Τζέιμς Πάρις: Ο άνθρωπος που έφερε τις υπερπαραγωγές στην Ελλάδα

Τζέιμς Πάρις: Οι περισσότερες ταινίες του γυρίστηκαν κατά την επταετία της δικτατορίας όπου το Γενικό Επιτελείο Στρατού έδινε άδεια σε φαντάρους να παίξουν τους ρόλους των κομπάρσων.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1960 οι σινεφίλ της χώρας θα γνώριζαν τι θα πει το όνομα Τζέιμς Πάρις. Τις μέρες του Φεστιβάλ κινηματογράφου η Θεσσαλονίκη ήταν το επίκεντρο του κοσμικού ρεπορτάζ  και όχι μόνο μιας και διεξαγόταν και η Διεθνής Έκθεση. Ένας εκ των πρωταγωνιστών ήταν ο ελληνοαμερικανός παραγωγός, ο Τζέιμς Πάρις. Το όνομα του ταυτίστηκε με τα «φασολάδα πάρτυ», τις κοσμικές δεξιώσεις στο Ντορέ, αλλά και με μια σειρά μικρό – σκανδάλων που φημολογείται ότι δημιουργούσε για να προωθεί τις ταινίες του.

Ο Τζέιμς Πάρις προερχόμενος από την Αμερική, κουβάλησε μαζί του μια εντελώς διαφορετική κουλτούρα για το σινεμά. Το αντιμετώπιζε ως εμπορικό προϊόν, που έπρεπε να το προωθήσει με τακτικές του μάρκετινγκ που δεν ήταν γνωστές στον ελληνικό κινηματογράφο, ούτε στο ελληνικό Φεστιβάλ. Τα περιβόητα «φασολάδα πάρτι», τα τσιγάρα Μάλμπορο και οι Κόκα – Κόλες, ήταν κάποιες από τις ξενόφερτες ιδέες του παραγωγού για να ευχαριστήσει τους εκλεκτούς καλεσμένους του. Είχε πάντα ένα διαφορετικό τρόπο για να διαφημίζει τις ταινίες του.

Το 1963 στο φεστιβάλ παιζόταν η ταινία «Ο Αδερφός Άννα» του Τζέιμς Πάρις και παράλληλα παιζόταν για πρώτη φορά μια κωμωδία στην οποία πρωταγωνιστούσε ο Κώστας Χατζηχρήστος. Ήταν η πρώτη φορά που συμμετείχε ταινία με έναν κωμικό. Ο Χατζηχρήστος ήταν καλεσμένος στο φεστιβάλ. Την μέρα που θα προβαλλόταν η ταινία με τον τίτλο «Της κακομοίρας» έφτασε στο Όλύμπιον. Στη ρεσεψιόν τον περίμενε μια τεράστια τούρτα. Τότε ο ηθοποιός κλήθηκε να την ανοίξει καθώς η αφιέρωση έγραφε: «Ο Αδερφός Άννα για να γίνει απόψε της κακομοίρας». Χρησιμοποίησε δηλαδή 2 τίτλους ταινιών που διαγωνιζόντουσαν στο Φεστιβάλ εκείνης της εποχής, για να προβάλλει τόσο τις ταινίες και να τραβήξει δημοσιότητα. Όπως μας ενημερώνει η mixanitouxronou o Χατζηχρήστος άνοιξε το καπάκι του κουτιού και τότε από μέσα πετάχτηκε μια πολύ όμορφη κοπέλα με ένα προκλητικό μπικίνι.

Η ταινία του έγινε γνωστή ως «Ο μπακαλόγατος» λόγω της αξεπέραστης ερμηνείας του ηθοποιού. Τανκς και φιλαρμονική στους δρόμους Για τους «Ξεχασμένους Ήρωες», ο Πάρις, προκειμένου να κάνει ντόρο δεν δίστασε να βγάλει ακόμα και τανκς στους δρόμους της Θεσσαλονίκης. Η ταινία το 1966, πήρε το πρώτο βραβείο. Αναφερόταν στην Αντίσταση και για αυτό ο παραγωγός είχε ζητήσει από το στρατό να συμμετάσχει στις εκδηλώσεις για την προβολή της ταινίας. Τανκς και φιλαρμονική στους δρόμους Για τους «Ξεχασμένους Ήρωες», ο Πάρις, προκειμένου να κάνει ντόρο δεν δίστασε να βγάλει ακόμα και τανκς στους δρόμους της Θεσσαλονίκης. Η ταινία το 1966, πήρε το πρώτο βραβείο. Αναφερόταν στην Αντίσταση και για αυτό ο παραγωγός είχε ζητήσει από το στρατό να συμμετάσχει στις εκδηλώσεις για την προβολή της ταινίας.

Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα στην πλατεία του Λευκού Πύργου εμφανίσθηκε ένα τανκ. Πάνω του είχε τοποθετηθεί μια πινακίδα που έγραφε «Ξεχασμένοι Ήρωες». Πίσω του ακολουθούσε «μια πολυτελής κούρσα», στην οποία επέβαιναν οι πρωταγωνιστές της ταινίας. Κατά το πέρασμα τους, πλήθος κόσμου χειροκροτούσε και ζητωκραύγαζε.

