου) και σηματοδοτεί την έναρξη της εορταστικής περιόδου των Χριστουγέννων.

Στόχος του ΕΣΘ με την πρόταση που καταθέτει, είναι όπως επισημαίνει «να δημιουργηθεί μια μέρα γιορτής και χαράς για το καταναλωτικό κοινό, με πολύ μεγάλες μειώσεις τιμών, γιορτάζοντας με αυτόν τον τρόπο την επαναλειτουργία της αγοράς στη φυσική της μορφή».

Προσοχή στις αγορές εξ αποστάσεως εν μέσω πανδημίας

Καθώς οι φετινές αγορές θα πραγματοποιούνται μόνο εξ αποστάσεως με το καταναλωτικό κοινό εξοικειωμένο λόγω της πανδημίας στις ηλεκτρονικές αγορές,  μεγάλες αλυσίδες ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών αλλά και μεγάλα e-shops ξεκίνησαν νωρίτερα από κάθε άλλη φορά τις διαφημίσεις με πληροφορίες για τις προσφορές των προϊόντων τους που φτάνουν έως και 60% όλες τις ημέρες με κορύφωση την Παρασκευή 27 Νοεμβρίου.

Τι γίνεται με τα μικρά καταστήματα;

Στον αντίποδα βρίσκονται τα μικρά καταστήματα τα οποία δείχνουν αδύναμα να διαχειριστούν τη νέα κατάσταση. Όπως ανέφερε ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς και του Περιφερειακού Επιμελητηριακού Συμβουλίου Αττικής, Βασίλης Κορκίδης σε πρόσφατες δηλώσεις του στο ΑΠΕ ΜΠΕ «μόνο το 17% των μικρών εμπορικών επιχειρήσεων διαθέτει πλήρως λειτουργικό e-shop».

Και προσέθεσε ότι «οι μικρότεροι του εμπορίου είναι δικαιολογημένα πιο επιφυλακτικοί γιατί μετά από 9 χρόνια οικονομικής κρίσης και 9 μήνες πανδημίας δεν έχουν τα μεγάλα αποθέματα, ούτε τα περιθώρια κέρδους να ξεπουλήσουν νέο εμπόρευμα με μεγάλες εκπτώσεις, λίγο πριν την αγορά των Χριστουγέννων».