Ελληνική σημαία: Ο συμβολισμός και η ιστορία της

Η ελληνική σημαία είναι ο πιο ιερό σύμβολο του Έθνους μας. Στα χρώμτα και στα σχήματά της περικλέιονται οι αγώνες, οι θυσίες το αίμα που χύθηκε και οι μαρτυρίες της ελληνικής ψυχής. Είναι το σύμβολο κάτω από το οποίο ο λαός ανυψώνεται στα ηδεώδη του που είναι η Ελευθερία και η Δημοκρατία. H πρώτη Ελληνική σημαία με τον λευκό Σταυρό σε γαλανό φόντο, σχεδιάστηκε, υφάνθηκε, ευλογήθηκε και υψώθηκε στην Μονή Ευαγγελίστριας στην Σκιάθο το 1807.

Σ” αυτήν ο μοναχός Νήφωνας όρκισε τους οπλαρχηγούς Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, Ανδρέα Μιαούλη, Παπαθύμιο Βλαχάβα, Γιάννη Σταθά, Νικοτσάρα κι άλλους, μετά από σύσκεψη που έκαναν, για να καταστρώσουν το σχέδιο δράσης τους.

H Ελληνική Σημαία με την επίσημη μορφή της καθορίστηκε το 1822 από το Σύνταγμα της Επιδαύρου, είχε Σταυρό ως σύμβολο της ορθοδοξίας. Αποτελούσε δε την επίσημη Ελληνική Σημαία έως το 1978 και καθιερώθηκε με νόμο στις 21-12-1978, οπότε και υιοθετήθηκε η ναυτική, με τις οριζόντιες λευκές και γαλάζιες γραμμές. Το ριγωτό πρότυπο επιλέχτηκε λόγω της ομοιότητάς του με την κυματιστή θάλασσα, που περιβάλλει τις ακτές της Ελλάδας. Η εκδοχή του λευκού Σταυρού μέσα σε κυανό πλαίσιο χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα, παράλληλα με την πιο διαδεδομένη μορφή με τις ρίγες.

Από το 1832 έως το 1974 η μπλε Σημαία με τον κεντρικό απλό λευκό σταυρό ήταν για το εσωτερικό της χώρας και η σημερινή Σημαία με τον σταυρό πάνω αριστερά και τις ρίγες, ήταν για το εξωτερικό.

Τι συμβολίζει η Ελληνική σημαία;

• Τα χρώματα γαλάζιο και λευκό συμβολίζουν το Γαλάζιο της Ελληνικής θάλασσας και το Λευκό των αφρισμένων κυμάτων.
• Οι οριζόντιες γραμμές είναι 9, όσες και οι συλλαβές του συνθήματος της Ελληνικής Επανάστασης, «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ `Η ΘΑΝΑΤΟΣ».
• Ο Λευκός Σταυρός συμβολίζει την αφοσίωση των Ελλήνων στην Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη και την συμβολή της Εκκλησίας στον σχηματισμό του σύγχρονου Ελληνικού Κράτους.
• Η Εθνική Σημαία της Ελλάδος αποτελείται από 9 ίσου πλάτους οριζόντιες παράλληλες γραμμές, 5 Κυανές και 4 Λευκές σε διαδοχή, έτσι ώστε η πρώτη και η τελευταία να είναι Κυανές.
• Στο πάνω αριστερό τμήμα σχηματίζεται ένα κυανό τετράγωνο, που καταλαμβάνει τις 5 πρώτες γραμμές, μέσα στο οποίο υπάρχει Λευκός Σταυρός.

Η Σημαία αναρτάται πάνω σε λευκό κοντάρι στην κορυφή του οποίου υπάρχει (σε συγκεκριμένες περιπτώσεις) λευκός Σταυρός. Ο τύπος και τα χρώματα (κυανό και λευκό) της Εθνικής Σημαίας καθιερώθηκαν τον Ιανουάριο του 1822 στην Α΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου.

Στις 15 Μαρτίου 1822 το Εκτελεστικό Σώμα (Κυβέρνηση), όρισε με το Διάταγμα 540, τρεις τύπους Σημαιών: μια Σημαία ξηράς για το Πολεμικό και δυο θαλάσσης για το Εμπορικό-Ναυτικό. Η Σημαία της ξηράς είχε σχήμα τετράγωνο, κυανό κι έφερε έναν λευκό Σταυρό σε όλη της την επιφάνεια. Οι Σημαίες της θαλάσσης είχαν την ίδια μορφή, που διαθέτει η σημερινή Εθνική Σημαία. Μοναδική διαφορά στην Σημαία του εμπορικού ναυτικού ήταν η αντιστροφή των χρωμάτων (κυανό αντί λευκού) στην θέση του Σταυρού.

