ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ: Από πού κρατά η σκούφια του Οκτωβρίου

ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ: Πρώτη Οκτωβρίου σήμερα. O δέκατος μήνας του χρόνου, είναι παραδοσιακά ο μήνας της σποράς και των βροχών.

Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας ονομάζεται «Βροχάρης», αλλά και «Σποριάτης», «Σποριάς» και «Σπαρτός». Ο Οκτώβριος ήταν ο τέταρτος μήνας του αττικού έτους – πήρε το όνομα «Πυανεψιών» από τα ιερά Πυανέψια ή Πυανόψια, μια γιορτή προς τιμήν του Απόλλωνα.

Από που πήρε το όνομα του

Πήρε την ονομασία του από τη λατινική λέξη Octo (= οκτώ), επειδή στο αρχαίο δεκάμηνο ρωμαϊκό ημερολόγιο ήταν ο όγδοος στη σειρά μήνας.

Στη συνέχεια, με την προσθήκη του Ιανουαρίου και του Φεβρουαρίου, το ρωμαϊκό ημερολόγιο έγινε δωδεκάμηνο. Καλό μήνα σε όλους για σήμερα 1 Οκτωβρίου.

Ο Οκτώβρης χαρακτηρίζεται , στην Ελλάδα, από τη γιορτή του Αγίου Δημητρίου, στις 26 του μήνα, που του έχει δώσει την προσωνυμία «Αι-Δημητριάτης» ή «Αι-Δημήτρης».

Σχετικά αναφέρουν οι Στράτος Θεοδοσίου και Μάνος Δανέζης:

«Η γιορτή αυτή, που θεωρείται από το λαό μας ορόσημο του χειμώνα, συνδυάζεται με τη γιορτή του Αγίου Γεωργίου στις 23 Απριλίου.

Στο γεωργικό καλαντάρι οι δυο αυτές γιορτές αποτελούν τις χρονικές τομές που χωρίζουν το έτος σε δυο ίσα μέρη, στο χειμερινό και στο θερινό εξάμηνο αντίστοιχα».

Στην αρχαία Ελλάδα ο Οκτώβριος ισοδυναμούσε με το δεύτερο δεκαπενθήμερο του μήνα Βοηδρομιώνα και το πρώτο δεκαπενθήμερο του μήνα Πυανοψιώνα.

Η περίοδος αυτή ήταν πλούσια σε γιορτές (Προηρόσια, Πυανόψια, Θησεία, Απατούρια, Οσχοφόρια, Θεσμοφόρια), καθώς οι Αθηναίοι φρόντιζαν να εξασφαλίζουν τη θεϊκή προστασία για τον κύκλο των γεωργικών εργασιών, που μόλις άρχιζε.

Για το ίδιο λόγο οι Ρωμαίοι θυσίαζαν ένα άλογο στο Πεδίο του Άρεως την 1 Οκτωβρίου για να πάνε καλά τα σπαρτά. Τον Οκτώβριο διεξάγονταν κατά το μεγαλύτερο μέρος τους τα περίφημα Ελευσίνια Μυστήρια, σε Αθήνα και Ελευσίνα.

Στο λαϊκό καλεντάρι, ο Οκτώβριος ονομάζεται Αγιοδημήτρης ή Αγιοδημητριάτης, από τη μεγάλη χριστιανική γιορτή του Αγίου Δημητρίου (26 Οκτωβρίου), Βροχάρης και Σποριάς (Σποριάτης ή Σπαρτός), για τις ευεργετικές βροχές στη σπορά (σχετική η παροιμία «Οκτώβρη και δεν έσπειρες, οχτώ σακιά δεν γέμισες») και Μπρουμάρης (ομιχλώδης, σκοτεινός).

Ο Οκτώβριος σχετίζεται με μεγάλες στιγμές του νεώτερου Ελληνισμού.

Στις 26 Οκτωβρίου 1912 απελευθερώθηκε η Θεσσαλονίκη από τον Ελληνικό Στρατό, στις 28 Οκτωβρίου 1940 η φασιστική Ιταλία επιτέθηκε στη χώρα μας και στις 12 Οκτωβρίου 1944 η γαλανόλευκη κυμάτισε και πάλι στην Ακρόπολη.