Οι γιατροί που εγκατέλειψαν την Ελλάδα την τελευταία 10ετία

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών (ΙΣΑ), τα  10 τελευταία χρόνια από τον Δεκέμβριο του  2007 έως και τον Δεκέμβριο του 2017, 12.408 γιατροί έχουν εγκαταλείψει την Ελλάδα για να δουλέψουν και/ή να ειδικευτούν στο εξωτερικό. Συγκεκριμένα, μέχρι και το 2009 έφευγαν βασικά υποψήφιοι για ειδίκευση. Ωστόσο τα πράγματα άλλαξαν και από το 2010 και μετά μεταναστεύουν ειδικευμένοι γιατροί.

Το 2017 πήραν τα αναγκαία πιστοποιητικά από τον ΙΣΑ 923 ειδικευμένοι και 370 ανειδίκευτοι (σύνολο 1.293) ενώ οι περισσότεροι προσανατολίζονται σε χώρες όπως η Βρετανία, η Γερμανία, η Κύπρος, η Σουηδία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αλλά και η Γαλλία.

Ακόμα περισσότερο αποθαρρυντικό βέβαια, είναι το γεγονός ότι αυτή η "εκροή" εγχώριων γιατρών δεν φαίνεται να ανακόπτεται. Κάθε άλλο.

Είμαστε «μήτρα» παραγωγής ιατρικού δυναμικού για άλλες χώρες, τονίζει ο πρόεδρος του ΙΣΑ διαπιστώνοντας  μία ακατάσχετη «αιμορραγία» στο ζωτικό πεδίο της Ιατρικής επιστήμης στη χώρα μας. Χιλιάδες γιατροί, κυρίως ειδικευμένοι, διαρρέουν προς ευρωπαϊκές και άλλες χώρες, αναζητώντας μια -καθόλου αυτονόητη πλέον στη χώρα μας- θέση εργασίας.

Την ίδια ώρα, το δημόσιο σύστημα υγείας της χώρας δοκιμάζεται από την έλλειψη ιατρικού προσωπικού και «στέκεται όρθιο» όπως υπογραμμίζει συχνά πυκνά ο υπουργός Υγείας χάρη στους επικουρικούς (συμβασιούχους) γιατρούς

Τι λένε τα στοιχεία

Αναλυτικότερα ενώ μέχρι και το 2009 το κύμα της φυγής «σηκωνόταν» με τους αποφοίτους Ιατρικής που αναζητούσαν κυρίως άμεση ιατρική εξειδίκευση σε άλλες χώρες, από το 2010 και μετά η εικόνα άλλαξε δραματικά: «Πρωταγωνιστές» αυτής της μεγάλης εξόδου που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη είναι οι ειδικευμένοι γιατροί, οι γιατροί που σπούδασαν και απέκτησαν ειδικότητα στη χώρα μας, οι γιατροί στους οποίους «επένδυσε» το εκπαιδευτικό σύστημα και το σύστημα υγείας της Ελλάδας. 

Τα τελευταία έξι χρόνια ο αριθμός των ειδικευμένων γιατρών που φεύγουν από την Ελλάδα είναι σταθερά υπερδιπλάσιος από τον αριθμό των ανειδίκευτων γιατρών.

Το 2017 ζήτησαν και έλαβαν τα αναγκαία πιστοποιητικά από τον ΙΣΑ 1.293 γιατροί, εκ των οποίων οι 923 ειδικευμένοι και οι 370 χωρίς ιατρική ειδικότητα. Το 2016 είχαν φύγει 862 ειδικευμένοι και 306 ανειδίκευτοι. 

Το 2015 η ψαλίδα είχε ανοίξει ακόμη περισσότερο καθώς είχαν φύγει 356 ανειδίκευτοι και 1.165 ειδικευμένοι γιατροί. Το 2014 καταγράφηκε «διαρροή» συνολικά 1.380 γιατρών, με τους 1.006 να είναι ειδικευμένοι επιστήμονες. Το 2013 έφυγαν 1.488 λειτουργοί του Ιπποκράτη, με τους 1.086 από αυτούς να είναι επίσης ειδικευμένοι. Το 2012 καταγράφεται ως το έτος με την «αρνητική πρωτιά» της τελευταίας δεκαετίας στη «διαρροή» ιατρικού δυναμικού: Εφυγαν από την Ελλάδα 1.808 γιατροί με τους 1.166 να είναι ειδικευμένοι γιατροί.

