Μουσείο Ελληνικού Θεάτρου: Ο πολιτισμός δε μένει πια εδώ

Το Μουσείο Ελληνικού Θεάτρου δεν είναι απλώς μουσείο για περιήγηση. Μέσα εκεί κλείνεται όλη η ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου που ρημάζει και απειλείται από αδιαφορία και εγκατάλειψη! Το αγωνιώδες αίτημα του Κώστα Γεωργουσόπουλου καθώς και των θεατρικών κύκλων είναι να βρεθούν χρήματα ώστε να αποπληρωθούν οι πάσης φύσεως οικονομικές υποχρεώσεις, να αποκατασταθούν οι ζημιές και φθορές και ο ίδιος να προσφέρει έργο αντί να σέρνεται στα δικαστήρια για χρέη που δεν είναι δικά του.

Το Μουσείο Ελληνικού Θεάτρου, σήμερα, ονομάζεται Κέντρο μελέτης και έρευνας του Ελληνικού θεάτρου – Θεατρικό Μουσείο (Κ.Μ.Ε.Ε.Θ.-Θ.Μ.). Ιδρύθηκε το 1938 από την Εταιρεία Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων επί προεδρίας του Θ. Συναδινού. Στόχος του μουσείου είναι η προβολή και προώθηση της ελληνικής θεατρικής δημιουργίας και η διαφύλαξη κάθε περιουσιακού στοιχείου. Εσωτερικά στις αίθουσές του μπορεί ο επισκέπτης να δει σκηνικά παραστάσεων, κουστούμια, μακέτες, φωτογραφικό υλικό, προγράμματα, αφίσες καθώς και προσωπικά αντικείμενα ανθρώπων που έδωσαν την ψυχή τους στο πέρασμα των ετών.

Υποτίθεται πως φυλάσσονται με ορθό και ασφαλή τρόπο γύρω στις 30.000 φωτογραφίες από παραστάσεις, κινηματογραφικές ταινίες, πορτραίτα διάσημων ηθοποιών και 5.000 αφίσες παραστάσεων. Το ανεκτίμητης αξίας οπτικοακουστικό αρχειακό υλικό του μουσείου αποτελείται από ηχητικό θέατρο, από το ραδιόφωνο, την όπερα, τη μουσική για το θέατρο, τις απαγγελίες θεατρικών έργων από ηθοποιούς και εκπομπές για το θέατρο.

Το εν λόγω υλικό αναφέρεται σε θέατρο στη τηλεόραση, ντοκιμαντέρ, συνεντεύξεις κ.α. Στο Θεατρικό Μουσείο φυλάσσονται επίσης συμβόλαια λογιστικά βιβλία, σκηνοθετικές και συγγραφικές σημειώσεις, αρχιτεκτονικά σχέδια θεάτρων και πολλά άλλα ντοκουμέντα. Εντός του φυλάσσονται και 25.000 τόμοι ελληνικής και ξένης βιβλιογραφίας καθώς και χειρόγραφα του 18ου και 19ου αιώνα ανεκτίμητης πολιτισμικής αξίας. Οι θεατρόφιλοι κατά την περιήγησή τους θα δουν κουστούμια και αντικείμενα σπουδαίων προσωπικοτήτων όπως της Μαρίκας Κοτοπούλη, της Κατίνας Παξινού, του Δημήτρη Χορν, του Μάνου Κατράκη, της Αλίκης Βουγιουκλάκη κλπ. Εντυπωσιακές, δε, είναι οι προτομές του Αιμίλιου Βεάκη, της Παπαδάκη και του Αργυρόπουλου.

Το Μουσείο Ελληνικού Θεάτρου δεν είναι απλώς μουσείο για περιήγηση. Μέσα εκεί κλείνεται όλη η ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου.

Όποιος θέλει να ανατρέξει σε στοιχεία για παραστάσεις και ηθοποιούς, μόνο εκεί μπορεί να τα βρει. Επίσης αποτελεί μοναδική πηγή πληροφοριών για φοιτητές, γι’ αυτούς που κάνουν μεταπτυχιακό ή διδακτορικό, ή φοιτητές ξένων πανεπιστημίων. Εύρισκαν όπως λέει χαρακτηριστικά η Γωγώ Ατζολετάκη  ηθοποιός του θεάτρου, του κινηματογράφου και της τηλεόρασης, θιασάρχης, παραγωγός ραδιοφώνου και συγγραφέας. Γιατί τώρα με το χάος όπως θα δείτε και σε φωτογραφία και με την εγκατάλειψη που επικρατεί είναι δύσκολο να τα βρουν τόσο γιατί καταστρέφονται από υγρασία, τρωκτικά και άναρχη βιαστική φύλαξη όσο και γιατί οι ιθύνοντες δεν ξέρουν τη σημασία αυτής της περιουσίας.

