Δυτική Μακεδονία: Τα πασχαλιάτικα έθιμα και… ”Λαζαρίνες”

Ο κύκλος των πασχαλιάτικων εθίμων στη δυτική Μακεδονία αρχίζει από το Σάββατο του Λαζάρου, όπου οι ”Λαζαρίνες” με τις χρωματιστές παραδοσιακές στολές τους, από την Αιανή, τον Κρόκο, τη Λευκοπηγή, την Καισαριά, τη Ροδιανή και την Αγ. Παρασκευή Κοζάνης, ξεκινούν για να τραγουδήσουν Λαζαράτικα τραγούδια στις γειτονιές των χωριών τους και να χορέψουν στις πλατείες το χορό ”Τσιντσιρό”.

Οι Λαζαρίνες είναι κορίτσια της παιδικής ηλικίας έως και της περιόδου του γάμου. Δεν νοείται κορίτσι της οικογένειας να μην υποδυθεί έστω μια φορά τον ρόλο της Λαζαρίνας και δεν υπάρχει οικογένεια που να μην διαθέτει τουλάχιστον μια χρωματιστή στολή που τα υφάσματά της έχουν δημιουργηθεί σε τοπικούς αργαλειούς της περιοχής. Οι Λαζαρίνες συγκεντρώνονται συνήθως σε ένα συγκεκριμένο σπίτι – το ονομάζουν κονάκι- και κατά ομάδες επισκέπτονται όλες τις γειτονιές του χωριού, λένε πασχαλιάτικα ή αυτοσχέδια τραγούδια που αρμόζουν στις επιθυμίες και την κατάσταση της οικογένειας.

Έλκουν την καταγωγή τους από τα «Παρθένεια», τους χαρακτηριστικούς χορούς από ομάδες κοριτσιών των Δωρικών πόλεων του βορρά. Αργότερα, στα Βυζαντινά χρόνια συνδέθηκαν με την Ανάσταση του Λαζάρου, την αναγέννηση της φύσης και την ανανέωση της ζωής. Στο έθιμο λαμβάνουν μέρος μόνο τα κορίτσια, ενώ σήμερα συμμετέχουν γυναίκες όλων των ηλικιών. Βασικό τους χαρακτηριστικό είναι ο χορός και το τραγούδι χωρίς καμία συμμετοχή μουσικών οργάνων.

Την Μ. Παρασκευή

Στο Δρυόβουνο του δήμου Βοΐου, πραγματοποιείται «η αναπαράσταση της Αποκαθήλωσης του Χριστού» στον λόφο του «Γολγοθά» που βρίσκεται σε ύψωμα του χωριού. Το πρωί της Μ. Παρασκευής πλήθος πιστών συμμετέχει στην πομπή που σχηματίζεται προς τον λόφο, όπου σε κλίμα κατάνυξης ο Μητροπολίτης Σισανίου & Σιατίστης Παύλος θα παραδώσει το σκήνωμα του Ιησού στις μυροφόρες, τις νέες κοπέλες με παραδοσιακές στολές που έχουν φθάσει από όλη τη δυτική Μακεδονία για να συμμετάσχουν στην κατανυκτική τελετή.

Χριστός Ανέστη στο νεκροταφείο Κοζάνης

Στην Κοζάνη, το «Χριστός Ανέστη», πολλοί κάτοικοι θα το ψάλλουν στο νεκροταφείο του Αγίου Γεωργίου, που είναι το μεγαλύτερο νεκροταφείο της πόλης. Σ’ένα πολύ ιδιαίτερο κλίμα, τα μέλη κάθε οικογένειας συγκεντρώνονται γύρω από τα μνήματα των νεκρών τους και με αναμμένη τη λαμπάδα ψάλλουν το «Χριστός Ανέστη». Άλλοι κλαίγοντας, άλλοι γελώντας θα αγκαλιαστούν, θα τσουγκρίσουν τα αυγά τους και θα ανταλλάξουν ευχές, θα μιλήσουν για τους νεκρούς τους, ενώ φεύγοντας θ’ αφήσουν κόκκινα αυγά στο μνήμα για να «χορτάσουν» τα μέλη της οικογένειας που έχουν φύγει από τη ζωή. Η ατμόσφαιρα της βραδιάς είναι ξεχωριστή, έχει στοιχεία κατάνυξης, συγκινησιακής φόρτισης και είναι μια ξεχωριστή εμπειρία για τον επισκέπτη.

Νεκρόδειπνα την επόμενη μέρα του Πάσχα

Σε ορισμένα χωριά της Κοζάνης που οι κάτοικοι έλκουν την καταγωγής τους από τον Πόντο συνηθίζουν τα περίφημα «Νεκρόδειπνα». Την Δευτέρα και την Τρίτη του Πάσχα στο Πρωτοχώρι Κοζάνης οι κάτοικοι μαζεύονταν από νωρίς στα μνήματα, και ετοιμάζουν το εορταστικό τραπέζι της οικογένειας με σπιτικά εδέσματα, γλυκά, κόκκινο κρασί και ό,τι άλλο αγαπούσαν οι νεκροί. Το γεύμα διαρκεί έως αργά το απόγευμα και συνήθως σφραγίζεται μ’ένα μεθυστικό γλέντι, συνοδεία ποντιακής λύρας με χορούς και τραγούδια που θυμίζουν στα ζώντα μέλη της οικογένειας στιγμιότυπα από τους νεκρούς τους. Η ατμόσφαιρα είναι συγκινητική και αυτό που εντυπωσιάζει είναι τα συναισθήματα αγάπης και χαράς που οι άνθρωποι εκδηλώνουν σε αυτή τη νεκρολατρική γιορτή θέλοντας να επικοινωνήσουν με τα αγαπημένα τους πρόσωπα που έφυγαν από τη ζωή καθώς και η εξοικείωση των ανθρώπων με την ιδέα του θανάτου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Δώρο Πάσχα: Πότε καταβάλλεται – Ποιοι οι δικαιούχοι

Οδηγίες της ΕΣΕΕ προς τους εμπόρους για το Πάσχα

Δώρο Πάσχα 2018: Πότε καταβάλλεται στους άνεργους

Νηστεία: Ποιες είναι οι δημοφιλείς τροφές και ποιες αποκλείονται