Άγιο Φως από που έρχεται: Θαύμα ή τέχνασμα

Άγιο Φως από που έρχεται: Όσοι δεν έχει τύχει να βρεθούν το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου έξω, αλλά και μέσα στον ναό της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα ίσως δεν και να κατανοήσουν πως φθάνει στα χέρια το Άγιο Φως. Για πολλούς πρόκειται για ένα θαύμα, για άλλους απλά για ένα τέχνασμα. Σημασία έχει και ανάλογα την πίστη του καθενός πως το Άγιο Φως κάθε χρόνο φθάνει και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές εκεί που η καρδιά του Χριστιανισμού χτυπά δυνατά.

Το θαύμα τελέστηκε για πρώτη φορά την ώρα που πραγματοποιήθηκε η Ανάσταση του Κυρίου, δηλαδή μετά τα μεσάνυχτα του Μεγάλου Σαββάτου και λίγες ώρες πριν από το ξημέρωμα της Κυριακής του Πάσχα, με πιο πιθανή ημερομηνία την 5η Απριλίου του 33 μ.χ. Φέτος η έλευση του Αγίου Φωτός στην Ελλάδα θα γίνει αλλά η πανδημία του κορωνοϊού έχει αλλάξει τα δεδομένα.

Σύμφωνα με την wikipedia Άγιο Φως ή Φως της Αναστάσεως ονομάζεται η φλόγα («φως») η οποία συμβολίζει την Ανάσταση του Χριστού και μεταδίδεται από τον ιερέα στους πιστούς κατά την τελετή της Αναστάσεως το Μεγάλο Σάββατο.

Πιστεύεται από αρκετούς Ορθόδοξους Χριστιανούς ότι το Άγιο Φως που μεταδίδει κάθε χρόνο στους πιστούς λίγο πριν τον εορτασμό της Ανάστασης στο Ναό της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα ο ελληνορθόδοξος Πατριάρχης Ιεροσολύμων ανάβει με θαυματουργικό τρόπο εντός του Παναγίου Τάφου και μόνο υπό την παρουσία του ελληνορθόδοξου Πατριάρχη Ιεροσολύμων.

Το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, υπό την αιγίδα του οποίου γίνεται η τελετή της αφής, το χαρακτήριζε στον ιστότοπό του ως «θαύμα, το οποίο δεν χωρά αμφισβήτηση»[1] και ανέφερε ότι ο χώρος ελέγχεται από τους ετερόδοξους «διὰ νὰ πιστοποιήσουν ὅτι δὲν ὑπάρχει ἀναμμένον κανδήλιον ἢ ἄλλη πηγὴ φωτὸς». Σήμερα αυτή η αναφορά δεν υπάρχει.

Πολλοί, μεταξύ των οποίων και αρχιερείς που πρωταγωνιστούν στην τελετή, αμφισβητούν ότι η ετήσια αφή του Αγίου Φωτός στα Ιεροσόλυμα γίνεται με θαυματουργικό τρόπο και υποστηρίζουν ότι το θαύμα είναι ο καθαγιασμός της φυσικής φωτιάς που λαμβάνεται από την άσβεστη κανδήλα εντός του Πανάγιου Τάφου και όχι το άναμμα με υπερφυσικό τρόπο σβησμένης κανδήλας ή κεριών. Ανάμεσά τους είναι μη Ορθόδοξοι Χριστιανοί αλλά και εκπρόσωποι της ιεραρχίας χριστιανικών εκκλησιών, όπως του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης.

Η τελετή του Αγίου Φωτός γίνεται στις 12 η ώρα το μεσημέρι του Μεγάλου Σαββάτου και αποτελείται από τρία στάδια:

• Λιτανεία,
• Την είσοδο του Πατριάρχη στον Πανάγιο Τάφο και
• Τις προσευχές του Πατριάρχη για τον αγιασμό και λήψη του Αγίου Φωτός.

Γιατί μόνο ο ορθόδοξος πατριάρχης βγάζει το Άγιο Φως από τον Πανάγιο Τάφο;

Πολλοί είναι εκείνοι που αναρωτιούνται για ποιο λόγο στον Πανάγιο Τάφο, κατά την τελετή της Ανάστασης και την έλευση του Αγίου Φωτός, εισέρχεται μόνο Ορθόδοξος Πατριάρχης. Για να απαντηθεί το συγκεκριμένο ερώτημα πρέπει να γυρίσουμε αρκετούς αιώνες πίσω και να παρακολουθήσουμε την ιστορία του «θαύματος». Οι πρώτες αναφορές για την συγκεκριμένη τελετή τοποθετούνται στον 2ο αιώνα μ.Χ. και κάνουν λόγο για μια συμβολική αναπαράσταση.

Αργότερα, ωστόσο, με την εμφάνιση Φράγκων παπάδων τα πράγματα άλλαξαν και η απλή αναπαράσταση μετατράπηκε σε θαύμα. Οι Άραβες του χαλίφη Χαρούν Αλ Ρασίντ παραδίδουν το προσκύνημα των Αγίων Τόπων και τα σχετικά προνόμια στους παπικούς καλόγηρους, επί του Καρλομάνγκου, ενώ με το θάνατο του χαλίφη αυτά τα προνόμια των καλόγηρων καταργήθηκαν.

Επί δυναστείας του πρώτου σουλτάνου της Αιγύπτου και της Συρίας, Σαλαντίν, το 1.118 μ.Χ. τα προσκυνήματα των Αγίων Τόπων παραχωρούνται, τελικά, στους ορθόδοξους μοναχούς, με τον σουλτάνο να ορίζει ότι «ο πατριάρχης των Ελλήνων θα είναι ο κύριος του Καμαρέ (ναού του Παναγίου Τάφου) και αυτός θα παίρνει από τον τάφο του Ικάς το Άγιον Φως για να το μοιράζει στους ναζωραίους (χριστιανούς)».

Έτσι, οι Έλληνες ήταν εκείνοι, πια, που είχαν δικαιοδοσία επί του Αγίου Φωτός, καθώς και του ελέγχου που προηγείται μέσα στον Πανάγιο Τάφο, πριν την Αναστάσιμη τελετή. Δικαιώματα που σφραγίστηκαν τόσο με σουλτανικά διατάγματα, όσο και από μετέπειτα διεθνείς συμφωνίες.