Ο Τζέιμς Πάρις είχε σχεδιάσει και άλλη μία έκπληξη. Όσοι θεατές προσέρχονταν στην αίθουσα για να παρακολουθήσουν την ταινία του, έβρισκαν πάνω στο κάθισμα τους, ένα πακέτο τσιγάρα. Συγκεκριμένα στους θεατές της πρώτης προβολής μοιράστηκαν 1500 πακέτα τσιγάρα. Τα χρόνια της επταετίας, ο Ελληνοαμερικανός παραγωγός έκανε κυρίως πατριωτικές ταινίες, με αποτέλεσμα να τον θεωρούν οπαδό της χούντας. Το 1967 ο Τζέιμς Πάρις επέλεξε έναν ακόμη πρωτότυπο τρόπο για να εντυπωσιάσει όσους παραβρέθηκαν στο Φεστιβάλ.

Τη χρονιά εκείνη συμμετείχε με την ταινία του «13ος». Μία ημέρα πριν την προβολή της ταινίας παρέθεσε σε δημοσιογράφους, καλλιτέχνες και εκπροσώπους της Έκθεσης ένα «χωριάτικο γεύμα». Το μενού περιελάμβανε φασολάδα, τουρσί, ελιές και κρεμμύδια. Και έμεινε γνωστό ως… «Φασολάδα πάρτι».

Ο Τζέιμς Πάρις είχε γεννηθεί το 1921 στο χωριό Βατούσα της Λέσβου, σπούδασε στη Γεωπονική Σχολή της Θεσσαλονίκης και στο Γεωργικό Ινστιτούτο του Πανεπιστημίου της Βηρυτού στο Λίβανο. Το 1948 μετανάστευσε στην Αμερική και στα πρώτα χρόνια παραμονής του στις ΗΠΑ σπούδασε στη Σχολή Κινηματογράφου της 20th Century Fox, πήρε την αμερικανική υπηκοότητα και έγινε διευθυντής του τμήματος διαφήμισης της United Artists (1948-1952).

Αφού συνεργάστηκε ως διευθυντής παραγωγής σε ταινίες της 20th Century Fox, στα τέλη της δεκαετίας του ’50 επέστρεψε στην Ελλάδα, δίνοντας μια νέα πνοή στις κινηματογραφικές παραγωγές. Μέσα σε μία περίπου δεκαετία υπήρξε παραγωγός σε 54 ελληνικές ταινίες, πολλές από τις οποίες διακρίθηκαν στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (5 Βραβεία Καλύτερης Ταινίας) και είχαν εισπρακτική επιτυχία. Η πρώτη του ταινία ήταν η Εταιρία θαυμάτων (1963) σε σκηνοθεσία Στέφανου Στρατηγού.

Ο διακεκριμένος καλλιτεχνικός συντάκτης και ρεπόρτερ της εφημερίδας Απογευματινή και της εφημερίδας Ακρόπολης Παντελής Ξανθίδης μιλώντας στην εφημερίδα Δημοκρατία πριν από λίγες ημέρες με αφορμή τα 38 χρόνια από το θάνατο του Τζέιμς Πάρις θυμήθηκε πως γνωρίστηκε με τον Τζέιμς Πάρις. “Ήταν ένα χειμωνιάτικο απόγευμα λίγο πριν από τα Χριστούγεννα του 1970 στο παγωμένο Φρίμπουρ όταν εκεί λίγο πριν από τη γέφυρα De Petrolles σταματάει μια λιμουζίνα με αμερικάνικα “νούμερα”.

Ο οδηγός με ρωτάει στα αγγλικά που μπορούν να πάνε με τον φίλο του για καφέ. Τον κοιτάζω προσεκτικά γιατί κάποιον μου θύμιζε. Σκύβω βλέπω τον συνοδηγό και απαντώ στα… ελληνικά! Κάπως έτσι άρχισε η γνωριμίας μας σ’αυτή την όμορφη ελβετική γωνιά με τον Τζέιμς Πάρις και τον Κώστα Χατζηχρήστο. Για να μην τα πολυλογώ είχαν έρθει στο Φρίμπουρ γιατί εκεί ήταν “εσώκλειστη” στη Σχολή Καλογραιών η Τέτα , η κόρη του Χατζηχρήστου και μετέπειτα σύζυγος του Πέτρου Φυσσούν.

