Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου 2019: Τι θα δούμε φέτος σε Επίδαυρο, Ηρώδειο και άλλους χώρους

Ανακοινώθηκε από τον Καλλιτεχνικό Διευθυντή του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου 2019, Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο, το πλήρες πρόγραμμα του φετινού φεστιβάλ. Είχε προηγηθεί τον περασμένο Οκτώβριο η ανακοίνωση του ενός συνοπτικού προγράμματος που περιλάμβανε τις δράσεις της Μικρής και Μεγάλης Επιδαύρου.

Όπως ανέφερε ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος «ζητούμενο σ’ ένα “ελληνικό φεστιβάλ” δεν είναι µόνο η υποστήριξη της σύγχρονης ελληνικής δημιουργίας αλλά και η σύνδεσή της µε την παράδοση, αρχαία και νεότερη, ως προϋπόθεση ανανέωσης και αναπροσδιορισμού μιας εθνικής αισθητικής ταυτότητας».

Διεθνείς και ελληνικές παραγωγές έχουν και φέτος την τιμητική τους, με κύριο στόχο να αποτελεί η ένταξη ολοένα και περισσότερων διεθνών παραγωγών στο πρόγραμμα. «Ο διεθνής προσανατολισμός αποτελεί πλέον σταθερή στόχευσή µας και για την Επίδαυρο» έτσι ώστε «να εδραιώσουµε την εμβέλεια και το κύρος του Φεστιβάλ εντός και εκτός συνόρων, καθιστώντας το ταυτόχρονα εθνικό και διεθνές», ανέφερε ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Φεστιβάλ.

Διαβάστε εδώ αναλυτικά το πρόγραμμα

Το σημείωμα του Καλλιτεχνικού Διευθυντή για το Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου 2019

Στο τέλος Απριλίου συμπληρώνονται τρία χρόνια από τη στιγμή που ανέλαβα την καλλιτεχνική διεύθυνση του Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου και ολοκληρώνεται η θητεία μου.

Δέχτηκα αυτή τη θέση με την πεποίθηση ότι ένας τέτοιος θεσμός μπορεί και πρέπει να συμβάλει με τη δική του δημιουργική πρόταση σε μια εποχή κρίσης σαν τη δική μας.

Τρία χρόνια αργότερα, μετά από μια γοητευτική αλλά και περιπετειώδη διαδρομή και παρά τις αντίξοες συνθήκες του ελληνικού δημοσίου και τις αγκυλώσεις της γραφειοκρατίας −που δυστυχώς ταλαιπωρεί και το Φεστιβάλ−, χάρη στην επιμονή, την πίστη και τη σκληρή δουλειά − τη δική μου και της ομάδας των συνεργατών που ήταν από την αρχή δίπλα μου – μπορώ να καταθέσω με ικανοποίηση ότι, πράγματι, οι βασικοί στόχοι μας έχουν αρχίσει να γίνονται πραγματικότητα με ορατά αποτελέσματα και σταδιακά με μεγάλη αποδοχή από το κοινό, τους κριτικούς και τους δημοσιογράφους:

Πρώτον, το Λύκειο Επιδαύρου, ο εκπαιδευτικός θεσμός που σχεδιάσαμε και υλοποιήσαμε σε συνεργασία με το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών στο Ναύπλιο του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, στο οποίο η φοίτηση μάλιστα πιστοποιείται πλέον με διδακτικές μονάδες ECTS.

Αυτό το «Διεθνές θερινό σχολείο αρχαίου δράματος», με υπεύθυνη τη σύμβουλο στα Εκπαιδευτικά Προγράμματα του Φεστιβάλ, Τζωτζίνα Κακουδάκη, μετά τις δύο πρώτες χρονιές λειτουργίας του, έχει ήδη κερδίσει μια θέση στο χώρο της έρευνας και της ερμηνευτικής του αρχαίου δράματος διεθνώς, με τους έγκυρους δασκάλους που έχουν κληθεί να διδάξουν απ’ όλα τα μέρη του κόσμου, την πολυφωνία και τη διαπολιτισμικότητα που αποτελούν βασική του επιδίωξη, αλλά και τη μοναδική σχέση του με την περιοχή της Επιδαύρου που το φιλοξενεί, καθώς ο τόπος αυτός μπολιάζεται από την παρουσία νέων ανθρώπων από κάθε γωνιά της γης.

