Παγκόσμια Ημέρα Τηλεόρασης: Από την ΤΕΔ και την ΕΙΡ στην ΕΡΤ

Η Παγκόσμια Ημέρα Τηλεόρασης γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Νοεμβρίου, με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ που ελήφθη το 1996. «Καλησπέρα σας. Από σήμερα το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας καθιερώνει το νέο του βραδινό ωράριο για τις τεχνικές δοκιμές του πειραματικού πομπού τηλεοράσεως. Κάθε βράδυ, από τις 18.30 μέχρι τις 20.30 περίπου, θα μεταδίδουμε μία σειρά δοκιμαστικών εκπομπών με ποικίλο περιεχόμενο. Όσοι από εσάς έχουν συσκευή τηλεοράσεως θα μπορούν να τις παρακολουθούν στο κανάλι 5».

Στις 16 Φεβρουαρίου του 1966, στις 6.30 το απόγευμα, στην οθόνη των τηλεοπτικών δεκτών, τις οποίες έχουν προμηθευτεί από την αγορά του εξωτερικού ελάχιστοι προνομιούχοι οικογενειάρχες, κυρίως στην Αθήνα, εμφανίζεται η παρουσιάστρια Ελένη Κυπραίου και αναγγέλλει την…κυοφορία της ελληνικής τηλεόρασης του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας (ΕΙΡ), που θα γεννηθεί μία εβδομάδα μετά. Πράγματι, στις 23 Φεβρουαρίου του 1966, το ΕΙΡ, με καθυστέρηση ετών από την υπόλοιπη Ευρώπη, αποκτά επισήμως τη δική του τηλεόραση.

Η επίσημη έναρξη της τηλεόρασης στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκε από το Κανάλι 5 του Πειραματικού Σταθμού Τηλεόρασης του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας (ΕΙΡ), και το Κανάλι 10 της Τηλεόρασης των Ενόπλων Δυνάμεων (ΤΕΔ). Οι πρώτες τηλεοπτικές μεταδόσεις του ΕΙΡ έλαβαν χώρα από το Μέγαρο του ΟΤΕ της οδού 3ης Σεπτεμβρίου, ενώ ο Σταθμός Τηλεόρασης της ΓΥΣ, τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του εξέπεμπε, από το κτήριο της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού στο Πεδίο του Άρεως και από τον Ιούνιο του 1966 μέχρι το 1968 από τα Τουρκοβούνια. Το τηλεοπτικό πρόγραμμα κατά την πρώτη αυτή περίοδο διαρκούσε για λίγες μόνο ώρες ημερησίως, ενώ ο τεχνολογικός εξοπλισμός για την τηλεοπτική εκπομπή ήταν υποτυπώδης.

Το 1970, με το νόμο 722/1970 δημιουργείται η Υπηρεσία Ενημερώσεως Ενόπλων Δυνάμεων (ΥΕΝΕΔ), στη θέση της ΤΕΔ. Από τις αρχές της δεκαετίας του ’70, το τηλεοπτικό τοπίο αρχίζει να αλλάζει, με το πρόγραμμα να γίνεται πλουσιότερο, με ζωντανές εκπομπές, παραγωγές σήριαλ, προσφερόμενα προγράμματα και ξένες σειρές, και η τηλεόραση αποκτά φανατικούς φίλους.

Προς το τέλος της δεκαετίας του 1980, μετά την απελευθέρωση της ραδιοφωνίας το 1987, λόγω του κρατικού ελέγχου που εξακολουθούσε να είναι στενός και των τάσεων αποκρατικοποίησης των ΜΜΕ στην Ευρώπη, ενισχύθηκε το αίτημα για ιδιωτική τηλεόραση. Μετά τις εκλογές του 1985 η αντιπολίτευση άρχισε να θέτει επιτακτικά το ζήτημα της ανεξαρτητοποίησης της δημόσιας τηλεόρασης ενώ και η ΕΟΚ άρχισε να προετοιμάζει πανευρωπαϊκά το έδαφος με το άνοιγμα της σχετικής αγοράς. Δήμαρχοι που πρωτοστάτησαν στην πίεση προς την κυβέρνηση για ιδιωτική ραδιοφωνία, όπως ο Μιλτιάδης Έβερτ στην Αθήνα, ο Σωτήρης Κούβελας στη Θεσσαλονίκη και ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος στον Πειραιά, άρχιζαν να πιέζουν και για ιδιωτική τηλεόραση, ενώ, την ίδια ώρα, και οι μεγάλοι εκδότες άρχιζαν να προετοιμάζονται στο παρασκήνιο για την οργάνωση καναλιών.

Οι σχετικές προσωρινές άδειες διάρκειας επτά ετών δόθηκαν στις 24 Ιουλίου 1989 για δύο σταθμούς, το MegaChannel που άρχισε να εκπέμπει στις 20 Νοεμβρίου και τη Νέα Τηλεόραση που δεν εξέπεμψε ποτέ. Αντίθετα, στις 31 Δεκεμβρίου άρχισε να εκπέμπει ο ΑΝΤ1 ενώ, νωρίτερα, αλλά προς το τέλος της χρονιάς, είχε αρχίσει να εκπέμπει και το Κανάλι 29 των εκδοτών της Αυριανής, Γιώργου και Μάκη Κουρή. Το MegaChannel και η Νέα Τηλεόραση ήταν επιχειρήσεις που στηρίζονταν από μεγάλους εκδότες των εφημερίδων, ενώ ο Antenna βασιζόταν στα κεφάλαια του εφοπλιστή Μίνωα Κυριακού.

Από τότε μέχρι σήμερα τραυματισμένη από πολιτικές φιλοδοξίες, δοκιμασμένη από μικρά και μεγάλα συμφέροντα, γονατισμένη από κοντόφθαλμες εμπορικές στρατηγικές, όπως κι αν είναι, η ελληνική τηλεόραση στέκεται εδώ, ανθεκτική και συνεχίζει.