Η κυρά της Ρω: Όλα όσα είδαμε (vid)

Πριν λίγες ημέρες βρεθήκαμε στην πρεμιέρα της παράστασης η «κυρά της Ρω» σε σκηνοθεσία της εκπληκτικής Κατερίνας Μπερδέκα, βασισμένη στη νουβέλα του ταλαντούχου πεζογράφου, θεατρικού συγγραφέα και σεναριογράφου Γιάννη Σκαραγκά. Στο τσέλο ο Τάσος Μισυρλής έντυσε με τους ήχους και τις μελωδίες του την παράσταση.

Γράφει η Έπη Τρίμη

Η Φωτεινή Μπαξεβάνη ερμηνεύοντας τον ομώνυμο ρόλο μέσα από ένα ιδιαίτερα εμπνευσμένο κείμενο του Γιάννη είναι καθηλωτική!!! Όσοι δεν την έχετε δει τρέξτε… Αξίζει! Πραγματικά τις περισσότερες στιγμές ήμουν βαθιά συγκινημένη τόσο για το εκτόπισμα της Φωτεινής, όσο και από τα νοήματα και τη ζωή της ηρωίδας. Ωστόσο, επήλθε ισορροπία στα συναισθήματα του κοινού καθότι υπήρξαν και στιγμές γέλιου.

«Θέλω αντί για ίχνη, να αφήσω μια σημαία. Του ασήμαντου ανθρώπου, του κυριακάτικου τραπεζιού, της αρχαίας χαράς.»

Εκεί για μένα- στην εκπληκτική κατά τα άλλα σκηνοθεσία- υπήρξε ένα κενό. Θα με κάνε να κλαίω γοερά η εικόνα της καθημερινής έπαρσης της σημαίας από τη Δέσποινα Αχλαδιώτη.

Δόθηκε έμφαση στην ανθρώπινη πλευρά και το συναίσθημα, γι’ αυτό και τα σκηνικά ήταν λιτά και απέριττα.

Η αφήγηση χωρίς να ακολουθεί χρονική αλληλουχία αναφέρεται σε πρόσωπα, τοπία και ιστορικά γεγονότα. Ο θεατής γίνεται συμμέτοχος της ιστορίας της ηρωίδας ψυχή και σώματι.

Η Φωτεινή Μπαξεβάνη, στο ρόλο της Δέσποινας Αχλαδιώτη έχει τον παλμό και τις κορυφώσεις προκειμένου με το μονόλογό της να κρατάει σε εγρήγορση και συναισθηματική φόρτιση το κοινό.

Η φορεσιά της ηρωίδας και το σκηνοθετικό εύρημα με το μαύρο μαντήλι συνάδει με τη γυναίκα που αντιστάθηκε στην οικογένειά της, ερωτεύτηκε και πένθησε.

«Δεν τη φοβάμαι την ερημιά. Ποτέ δεν τη φοβήθηκα. Υπήρχαν χρόνια που αυτό εδώ το νησάκι, η Ρω, έμοιαζε με βασίλειο. Αυτός ήταν ο θρόνος μας. Μια ξεραμένη λεμονόφλουδα και γύρω της το μπλε. Ήμασταν εγώ, ο άντρας μου και το γαλάζιο. Αυτός ήταν ο λαός μας. Μπορεί να μην είχε φωνή, άλλαζε όμως αποχρώσεις, αμέτρητες αποχρώσεις και πρόσωπα, ανάλογα με τις εποχές και τις μέρες».

Αναφέρει η Φωτεινή Μπαξεβάνη: «Έψαξα, βρήκα πληροφορίες, αν και δεν υπάρχουν πολλές, και μαζί ένα βίντεο από την εκπομπή του Φρέντυ Γερμανού που είχε καλεσμένη την Κυρά της Ρω, τη Δέσποινα Αχλαδιώτη. Στάθηκα στη δύναμη ζωής που εξέπεμπε αυτή η γυναίκα, στη χαρά και στην απλότητά της, στη σοφία και στον πόνο της. Αυτή την εποχή που ζούμε βλέπεις

γύρω σου ανθρώπους με μάτια θολωμένα, κουρασμένα, σα να μην μπορούν να εστιάσουν στη σκέψη και στα «θέλω» τους. Μού θυμίζουν αυτή τη γυναίκα…».