Το Λύκειο όμως είναι μόνο μία, ίσως η πιο δυναμική, πτυχή της ευρύτερης πολιτικής μας για τον εκπαιδευτικό χαρακτήρα του φεστιβάλ.

Δίνουμε έμφαση στους νέους και στο νεανικό κοινό, γι’ αυτό και επεξεργαζόμαστε κάθε χρόνο ένα σύνολο εκπαιδευτικών δράσεων στο θέατρο, το χορό και τη μουσική, που βοηθούν την επαφή μας με τα έργα του προγράμματος τόσο κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ, όσο και σε μια πιο μακροπρόθεσμη βάση.

Αναφέρθηκα αναλυτικά στη σύνδεση της καλλιτεχνικής παραγωγής με την εκπαίδευση, που δίνει το στίγμα της ταυτότητάς μας, στην συνέντευξη τύπου τον Οκτώβρη που μας πέρασε. Ιδιαίτερα στην Επίδαυρο, θυμίζω ότι έχουμε εφαρμόσει μια σειρά ποικίλων δράσεων και εκτός του Λυκείου: «Εκπαιδεύοντας το κοινό στο αρχαίο δράμα», «Διάλογοι», «Εκπαιδεύοντας το διεθνές κοινό» αλλά και «Δημιουργική απασχόληση για παιδιά», παράλληλα με τις παραστάσεις στο Θέατρο της Επιδαύρου, που φέτος θα λειτουργήσει για τέταρτο συνεχόμενο καλοκαίρι.

Και στην Αθήνα όμως, εκτός των συζητήσεων με τους διεθνείς σκηνοθέτες που γίνονται συστηματικά μετά τις παραστάσεις, έχουν θεσμοθετηθεί με επιτυχία κάποιες «πλατφόρμες» που δημιουργούν υποδομές σκέψης, ενθαρρύνουν τους νεότερους δημιουργούς και ενισχύουν τη συλλογικότητα στον καλλιτεχνικό χώρο: η Ημερίδα σε συνεργασία με την Ελληνική Ένωση Κριτικών Θεάτρου & Παραστατικών Τεχνών, που φέτος θα είναι αφιερωμένη στη σύγχρονη κριτική και τις σχέσεις της με τη νέα θεατρική αγορά, το Young Greek Classics, σε συνεργασία με το Ωδείο Αθηνών, που φέτος θα είναι αφιερωμένο στο τσέλο και θα παρουσιάσει νέους έλληνες μουσικούς με σπουδαίες σολιστικές διακρίσεις, τα εργαστήρια που θα οργανώσουν ο Γιο-Γιο Μα (Yo-Yo Ma) και ο Ρικάρντο Μούτι (Ricardo Muti), η Ημέρα Χορού, αυτή η πληθωρική πλατφόρμα συνάντησης γύρω από την τέχνη του χορού.

Δεύτερη τομή που πραγματοποιήσαμε είναι το «Άνοιγμα στην πόλη». Αυτή η ενότητα δράσεων με χαρακτήρα site specific, που πραγματοποιείται στην Αθήνα και στον Πειραιά με την υποστήριξη του Athens Culture Net και του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά αντίστοιχα, στόχο είχε, από τη στιγμή που εγκαινιάστηκε, το 2017, να επεκτείνει την εμβέλεια του Φεστιβάλ και εκτός των παραδοσιακών του τειχών, καθιστώντας την καλλιτεχνική δημιουργία όχημα για την καλύτερη γνωριμία της πόλης αλλά και την ενεργοποίηση των συλλογικοτήτων που δρουν σ’ αυτήν. Πιστεύω ότι το πέτυχε.