«Η ανεργία, η αβεβαιότητα και η έλλειψη αξιοκρατίας σπρώχνουν το πιο εξειδικευμένο προσωπικό της χώρας να αναζητήσει την τύχη του στο εξωτερικό. Η Ελλάδα έχει μετατραπεί πια σε μία μήτρα παραγωγής ιατρικού δυναμικού από την οποία όμως ωφελούνται άλλες χώρες» επισημαίνει ο πρόεδρος του ΙΣΑ, κ. Γιώργος Πατούλης. Αγγλία, Γερμανία, Κύπρος, Σουηδία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Γαλλία αποδεικνύεται από τα στοιχεία του ΙΣΑ ότι είναι οι «δημοφιλείς» προορισμοί για τους Έλληνες γιατρούς, καθώς τους διασφαλίζουν όχι μόνο την άμεση και ικανοποιητική επαγγελματική αποκατάσταση αλλά και την προοπτική, τη δυνατότητα επαγγελματικής εξέλιξης. 

Σύμφωνα με τον κ. Πατούλη, η «αιμορραγία» επιστημόνων δεν φαίνεται ότι μπορεί να αντιμετωπιστεί: «Ουδείς εκ των αρμοδίων έχει ασχοληθεί με το brain drain, τη διαρροή μυαλών. Ειδικά σε ό,τι αφορά τους γιατρούς η κατάσταση είναι πολύ αποκαρδιωτική. Εκτιμώ πως αν δεν αλλάξει η πολιτική υγείας, η "αιμορραγία" θα ενταθεί. 

Προκηρύσσουν θέσεις γιατρών για τις Τοπικές Μονάδες Υγείας (ΤΟΜΥ) και προσφέρουν 1.200 ευρώ με μπλοκάκι. Ποιο είναι το κίνητρο που δίδεται σε έναν γιατρό ειδικευμένο να παραμείνει στην Ελλάδα όταν μπορεί να διεκδικήσει θέση με άλλες αποδοχές και άλλη δυναμική στην Ευρώπη;» διερωτάται ο κ. Πατούλης, με αφορμή την πρόσφατη προκήρυξη του υπουργείου Υγείας για γιατρούς σε ΤΟΜΥ για την οποία δεν υπήρξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον από τους -εναπομείναντες στην Ελλάδα- γιατρούς.

Παράλληλα με τη φυγή των Ελλήνων γιατρών στο εξωτερικό βρίσκεται σε εξέλιξη και η φυγή, αποχώρηση ή συνταξιοδότηση των γιατρών από το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ). Σύμφωνα με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδος (ΠΟΕΔΗΝ), οι ανάγκες σε ειδικευμένους γιατρούς στα νοσοκομεία ΕΣΥ ξεπερνούν τις 6.000. Από τα στοιχεία του υπουργείου Υγείας φαίνεται πως στο ΕΣΥ υπηρετούν 7.271 γιατροί και άλλοι 2.000 επικουρικοί γιατροί. 

«Ο πληθωρισμός νέων γιατρών και η ανύπαρκτη πολιτική υγείας σε κυβερνητικό επίπεδο έχουν προκαλέσει μια ασφυκτική κατάσταση για τον ιατρικό κόσμο. Σε ποια άλλη χώρα ισχύει το απολύτως στρεβλό και παράδοξο: το σύστημα υγείας να καταρρέει και να βασίζεται σε γηρασμένο προσωπικό και οι νέοι γιατροί να αναζητούν εργασία στο εξωτερικό; 

Ποιος, πότε και πώς θα μεταλαμπαδεύσει μέσα στα ελληνικά νοσοκομεία τη γνώση στους νέους γιατρούς;» εκφράζει τον έντονο προβληματισμό του ο κ. Πατούλης. Επισημαίνει, τέλος, πως ο ΙΣΑ έχει διατυπώσει τις προτάσεις του αρμοδίως και έχει αναλάβει μια σειρά από πρωτοβουλίες για την ανάσχεση της φυγής μυαλών όπως η διατήρηση θέσεων γιατρών μέσω της δημιουργίας προορισμών ιατρικού τουρισμού στη χώρα μας.