Δημήτρης Μυλωνάς στο www.pagenews.gr: “Δεν μου αρέσει να σκηνοθετώ από το σπίτι. Ούτε να κάθομαι σε μια καρέκλα και να δίνω οδηγίες”

Ο σκηνοθέτης και ηθοποιός Δημήτρης Μυλωνάς νοίκιασε το «Από Μηχανής Θέατρο» μαζί με τη σύζυγο του ηθοποιό Άννα Ελεφάντη. Έτσι, το θέατρο της Ασπασίας Κράλλη και του Χρήστου Βαλαβανίδη στο Μεταξουργείο ανακαινίστηκε πλήρως. Το καλλιτεχνικό πρόγραμμα τη θεατρική σεζόν 2017-2018 προβλέπει νέες παραγωγές και επαναλήψεις που καλύπτουν όλο το φάσμα του διεθνούς ρεπερτορίου και δυναμική παρουσία του ελληνικού κειμένου.

Μέχρι στιγμής μετρά είκοσι παραστάσεις (δικές τους παραγωγές αλλά και συμπαραγωγές) και συνεργασίες με τον Χρήστο Βαλαβανίδη, την Όλια Λαζαρίδου, τον Νίκο Χατζόπουλο, τον Χρήστο Σουγάρη, τον Γεράσιμο Μικελή κ.ά. Ο Δημήτρης Μυλωνάς σκηνοθέτησε το «Ράφτη κυριών» και το «Proof» . Δύο παραστάσεις που πρέπει οπωσδήποτε να δείτε, αν σας αρέσει το θέατρο.

Συνέντευξη στην Έπη Τρίμη 

Έχεις επιμεληθεί τη σκηνοθεσία της θεατρικής παράστασης “Proof“του Ντέιβιντ Όμπερν στο Από Μηχανής Θέατρο. Τί ήταν αυτό που σου έκανε το μαγικό κλικ για να το αποτολμήσεις; 

Ότι πρόκειται για ένα σύγχρονο κείμενο με τη δύναμη και τη δυναμική ενός κλασσικού έργου.

Η «Απόδειξη- Proof» είναι μια ταινία που πραγματεύεται τις αποδείξεις, γενικά. Αποδείξεις για τα προσωπικά, για τα συναισθηματικά, για τα οικογενειακά, που όλοι, σε καθημερινή βάση, καλούμαστε να προσκομίζουμε! Γιατί όλη του τη ζωή ο άνθρωπος έχει ανάγκη από αποδείξεις; 

Γιατί έτσι νιώθει πιο ασφαλής απέναντι στο χάος της θνητότητάς του.

Ο άνθρωπος, όταν μπλέκεται στον κυκεώνα των ρόλων που αναλαμβάνει αδυνατεί να αντιληφθεί το μέγεθος του παραλόγου που τον στροβιλίζει;

Μα ακριβώς γι’ αυτό αναλαμβάνει πολλούς ρόλους, για να μπορέσει να τιθασεύσει το παράλογο που τον περιβάλει.

Το παράλογο γίνεται μοναδική λογική, αφού ματαιώνει τα επαναλαμβανόμενα στερεότυπα που καθορίζουν την ύπαρξη;

Το παράλογο γίνεται μοναδική λογική ακριβώς επειδή επιβεβαιώνει την αβέβαιη ύπαρξή μας.

Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι το μυαλό ενσωματώνει τη λογική και την πνευματικότητα, ενώ η καρδιά είναι η έδρα των συναισθημάτων, της φροντίδας και της συμπόνιας. Επιπλέον, πολλοί άνθρωποι ταυτίζονται πιο έντονα είτε με το μυαλό είτε με την καρδιά τους. Στο «Proof» όλο αυτό είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τα μαθηματικά. Πώς περιπλέκονται όλα αυτά μεταξύ τους;

Το Proof υιοθετεί το σύμπαν των μαθηματικών για να φωτίσει εκείνο των συναισθημάτων. Κι αν οι δύο αυτοί κόσμοι φαινομενικά δείχνουν αντίθετοι, τελικά συνδέονται και μάλιστα βαθιά: ποιός θα αρνηθεί ότι οι ανθρώπινες σχέσεις άρα τα συναισθήματα που τις συνοδεύουν ή τις διαμορφώνουν, δεν είναι μια σειρά προβλημάτων, συσχετισμών, εξισώσεων που οδηγούν σε κάποια λύση; Το Proof πάνω απ’ όλα είναι ένα έργο για τις ανθρώπινες σχέσεις.

