«Ο Καλόγερος – Ένα πολυσήμαντο θρακικό έθιμο», το Λύκειο των Ελληνίδων παρουσιάζει τη νέα του έκδοση

Στο Αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη στην οδό Πειραιώς το Λύκειο των Ελληνίδων παρουσίασε το πρωί της Κυριακής 27 Ιανουαρίου 2019 τη νέα του έκδοση με τίτλο “Ο ΚΑΛΟΓΕΡΟΣ – Ένα πολυσήμαντο θρακικό έθιμο”, το Τετράδιο Νο 4* της σειράς του με τις λαογραφικές καταγραφές.

Το βιβλίο βασίστηκε στην καταγραφή του δρώμενου του Καλόγερου από τον Λευτέρη Δρανδάκι, καλλιτεχνικό διευθυντή του ΛτΕ, στη Μελίκη Ημαθίας τον Μάρτιο του 1976 και συμπληρώθηκε από την Ομάδα Καταγραφών του ΛτΕ, στη Μελίκη Ημαθίας και στη Μαυρολεύκη Δράμας τον Φεβρουάριο του 2017.

Η έκδοση, που συνοδεύεται από δύο dvd με οπτικοακουστικό υλικό, αφιερώνεται στους νέους πρωταγωνιστές του εθίμου και σε όλους όσοι το κληροδότησαν σχεδόν αναλλοίωτο.

Η εκδήλωση άρχισε με την ομιλία του Ευάγγελου Θ. Καραμανέ, Διευθυντή Ερευνών, Διευθύνοντα του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, ο οποίος αναφέρθηκε στην έρευνα για την καταγωγή του εθίμου των κατοίκων του χωριού Κωστί της Ανατολικής Θράκης που αναβιώνει τη Δευτέρα της Τυρινής στα χωριά Μελίκη Ημαθείας και την Κυριακή της Αποκρέω στη Μαυρολεύκη Δράμας. Μίλησε επίσης για πιθανή σύνδεσή του με τα Αναστενάρια.

Δεύτερος ομιλητής ήταν ο Γιάννης Ζέρβας, Ομότιμος Καθηγητής του ΕΚΠΑ, ο οποίος εστίασε στην επιστημονική μεθοδολογία της οργάνωσης του υλικού από την μικροεθνογραφική καταγραφή του εθίμου του Καλόγερου που πραγματοποίησε η ομάδα του ΛτΕ.

Φωτογραφία ΑΠΕ ΜΠΕ

Στο βήμα τον διαδέχτηκε ο συγγραφέας Λευτέρης Δρανδάκις που τόνισε ότι ο Καλόγερος είναι το “μοναδικό, ιδιότυπο, χορευτικό δρώμενο που αναπαριστά το εικονικό όργωμα, τη σπορά υπό τους ήχους της λύρας, της γκάιντας και του νταουλιού, και ενώνει τους εκτελεστές και τους θεατές του εθίμου σε πάνδημο χορό, σε συνδυασμό πάντα με τους αστεϊσμούς, το κέφι και τη φιλοξενία των Θρακιωτών”. Είναι ένα “έθιμο που διαρκεί 6 με 7 ώρες” πρόσθεσε ο κ. Δρανδάκις, που δεν κρύβει ότι τον γοήτευε πάντα μια πιθανή σύνδεση του Καλόγερου με τα Αναστενάρια.

Οι ομιλίες έκλεισαν με τη Ζωή Σταματούκου, η οποία εκπροσωπώντας την ομάδα καταγραφής του ΛτΕ για το συγκεκριμένο έθιμο, περιέγραψε την εμπειρία από την επιτόπια καταγραφή του δρώμενου υπό τις οδηγίες του “δασκάλου” Λευτέρη Δρανδάκι.

Στη συγκεκριμένη ομάδα μετείχαν επίσης ο Θάνος Παπαχάμος, ο Σπυρίδων Σωτηρόπουλος, η Σοφία Μαρατίδου, η Αγάθη Κουλελή, ο Μάριος Κωστάκης και η Κατερίνα Καναράκη.

Η παρουσίαση ολοκληρώθηκε με την προβολή αποσπασμάτων από τις καταγραφές του 1976 και του 2017 και με ένα πλούσιο μουσικό ρεπερτόριο της Μελίκης και της Μαυρολεύκης από ντόπιους μουσικούς. Χορός, χειροκροτήματα και ενθουσιασμός γέμισαν το αμφιθέατρο, όταν θεατές κυρίως από το Κωστί της Θράκης σηκώθηκαν και χόρεψαν καλωσορίζοντας έτσι τη νέα έκδοση που ευχόμαστε να είναι καλοτάξιδη.

*Έχουν προηγηθεί τρεις λαογραφικές εκδόσεις του ΛτΕ:

-Το Τετράδιο Νο 1 για τα “Τελετουργικά έθιμα του χωριού Στύρφακα της Δυτικής Φθιώτιδας”, του Γιάννη Ζέρβα (2016)

-Το Τετράδιο Νο 2 για τον “Γάμο στην Κάρπαθο: το γύρεμα του γαμπρού στα χωριά Απέρι και Όθος”, του Γιάννη Ζέρβα (2017)

-Το Τετράδιο Νο 3 για τη Βλάστη Κοζάνης, του Λευτέρη Δρανδάκι.