Επίσης υπάρχει και η βιβλιοθήκη του Θεατρικού μουσείου, που στεγαζόταν σ’ ένα νεοκλασικό στην οδό Καραμανλάκη, στην πλ. Αμερικής. Εκεί, επίσης, υπήρχε ένας απίστευτος πλούτος. Όλα σχεδόν τα θεατρικά έργα που έχουν παιχτεί σε σκηνές, ΣΥΝ προγράμματα, ΣΥΝ βιβλία και άλλα πολλά υπήρχαν εκεί. Σήμερα βλέπεις δίπλα σ΄ όλη αυτήν την ανεκτίμητη περιουσία σκουπίδια, πεθαμένα ποντίκια, υγρασία και παρακμή. Εκεί χρωστάγανε πολλά ενοίκια και ο ιδιοκτήτης τους έκανε έξωση. Πού βρίσκονται τώρα όλα αυτά τα αντικείμενα; Στους θεατρικούς κύκλους ακούγεται πως είναι στοιβαγμένα σε αποθήκη του Εθνικού, απροστάτευτα. Δράμα! Μεγάλη πολιτιστική καταστροφή! Όσο για το Μουσείο, παραμένει στο έλεος της αδιαφορίας των υπευθύνων να ρημάζει όπως ρημάζουν τα ολυμπιακά ακίνητα που πλήρωσε ο λαός και τα αρχεία ανεκτίμητης αξίας.

Δυστυχώς, το μουσείο κατά διαστήματα έχει πέσει θύμα βανδαλισμών και κλοπών όχι λόγω της καθ’ αυτού αξίας των εκθεμάτων από ορείχαλκο από τις οποίες έχουν φτιαχτεί οι προαναφερθείσες προτομές αλλά επειδή το υλικό της κατασκευής τους αποφέρει χρήματα σ’ όσους κάνουν εμπόριο μετάλλων και τα δίνουν σε χυτήρια προς λιώσιμο. Άνθρωποι αλλοδαποί αλλά και υπό την επήρεια ναρκωτικών καταστρέφουν τα πάντα είτε για να βρουν κατάλυμα, είτε για να κλέψουν και να βρουν χρήματα.

Λόγω της οικονομικής κρίσης το οικοδόμημα έχει υποστεί φυσικές φθορές που δεν έχουν επιδιορθωθεί, με αποτέλεσμα ένα κτήριο «κόσμημα» όπως το εν λόγω μουσείο σταδιακά να οδηγείται στην παρακμή του. Παράλληλα, στο Υπερταμείο όπως όλοι γνωρίζουμε έχουν μεταβιβαστεί αρχαία μνημεία και μουσεία! Τα μνημεία, τα μουσεία, οι αρχαιολογικοί χώροι και οι ιστορικοί τόποι, δεν επιτρέπεται να παραχωρούνται και δεν υπάγονται σε καθεστώς συναλλαγής γιατί έτσι χάνεται ο πολιτισμικός πλούτος της πατρίδας μας. Αν προσθέσουμε και 8.500 ελληνικές αρχαιότητες που βρίσκονται σε πολλά μουσεία του εξωτερικού, λόγω αρπαγής, αρχαιοκαπηλίας και γραφειοκρατικές αγκυλώσεις η κατάσταση για τον πολιτισμό  και την κρατική περιουσία είναι θλιβερή.

Το Μουσείο Ελληνικού Θεάτρου έχει χρέη

Το Μουσείο έχει περιέλθει σε πλήρες οικονομικό αδιέξοδο, λόγω καθυστέρησης της επιχορήγησης από το ΥΠΠΟ, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση οφειλών. Η απαθής στάση του Υπουργείου απέναντι στο Κέντρο Μελέτης και Έρευνας του Ελληνικού Θεάτρου είναι απαράδεκτη και είναι πασιφανές πως δεν αντιστοιχεί στη σημαντικότητά του και στη συνεισφορά του στον πολιτισμό.

Πού ανήκει το περιουσιακό υλικό του Μουσείου Ελληνικού Θεάτρου

Όλο περιουσιακό υλικό του μουσείου ανήκει στην Εταιρεία Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων, η οποία το παραχώρησε με την από 11/10/1983 σύμβαση χρησιδανείου στο σωματείο Κέντρο Μελέτης και Έρευνας του Ελληνικού Θεάτρου-Θεατρικό Μουσείο.

Το Διοικητικό Συμβούλιο

Πρώτος έφορος του Θεατρικού Μουσείου ήταν ο Γιάννης Σιδέρης. Σημερινός πρόεδρος του Δ.Σ. του μουσείου είναι ο Κώστας Γεωργουσόπουλος. Λόγω της φύσης του μουσείου πάντοτε τα μέλη του Δ.Σ. ήταν προσωπικότητες που μεγαλούργησαν και άφησαν το στίγμα τους στα γράμματα και στο θέατρο.