Η Σημαία των εμπορικών πλοίων εξομοιώθηκε με εκείνη των πολεμικών το 1828, όταν αναγνωρίστηκε ότι τα εμπορικά πλοία είχαν λάβει μέρος στον αγώνα ως πολεμικά. Το 1833 προστέθηκε στις Σημαίες του Στρατού Ξηράς και του Πολεμικού Ναυτικού ο Βαυαρικός Θυρεός, που διατηρήθηκε μέχρι την ανατροπή του Όθωνα το 1862. Με την άφιξη του Γεωργίου Α΄ το 1863 περιελήφθη στις Σημαίες των ανωτέρω σωμάτων το στέμμα που παρέμεινε μέχρι το 1924.

Από το 1864 η Σημαία για τα Τάγματα Πεζικού αποτελείτο από μεταξωτό ύφασμα, που έφερε τριγύρω χρυσά κρόσσια και στο κέντρο του λευκού σταυρού την εικόνα του προστάτη της, Αγίου Γεωργίου.

Οι πολεμικές Σημαίες που ισχύουν σήμερα, είναι για το Ναυτικό η Εθνική Σημαία και για το Στρατό Ξηράς και την Πολεμική Αεροπορία ο τύπος της ορθογώνιας κυανής με το λευκό σταυρό, που εκτείνεται μέχρι τις πλευρές της χωρίζοντάς την σε 4 ίσα τμήματα. Στο κέντρο του Σταυρού η Σημαία του Στρατού Ξηράς φέρει την εικόνα του Αγίου Γεωργίου, η δε Σημαία της Αεροπορίας την εικόνα του Αρχάγγελου Μιχαήλ.

Σε όλους τους αγώνες του Έθνους οι Έλληνες πολέμησαν και υπερασπίστηκαν με την ζωή τους το Ιερό αυτό σύμβολο. Μπορεί κανείς να ξεχάσει τον γενναίο σημαιοφόρο, που σκοτώθηκε από εχθρικά πυρά, την στιγμή που έστηνε την Ελληνική Σημαία στην κορυφή του Μπιζανίου το 1912.

Στην μάχη σκοτώθηκαν 10 στρατιώτες, για να μην πέσει η Σημαία στα χέρια του εχθρού. Ο Λοχίας, που είχε απομείνει, όρμησε στο ύψωμα, αγκάλιασε την Σημαία, κατρακύλησε αιμόφυρτος στην πλαγιά και φτάνοντας στον Διοικητή του, στάθηκε όρθιος χαιρέτησε κι ανάφερε: «Κύριε διοικητά, έχω την τιμή να σας παραδώσω την Σημαία». Κι έπεσε νεκρός. Η Ιστορία μας είναι γεμάτη από περιστατικά αυτοθυσίας για την προστασία της Σημαίας μας.

Αναλογιζόμενοι ότι η Ελληνική Σημαία (γνωστή και ως γαλανόλευκη) πρωτοεμφανίστηκε τον Σεπτέμβριο του 1807 και καθιερώθηκε τον Ιανουάριο του 1822 από την Α΄ Εθνική Συνέλευση της Επιδαύρου, αντιλαμβανόμαστε ότι η βαμμένη με αίμα ηρώων και τιμημένη με τις ζωές χιλιάδων πολεμιστών σημαία της Ελλάδας, αποτελεί μια από τις παλαιότερες ιστορικά Σημαίες της σύγχρονης εποχής κι ως εκ τούτου της αξίζει η απότιση του ελάχιστου φόρου τιμής της ιστορικής της διαδρομής.

Η ελληνική σημαία εορτάζει και τιμάται στις 27 Οκτωβρίου, παραμονή της επετείου του “Όχι”. Δίπλα στην κρατική σημαία της Κυπριακής Δημοκρατίας συχνά συναντάται και η εθνική ελληνική σημαία. Σε μερικούς θεσμούς όπως η εκπαίδευση και ο στρατός η παρουσία της ελληνικής σημαίας είναι επίσημη και θεσμοθετημένη.