Κυκλάδες – σπίτια: Ο λόγος που οδήγησε τους κατοίκους να τα βάφουν με λευκό χρώμα

Κυκλάδες σπίτια: Όλοι έχουμε περάσει μερικές ημέρες σε κάποιο νησί “ντυμένο” στα λευκά. Οι μνήμες μας, οι καρτ ποστάλ, οι φωτογραφίες και τα βίντεο που αφορούν τις Κυκλάδες, σίγουρα περιλαμβάνουν στιγμιότυπα από τα πανέμορφα λευκά σπίτια που συνδυάζονται με το μπλε της θάλασσας. Πρόκειται για μια από τις πιο χαρακτηριστικές εικόνες που συνοδεύουν τα νησιά των Κυκλάδων, γνωστή σε όλον τον κόσμο. Όσο για το πως “επικράτησε” το λευκό χρώμα; Η απάντηση δίνεται παρακάτω και σίγουρα δεν είναι αυτή που όλοι νομίζουν…

Θα έλεγε κανείς πως το λευκό χρώμα επιλέχθηκε από τους κατοίκους ώστε να “αποκρούει” μεγάλο μέρος της ηλιακής θερμότητας του καλοκαιριού. Όποιος έδωσε αυτήν την απάντηση δεν έκανε λάθος, καθώς όντως η βαφή των τοίχων με το εν λόγω χρώμα κρατάει το εσωτερικό των σπιτιών δροσερό το καλοκαίρι. Όμως, αυτό που γνωρίζουν ελάχιστοι, είναι ότι το λευκό χρώμα δεν επιλέχθηκε για λόγους αισθητικής, αλλά υγιεινής. Η ιστορία έχει τις ρίζες της από τη δεκαετία του ’30 και τα χρόνια της δικτατορίας του Ιωάννη Μεταξά.

Η Ευρώπη προετοιμαζόταν για τον μεγάλο πόλεμο, αλλά εκτός από τη μανία του Χίτλερ, που το μακρινό 1938 είχε αρχίσει να εκδηλώνεται, έπρεπε να αντιμετωπιστεί κι άλλο ένα πρόβλημα, αυτό της χολέρας, η οποία μάστιζε και την Ελλάδα. Το 1938, ο Ιωάννης Μεταξάς έδωσε εντολή -βγάζοντας μάλιστα και το αντίστοιχο διάταγμα- στους νησιώτες να περνούν τους τοίχους των σπιτιών τους με ασβέστη, ως μέτρο προστασίας για τη χολέρα. Ο ασβέστης λειτουργούσε ως μέσο απολύμανσης, ιδίως στα χρόνια όπου η χρήση της χλωρίνης ήταν άγνωστη για τους Έλληνες.

Πέραν της χολέρας, ο Μεταξάς αγαπούσε πολύ την τάξη και την ομογενοποίηση, κάτι που τον οδήγησε στο να βγάλει το εν λόγω διάταγμα που θα οδηγούσε σε μια εικόνα γεμάτη… γαλανόλευκο, τον συνδυασμό χρωμάτων που υπάρχει ως γνωστόν και στην ελληνική σημαία.

Το ασβέστωμα συνεχίστηκε και μετά τη δικτατορία αφού εν τέλη άρεσε και στους κάτοικους (ή απλά το συνήθισαν) αλλά και στους τουρίστες με αποτέλεσμα να γίνουν το σήμα κατατεθέν των Κυκλάδων.

Επιπλέον θεωρούνταν ένδειξη καθαριότητας και αφού πίστευαν ότι ο ασβέστης σκοτώνει τα μικρόβια ενώ έκανε τα σπίτια και πιο δροσερά. Έτσι τα σπίτια αλλά και τα σοκάκια”βαφόταν” κάθε Χριστούγεννα, Πάσχα και Δεκαπενταύγουστο με την συνήθεια να γίνεται παράδοση και να συνεχίζει μέχρι και σήμερα.