Το βλέπει κανείς στις περισσότερες εκδηλώσεις που αναζητά ο κόσμος κι όπου συμμετέχει ενεργά – όχι μόνο λόγω της ελεύθερης εισόδου αλλά, κυρίως, λόγω της προσέγγισης του δημόσιου χώρου μέσα από ένα ιδιαίτερο καλλιτεχνικό βλέμμα, μέσα από τη θεατρική αφήγηση, μέσα από το φίλτρο της λογοτεχνίας, εντέλει μέσα από το διαφορετικό μοίρασμα μιας γνωστής ή λιγότερο γνωστής ιστορίας.

Τρίτον, ήδη στην πρώτη μας προγραμματική εμφάνιση, μιλούσαμε για την υποστήριξη του εγχώριου δημιουργικού κεφαλαίου και των νεότερων δημιουργών στο θέατρο και το χορό, κάτι που υλοποιήσαμε συνδυαστικά με την ανάδειξη των πιο ζωντανών τάσεων από τον διεθνή χώρο με έντονο το ενδιαφέρον για τις περιφερειακές κουλτούρες και ανερχόμενους καλλιτέχνες, που ο κόσμος γνώρισε χάρη στο Φεστιβάλ.

Όσο κι αν οι δυναμικές είναι διαφορετικές, καθώς στο διεθνές πρόγραμμα επιλέγουμε κατά κανόνα έτοιμες παραγωγές ενώ στο ελληνικό τις δημιουργούμε στη βάση προτάσεων και αναθέσεων, μας ενδιαφέρει πολύ η ισορροπία μεταξύ τους: Για να επιμείνω στη σημασία που έχουμε δώσει στο ελληνικό πρόγραμμα, ενδεικτικά θα αναφέρω τα εξής: παρότι ως πρακτική αποφεύγεται στα εγκυρότερα διεθνή φεστιβάλ, εμείς απευθύνουμε κάθε χρόνο ανοιχτή πρόσκληση ενδιαφέροντος σε Έλληνες καλλιτέχνες, και το πρόγραμμα που συγκροτούμε αντλεί πολλές επιλογές από αυτή τη δεξαμενή – κάτι που απαιτεί συστηματική μελέτη και μια επίμοχθη επεξεργασία προκειμένου να επιλεγούν οι πιο ενδιαφέρουσες προτάσεις, οι πιο καινοτόμες, οι πιο «φεστιβαλικές», με γνώμονα την τόλμη και τη θεματολογία τους.

Η ανάδειξη νέων Ελλήνων καλλιτεχνών, ιδιαίτερων τάσεων και εγχειρημάτων αποτελεί λοιπόν αποδεδειγμένη προτεραιότητά μας, ταυτόχρονα με την ένταξη αναγνωρισμένων δημιουργών, σε παραγωγές φεστιβαλικών διαστάσεων…

Ζητούμενο όμως σ’ ένα «ελληνικό φεστιβάλ» δεν είναι μόνο η υποστήριξη της σύγχρονης ελληνικής δημιουργίας αλλά και η σύνδεσή της με την παράδοση, αρχαία και νεότερη, ως προϋπόθεση ανανέωσης και αναπροσδιορισμού μιας εθνικής αισθητικής ταυτότητας.

Σ’ αυτή την κατεύθυνση, ιδιαίτερη σημασία έχει για μας η υιοθέτηση μιας θεματικής που συνδέει τη σύγχρονη θεατρική έρευνα με το αρχαίο δράμα και φέτος ευρύτερα και με τον αρχαίο μύθο, η οποία προσέδωσε ευδιάκριτο στίγμα στη Μικρή Επίδαυρο ως χώρο εναλλακτικών προσεγγίσεων πάνω στο αρχαίο δράμα και φυτώριο νεότερων Ελλήνων δημιουργών.

Αναλυτικά το σημείωμά του, εδώ