Ρίχνει καρεκλοπόδαρα: Πως βγήκε αυτή η φράση

Είναι σύνηθες όταν έχει πολύ δυνατή βροχή να λέμε πως «ρίχνει καρεκλοπόδαρα». Γιατί λέμε ότι ρίχνει καρεκλοπόδαρα όταν βρέχει πολύ; Κατά πάσα πιθανότητα, θέλουμε να πούμε ότι είναι τόσο μεγάλη η ένταση της βροχής, που είναι σαν να μην πέφτουν μεμονωμένες σταγόνες αλλά συνεχή υδάτινα ραβδιά -μακριά και σχετικά παχιά, σαν τα πόδια της καρέκλας. Ουσιαστικά, πρόκειται για κάποιοι είδους οφαλμαπάτη που κάνει τις σταγόνες βροχές να εμφανίζονται ως μακριές κάθετες υδάτινες ράβδους, αντί του ορθού σχήματος πεπλατυσμένης σταγόνας.

Η συγκεκριμένη «απάτη», οφείλεται στο λεγόμενο μετείκασμα, το οποίο είναι η ανικανότητα του ματιού να παρακολουθήσει άμεσα τις αλλαγές που συμβαίνουν στον αμφιβληστροειδή χιτώνα. Στην ίδια οφθαλμαπάτη οφείλουμε και την ύπαρξη του κινηματογράφου. Έτσι, κι επειδή η κάθε σταγόνα βροχής ακολουθεί κατακόρυφη πορεία, το μάτι δεν μπορεί να ακολουθήσει «κατά πόδας» την τροχιά της, οπότε εμφανίζεται μια ενιαία «εικόνα» κατά μήκος της τροχιάς αυτής δίνοντας την αίσθηση ότι η σταγόνα έχει ραβδοειδές κατακόρυφο σχήμα, ενώ αυτό δεν συμβαίνει.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η πρωτοτυπία της εικόνας βοήθησε στη διαιώνιση της έκφρασης. Υπάρχει άλλωστε και μια παραλλαγή, «βρέχει καλαπόδια» που δίνει περίπου την ίδια εικόνα, μια και τα καλαπόδια είναι κι αυτά ραβδόμορφα. Ανάλογα με την ένταση της καταιγίδας μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και διαβαθμίσεις λέγοντας «ρίχνει καρέκλες», ή «ρίχνει μπουγαδοκόφινα» κλπ. Ειδικά για τις χιονονιφάδες συνηθίζεται και η έκφραση «ρίχνει πατσαβούρες».