Κυριακή του Θωμά 2020: Πότε πέφτει φέτος

Κυριακή του Θωμά 2020: Σύμφωνα με το ημερολόγιο της εκκλησίας μας, ο εορτασμός του Απόστολου Θωμά δεν γίνεται σε σταθερή ημερομηνία. Και όπως και κάθε άλλη χριστιανική κινητή γιορτή, έτσι κι αυτή εξαρτάται από την ημερομηνία που πέφτει το Πάσχα. Φέτος πέφτει στις 26 Απριλίου.

Ας δούμε με συντομία μερικά χρήσιμα στοιχεία για αυτόν, καθώς και γιατί είναι γνωστός και ως “άπιστος Θωμάς”.

Ο Θωμάς ήταν Μαθητής του Χριστού και Απόστολος. Σύμφωνα με όσα γνωρίζουμε από την ζωή του Ιησού, όταν Αυτός αναστήθηκε επισκέφτηκε μετά από λίγες μέρες κάποιους από τους Μαθητές Του. Ο Θωμάς όμως απουσίαζε εκείνη την ημέρα κι έτσι όταν του διηγήθηκαν οι υπόλοιποι Μαθητές που ήταν παρόντες τι είχε συμβεί, αυτός αδυνατούσε να πιστέψει ότι ο Κύριος όντως αναστήθηκε και παρουσιάστηκε στους συντρόφους του.

Μάλιστα, είπε χαρακτηριστικά πως για να πιστέψει θέλει να δει τον Χριστό με τα ίδια του τα μάτια, αλλά και να ψηλαφίσει τις πληγές από τα καρφιά που είχε ο Ιησούς στα χέρια και στα πόδια Του, από την Σταύρωση Του. Πράγματι, ο Χριστός εμφανίστηκε ξανά στους μαθητές Του μετά από οκτώ ημέρες. Τότε φώναξε δίπλα του τον Απόστολο Θωμά και του ζήτησε να ψηλαφίσει τις πληγές στο σώμα Του.

Ο Θωμάς το έκανε και τότε μόνο τον αναγνώρισε και πίστεψε ότι Αυτός ήταν ο Δάσκαλος του. Για αυτό και έμεινε γνωστός και ως “άπιστος Θωμάς”, μια φράση που χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα όταν κάποιος είναι δύσπιστος, δηλαδή πιστεύει κάτι με δυσκολία. Μάλιστα, σύμφωνα με την εκκλησία μας, ο Θωμάς δεν ήταν παρών στην πρώτη επίσκεψη του Χριστού προκειμένου να μην υπάρχει ούτε η παραμικρή αμφιβολία σχετικά με το θαύμα της Αναστάσεως. Αμέσως μετά την Πεντηκοστή, ο Απόστολος Θωμάς, κήρυξε τον λόγο του Θεού, δηλαδή το Ευαγγέλιο, στην Περσία, την Ινδία και αλλού. Ο θάνατος του ήταν μαρτυρικός.

Το Απολυτίκιον του Αποστόλου Θωμά

Το απολυτίκιο είναι ουσιαστικά ένα τροπάριο, με το οποίο κλείνει ή απολύεται αν προτιμάτε, ο εορτασμός του εκάστοτε Αγίου. Πρόκειται για μια μικρή περίληψη της ζωής, αλλά και του έργου του Αγίου. Για τον Άγιο Θωμά τον Απόστολο, το απολυτίκιο που ψάλλεται είναι το ακόλουθο: “Ἐσφραγισμένου τοῦ μνήματος ἡ ζωὴ ἐκ τάφου ἀνέτειλας Χριστὲ ὁ Θεός, καὶ τῶν θυρῶν κεκλεισμένων, τοῖς Μαθηταῖς ἐπέστης ἡ πάντων ἀνάστασις, πνεῦμα εὐθὲς δι’ αὐτῶν ἐγκαινίζων ἡμῖν, κατά τό μέγα σου ἔλεος”.

Ο βίος του:

O Άγιος Θωμάς ήταν ένας από τους δώδεκα Αποστόλους, Μαθητές του Ιησού Χριστού. Ήταν Ιουδαίος στην καταγωγή και, όπως και άλλοι μαθητές, ασκούσε το επάγγελμα του ψαρά. Εγκατέλειψε το επάγγελμά του και ακολούθησε το Χριστό, όταν εκείνος του το ζήτησε. Ήταν από τους ένθερμους μαθητές, όμως μετά την Ανάσταση ολιγοπίστησε και δεν πίστεψε ότι ο Χριστός αναστήθηκε, παρά μόνον όταν ψηλάφισε στα χέρια Του τα σημάδια της Σταύρωσης, στη δεύτερη εμφάνιση του Χριστού στους μαθητές μετά την ανάσταση Του (αναφέρεται ότι κατά την πρώτη εμφάνιση του Ιησού στους μαθητές, ο Θωμάς απουσίαζε).

Μετά την Πεντηκοστή και την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος, ο Θωμάς ακολούθησε το «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη», όπως και οι υπόλοιποι Απόστολοι, και ταξίδεψε σε μακρινούς τόπους μεταφέροντας τον Θείο Λόγο. Κατά τη χριστιανική παράδοση, μετά από Θεία Παρέμβαση ταξίδεψε ως την Ινδία, όπου ξεκίνησε το ιεραποστολικό του έργο, προσηλυτίζοντας και βαπτίζοντας Χριστιανούς πολλούς ειδωλολάτρες.

Κατόπιν ταξίδεψε ανατολικότερα, όπου βασίλευε κάποιος με το όνομα Μίσδιος. Εκεί ο Θωμάς συνέχισε την ιεραποστολή, όταν βάπτισε όμως τη γυναίκα και τα παιδιά του Μίσδιου, εκείνος οργίστηκε και έδωσε εντολή να θανατωθεί. Το σώμα του έθαψαν οι Χριστιανοί της περιοχής και κατά την παράδοση στον τάφο του γίνονταν πολλά θαύματα. Το ιερό λείψανο του Αγίου Θωμά παρέμεινε εκεί έως ότου ο γιος του Μεγάλου Κωνσταντίνου το μετέφερε στην Κωνσταντινούπολη. Το 1204 το λείψανο μεταφέρθηκε στη Ρώμη, μαζί με τα λείψανα άλλων Αγίων που εκλάπησαν ως λάφυρα κατά την Δ’ Σταυροφορία.