Ποιος είναι ο Κώστας Γεωργουσόπουλος;

Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, γεννήθηκε στη Λαμία το 1937. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (Τμήμα Ιστορίας – Αρχαιολογίας) και θέατρο στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών με δασκάλους του τους Δημήτρη Ροντήρη και Γιάννη Σιδέρη. Εργάστηκε στην ιδιωτική και δημόσια εκπαίδευση.

Το 1978 ανέλαβε, κατόπιν ανάθεσης του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, την επιμέλεια του βιβλίου Δραματική ποίηση, που αποτέλεσε επί είκοσι πέντε χρόνια διδακτέα ύλη στα ελληνικά Γυμνάσια. Από το 2003 είναι πρόεδρος του Κέντρου Μελέτης και Έρευνας του Ελληνικού Θεάτρου – Θεατρικού Μουσείου και παράλληλα αρθρογραφεί στις εφημερίδες του ΔΟΜ.

Δυστυχώς, αυτή η σπουδαία προσωπικότητα έχει δικαστεί αδίκως για χρέη που δε βαραίνουν τον ίδιο φυσικά, αλλά το υπουργείο Πολιτισμού. Είναι ντροπή και αίσχος ένας θεατράνθρωπος μεγάλης ηλικίας που έχει προσφέρει έργο να είναι υπό κράτηση κάθε τρεις και λίγο ως κοινός εγκληματίας. Είναι ταπεινωτικό και δείχνει την ανεπάρκειά μας ως χώρα. Ποιος είναι ο φόρος τιμής της πολιτείας σ’ αυτές τις προσωπικότητες; Βέβαια, επειδή είμαστε ανιστόρητοι και απαίδευτοι στην πλειοψηφία μας μια μεγάλη μερίδα δεν υπολογίζει το βάρος και το πλήγμα στις τέχνες και τα γράμματα.

Όπως διάβασα στην «Καθημερινή» ο ίδιος και ο αντιπρόεδρος Γιώργος Μιχαλακόπουλος βρίσκονται υπόλογοι για χρέη του θεατρικού Μουσείου που έχουν συσσωρευτεί επειδή το υπουργείο Πολιτισμού κωλυσιεργεί ή και αδιαφορεί για την επίλυσή τους.

Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος έχει υποστεί μεγάλο πλήγμα. Σέρνεται και θα σέρνεται στα δικαστήρια, διότι του έχουν χρεώσει τα χρέη. σ’ αυτόν και στο Γιώργο Μιχαλακόπουλο. Του έχουν κατασχέσει ό,τι λεφτά είχε στην Τράπεζα. Μόνο το ακατάσχετο του άφησαν (τη σύνταξή του δηλαδή). Είχε κάτι χρήματα για να πληρώσει την εφορία του, και του τα πήραν ακόμη κι αυτά. Και σήμερα (απ’ ότι λέει ο ίδιος) τον δίκασαν ερήμην για άλλες 80.000€.Τί να πω… θα τον πεθάνουν – δε θ’ αντέξει και θα είναι ακόμη ένα θύμα της ασυδοσίας και της έλλειψης προγραμματισμού και οργάνωσης που μαστίζει στο σύνολό της την πατρίδα μας.

Ποιες οι γενικές αρμοδιότητες του Προέδρου Δ.Σ. και γιατί είναι άδικο να δικάζεται ο κ. Γεωργουσόπουλος;

• Φροντίζει για την ορθή λειτουργία του Μουσείου.
• Συγκαλεί το Διοικητικό Συμβούλιο και εγγράφει συγκεκριμένα θέματα στην ημερήσια διάταξη και διευθύνει τις συνεδριάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου
• Επικυρώνει αντίγραφα και αποσπάσματα Πρακτικών των Γενικών Συνελεύσεων και του Διοικητικού Συμβουλίου
• Διευκολύνει την αποτελεσματική συμμετοχή των μη εκτελεστικών μελών του Διοικητικού Συμβουλίου στις εργασίες του και διασφαλίζει εποικοδομητικές σχέσεις μεταξύ των εκτελεστικών και των μη εκτελεστικών μελών.
• Εκπροσωπεί το Μουσείο Ελληνικού Θεάτρου δικαστικά και εξώδικα και ενώπιον κάθε Δικαστηρίου, συμπεριλαμβανομένου του Αρείου Πάγου και του Συμβουλίου της Επικρατείας, καθώς και ενώπιον κάθε δημόσιας, δημοτικής, φορολογικής και κάθε άλλης Αρχής ή νομικού ή φυσικού προσώπου.Πού αναφέρεται και πως μπορεί να δικαστεί για χρέη που ο ίδιος δε δημιούργησε, δεν έφαγε και δεν κατασπατάλησε; Είναι απαράδεκτο να δικάζεται ένας άνθρωπος που δεν του ανήκει το θεατρικό Μουσείο για χρέη προς το ΙΚΑ, την εφορία ή τρίτους. Από πού και με ποιο συλλογισμό προκύπτει πως ο πρόεδρος Κώστας Γεωργουσόπουλος ή ο αντιπρόεδρος Γιώργος Μιχαλακόπουλος που στην ουσία είναι διαχειριστές έχουν τα χρέη του μουσείου στις πλάτες τους;