«Ο έρωτας ήταν η αφορμή» εξηγεί η Φωτεινή Μπαξεβάνη «για την απόφασή της να πάει η Δέσποινα Αχλαδιώτη στη Ρω. Ακολούθησε τον αγαπημένο της, κόντρα στην οικογένειά της. Κι όταν εκείνος πέθανε, εκείνη παρέμεινε εκεί, φέρνοντας μαζί της στη βραχονησίδα την τυφλή μάνα της. Γιατί εκεί ήταν το σπίτι της, η ζωή της, τα ζώα της». «Το να σηκώνεις μια σημαία είναι ένα σήμα και είναι συγκινητικό. Και εκείνη αυτό συνέχισε να κάνει όλη της τη ζωή. Ως ηθοποιός τώρα, αυτό που προσπαθώ είναι να ερμηνεύσω αυτό το υπέροχο κείμενο που εστιάζει στον άνθρωπο. Κανείς δεν γεννιέται ήρωας – γίνεται, μέσα από μια πίστη, μια ανάγκη» καταλήγει»…

Ποιά ήταν η Κυρά της Ρω κατά κόσμο Δέσποινα Αχλαδιώτη;

Η Κυρά της Ρω (1890-1982) που το πραγματικό της όνομα ήταν Δέσποινα Αχλαδιώτη, υπήρξε μέλος της Αντίστασης κατά την περίοδο της κατοχής και επί 40 χρόνια (από το 1943 ως το θάνατό της) ύψωνε την ελληνική σημαία στην ακριτική νησίδα της Ρω κάθε πρωί και τη κατέβαζε με τη Δύση του ήλιου. Ο μονόλογος εμπνέεται από τη ζωή της Δέσποινας Αχλαδιώτη, της επονομαζόμενης «Κυρά της Ρω». Γεννημένη στο Καστελλόριζο, η Δέσποινα τόλμησε να παντρευτεί τον άντρα που έβοσκε τα ζωντανά του πατέρα της κόντρα στη θέληση της οικογένειά της, δεν δίστασε να μετακομίσει μόνη μαζί του στο ακατοίκητο νησί της Ρω

Στη Ρω είχε εγκατασταθεί με τον άντρα της και την τυφλή μητέρα της από το 1924.

Το 1927, εγκαταστάθηκαν στη Ρω μόνιμα ο Κώστας και η Δέσποινα Αχλαδιώτου για να ασχοληθούν με την κτηνοτροφία, εντελώς μόνοι τους μέχρι το 1940. Τη χρονιά εκείνη όμως αρρώστησε βαριά ο Κώστας Αχλαδιώτης. Η φωτιά που άναψε η γυναίκα του για να ειδοποιήσει με σινιάλα καπνού τους κατοίκους του Καστελλόριζου και τους παραπλέοντες ψαράδες δεν έγινε εγκαίρως αντιληπτή. Ο σύζυγός της άφησε την τελευταία του πνοή μέσα σε μια ψαρόβαρκα που τον είχε παραλάβει καθυστερημένα για να τον μεταφέρει στο γιατρό του Καστελόριζου.

Η κυρά της Ρω φρόντισε μόνη της για την ταφή του συντρόφου της. Έπειτα, γύρισε πάλι στη Ρω, αυτή τη φορά με τη γριά μητέρα της, όπου πέρασε τα χρόνια της κατοχής. Εκεί θα προσέφερε υπηρεσίες σε στρατιώτες του Ιερού Λόχου. Με «δυνατή φωνή και γοργή περπατησιά», όπως την περιγράφει ο βιογράφος της Κυριάκος Χονδρός, δεν εγκατέλειψε ποτέ το νησί, ακόμα κι όταν το Καστελόριζο, που βομβαρδίστηκε από τους Άγγλους στη συνθηκολόγηση της Ιταλίας, το 1943, ερήμωσε σχεδόν από τους κατοίκους του, εκ των οποίων οι περισσότεροι εξαναγκάστηκαν να πάρουν το δρόμο της προσφυγιάς.

Πληροφορίες:

Θέατρο ΡΟΕΣ: Ιάκχου 16, Γκάζι. Τηλ.: 210 3474312

Παρασκευή & Σάββατο: 21.00, Κυριακή: 19.00 [Εορταστικό πρόγραμμα παραστάσεων από 22/12 έως 7/1: 22/12 στις 21.00, 23/12 στις 21.00, 26/12 στις 19.00, 29/12 στις 21.00, 30/12

στις 21.00, 2/1 στις 19.00, 5/1 στις 21.00, 6/1 στις 21.00. Στις 7/1 δε θα πραγματοποιηθεί παράσταση.] Εισιτήριο: 10- 12 ευρώ