Ύστερα από εκείνη τη συνάντηση στην Ελβετία έπρεπε να περάσουν δέκα χρόνια για να ξανασυναντηθώ με τον Τζέιμς Πάρις, καθώς μέχρι τότε δεν είχαμε ούτε κοινά ενδιαφέροντα ούτε κοινές παρέες μήτε και επαγγελματικές σχέσεις. όταν όμως άρχισα να γράφω στην Ακρόπολη για θέματα τέχνης και πολιτισμού και μέχρι την ημέρα που “έφυγε” ήμασταν κολλητοί. Κάθε βράδυ παίρναμε τους δρόμους και όπου μας έβγαζε”. Ο Παντελής Ξανθίδης θυμάται και τι έγινε το μοιραίο βράδυ του 1982 όταν ο Τζέιμς Πάρις έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 61 ετών. “Εκείνο το μαγιάτικο βράδυ είπαμε να κατέβουμε στον Πειραιά στο Cavo d’Oro του Λεωνίδα Φωτάκου. Ανεβήκαμε ψηλά και ξαφνικά ο Τζίμης αισθάνεται αδιαθεσία με κρύο ιδρώτα και τέτοια. Είπαμε να πάρουμε το “166” αλλά δεν δεχόταν με τίποτα.

Θέλησε ο Φωτάκος να φωνάξει έναν φίλο του γιατρό δεν θέλησε. Κινητά τότε δεν υπήρχα. Πήγα να τηλεφωνήσω στη Μαίρη- τη γυναίκα του- και δεν με άφησε. Τον έπεισα να φύγουμε με σκοπό να τον πάω σε κάποιο νοσοκομείο. Δεν με άφησε να πάρω το τιμόνι. το VW Βαν που είχε πήρε να το οδηγήσει ο ίδιος. Ανηφορίσαμε από την Πειραιώς.

Μέχρι να φτάσουμε Ομόνοια έλεγα μέσα μου “τώρα θα μου μείνει”. Ενώ ήταν να στρίψουμε από 3ης Σεπτεμβρίου για να πάμε σπίτι του, λίγο πιο πάνω από την Ευελπίδων συνεχίζει ευθεία από Σταδίου. “Που πας απο δω” τον ρωτάω. “Άσε ξέρω” μου λέει. Από Βασ. Σοφίας πιάνουμε Χίλτον και κόβει Μιχαλακοπούλου. Σταματάει έξω από το σπίτι μου για να με αφήσει. Απέναντι είναι το Νοσοκομείο Αλεξάνδρα. Ακριβώς απέναντι. “Δεν πάμε να σου κάνουν ένα καρδιογράφημα;” τον ρώτησα. Το μόνο που κατάφερα ήταν να τον πείσω να πάμε μαζί στο σπίτι του. Μόλις τον αντίκρισε η Μαίρη παθαίνει! Τα ίδια και η κόρη του (Μαίρη και εκείνη) και ο γιος του ο Τζορτζ που είχε έρθει από την προηγούμενη από τις ΗΠΑ.

Τον ξαπλώνουμε στον καναπέ, φωνάζουμε έρχεται γιατρός και χωρίς πολλά πολλά βρίσκεται στο νοσοκομείο. Του είπαν οι γιατροί να μείνει 2-3 μέρες γιατί είχε πρόβλημα, αλλά εκείνος τίποτα. Ήταν γύρω στις 8 το πρωί, σωστά χαράματα για εμάς τους δημοσιογράφους που πηγαίναμε για ύπνο στις 5. “Έρχομαι για καφέ” μου λέει και πριν προλάβω να του θυμώσω που κυκλοφορεί έξω στην κατάστασή του μου το έκλεισε. Και δεν ήρθε ποτέ για καφέ. Το περασμένο απόγευμα είχε βγει από το νοσοκομείο, το βράδυ κάπου αλήτεψε και πρωί πρωί ήθελε το καφεδάκι του. Όμως δεν του επέτρεψε η καρδιά του. Μια ξαφνική αδιαθεσία και διακομίστηκε στο νοσοκομείο. Ήταν Τετάρτη 26 Μαϊου 1982 όταν ο Τζέιμς Πάρις έφυγε από τη ζωή.

Πολλοί ήταν εκείνοι που του καταμαρτυρούν ότι συνεργάστηκε με τη χούντα, αλλά οι υπερπαραγωγές του είχαν γυριστεί πριν από το 1967, ενώ πολλοί πρωταγωνιστές των ταινιών του είχαν αριστερό πρόσημο, επισήμανε ο κ. Παντελής Ξανθίδης.

Η ταινία του Τζέιμς Πάρις με τα περισσότερα εισιτήρια στην Ελλάδα:

• Στα σύνορα της προδοσίας (1968 – 1969), 710.994 (2η/108), σκηνοθεσία Ντίμης Δαδήρας Η ταινία του Τζέιμς Πάρις με τα λιγότερα εισιτήρια στην Ελλάδα:
• Κρουαζιέρα του τρόμου (1978), 1.380 (15η/17), σκηνοθεσία Χρήστος Κεφαλάς

Επιλεγμένη φιλμογραφία

• Στα σύνορα της προδοσίας (1968)
• Όχι (1969)
• Στη μάχη της Κρήτης (1970)
• Δώστε τα χέρια (1971)
• 28η Οκτωβρίου ώρα 5:30 (1971)
• Οι τελευταίοι του Ρούπελ (1971)
• Παπαφλέσσας (1971)
• Οι Σουλιώτες (1972)
• Μπουμ Ταρατατζούμ (1972)
• Αγώνας χωρίς τέλος (1978)