Το Μουσείο πρέπει να εξασφαλίσει την άψογη λειτουργία του. Δεν μπορεί να παραμείνει ένας παθητικός οργανισμός και λύση πρέπει να βρεθεί οριστικά και αμετάκλητα τώρα! Είναι το λιγότερο που μπορεί να κάνει η πολιτεία και το υπουργείο Πολιτισμού για να τιμήσει την προσφορά του κ. Γεωργουσόπουλου αλλά και του κ. Μιχαλακόπουλου. Είναι αναγκαίο να παρέμβει το υπουργείο πολιτισμού για να δώσει λύση. Δίνοντας χρήματα, φυσικά. Κάτι που δε θα κάνει, διότι του καίει το ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ….

Λυδία Κονιόρδου και ο ρόλος της στην εξεύρεση λύσης

Να θυμίσουμε πως η τέως υπουργός Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου δήλωνε ότι δόθηκε «οριστική και συνολική λύση». Ποια είναι λοιπόν η «λύση» και πού βρίσκεται; Στα χαρτιά; Στις 26 Νοεμβρίου ο Κώστας Γεωργουσόπουλος θα αναγκαστεί να πάει πάλι στην Ευελπίδων για πέντε υποθέσεις του μουσείου που είναι σε εκκρεμότητα.

Το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων χρηματοδοτεί την αναπτυξιακή πολιτική της χώρας µε έργα που στηρίζουν την αναπτυξιακή διαδικασία και τον εκσυγχρονισµό της χώρας σε μακροχρόνια βάση. Άλλωστε γι’ αυτό λαμβάνουμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση κονδύλια του ΕΣΠΑ. Οι συνολικοί κοινοτικοί πόροι προς την Ελλάδα ξεπερνούν τα €186 δις. και αδιαμφισβήτητα είναι ένα τεράστιο ποσό, που ξεπερνά κατά €7 δισ. το ΑΕΠ της χώρας. Δεν μπορεί να δοθεί ένα κονδύλι εφάπαξ μετά απ’ αυτό που είχε δοθεί το 2012 ώστε να τακτοποιηθούν οι τρέχουσες αλλά και συσσωρευμένες υποχρεώσεις;

Το Θεατρικό Μουσείο από Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου θα περάσει στο Δημόσιο

Έχει κινηθεί η διαδικασία ούτω σώστε το Θεατρικό Μουσείο από Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου να περάσει στο Δημόσιο, αφού πρώτα διαλευκανθεί το ύψος των χρεών του. Σε ποιο στάδιο βρίσκεται σήμερα; Πότε θα γίνει η μεταφορά του;

Απουσία μακρόπνοου, ολοκληρωμένου σχεδίου

• Μήπως τελικά φταίει η προετοιμασία και η κατανομή των πόρων προς το Μουσείο Ελληνικού Θεάτρου;
• Είναι πράγματι διαφανείς οι διαδικασίες της αξιολόγησης του προβλήματος;
• Φταίνε οι χρονοβόρες διαδικασίες και η γραφειοκρατία;
• Μήπως δεν αξιοποιήθηκαν οι πληροφορίες για τα ελλείμματα και τα προβλήματα του εν λόγω μουσείου;

Δεν ξέρω τι φταίει περισσότερο ή λιγότερο. Κλείνοντας, όμως, το άρθρο μου ελπίζω η νέα υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, κ. Μυρσίνη Ζορμπά να μπορέσει να βάλει σε τάξη όσα δεν κατάφερε η κ. Κονιόρδου και να αποκαταστήσει την απαιτούμενη ισορροπία που έχει κλονιστεί. Αξίζουν τα παιδιά μας αλλά και όσοι εμπλέκονται με το θέατρο να έχουν πρόσβαση σε καθαρούς και ασφαλείς χώρους. Επιβάλλεται η ορθή φύλαξη της θεατρικής περιουσίας, οι ξεναγήσεις επιπέδου εξωτερικού στους επισκέπτες και βέβαια η τακτοποίηση όλων των οικονομικών εκκρεμοτήτων ώστε το Μουσείο Θεάτρου να είναι σε αρίστη κατάσταση και το Δ.Σ. να μπορεί απερίσπαστο να παράγει έργο και όχι να σέρνεται στα δικαστήρια.