Οι πιο έξυπνοι άνθρωποι λειτουργούν περισσότερο με το νου παρά με την καρδιά τους;

Και με το νου και με την καρδιά. Η διαφορά τους είναι ότι δεν δέχονται πως στιγμές υπάρχει ή πρέπει να υπάρχει αυτή η διάκριση, ενεργοποιούν τα δύο αυτά «κέντρα» άνευ όρων, συγχρόνως και με την ίδια ένταση, γεγονός που για τους υπόλοιπους, πολλές φορές όμως και για τους ίδιους, μπορεί να γίνει οδυνηρό. 

Μια θεατρική παράσταση ανήκει περισσότερο στο σκηνοθέτη, στο συγγραφέα ή στους ηθοποιούς; 

Ανήκει περισσότερο στο κοινό της.

Αν δώσεις το ίδιο θέμα σε τρεις διαφορετικούς σκηνοθέτες, το αποτέλεσμα θα είναι τρεις διαφορετικές παραλλαγές του ίδιου κειμένου και της ίδιας πλοκής. Έχουμε δικαίωμα να κάνουμε παρεμβάσεις ή πρέπει να ακολουθούμε πιστά τη σκηνοθετική ματιά του πρωτοτύπου; 

Σημασία έχει η πρόθεση. Αν καταπιαστούμε με ένα συγκεκριμένο κείμενο και παρέμβουμε σε τέτοιο βαθμό ώστε τελικά παρουσιάσουμε ένα άλλο, αυτή η επιλογή πρέπει να δηλωθεί κι εννοείται θα κριθεί επί σκηνής. 

Ο σκηνοθέτης είναι αυτός που έχει την ευθύνη για όλη την παράσταση. Αν μια παράσταση έχει επιτυχία τη μοιράζονται όλοι. Αν έχει αποτυχία πάντα την φορτώνουν στο σκηνοθέτη. Πρακτικά, πώς το έχεις βιώσει αυτό στην επαγγελματική σου πορεία;

Μια αποτυχημένη παράσταση δεν σημαίνει απαραίτητα μια κακή παράσταση. Θέλει διαύγεια και ψυχραιμία να καταλάβεις τι οδήγησε σε ένα τέτοιο αποτέλεσμα και να μάθεις απ’ αυτό.

Γιατί πιστεύεις πως το «Proof» αγαπήθηκε τόσο πολύ από το κοινό; Επειδή «ψάχνει», με ψυχαναλυτικό τρόπο, τις ανθρώπινες σχέσεις ή επειδή κινείται στην κόψη του ξυραφιού, ανάμεσα στο φανταστικό και στο πραγματικό, στο θρίλερ και στο ψυχολογικό δράμα;

Γιατί είναι ένα μεστό, καλογραμμένο έργο, με 4 δυνατούς χαρακτήρες και με ένα θέμα που αγγίζει τους πάντες: την ανάγκη καθενός και καθεμιάς για εμπιστοσύνη. 

Διάβασα σε μια προγενέστερη συνέντευξή σου το εξής: «σκηνοθετώ ως ηθοποιός και παίζω ως σκηνοθέτης». Έχεις μπει ποτέ στη διαδικασία να πάρεις μέρος στις δοκιμές ως ηθοποιός;

Δεν μου αρέσει να σκηνοθετώ από το σπίτι. Ούτε να κάθομαι σε μια καρέκλα και να δίνω οδηγίες. Στην πρόβα θα με βρείτε όρθιο επί σκηνής να δοκιμάζω μαζί με τους ηθοποιούς.

Ο σκηνοθέτης χρειάζεται τη δημιουργική πρωτοβουλία όλων των συνεργατών του καθώς είναι υποχρεωμένος να χρησιμοποιεί την αρχή της συλλογικότητας. Πόσο τηρούνται στην πράξη οι ισορροπίες;

Στη δική μου την πρόβα τηρούνται. Επιζητώ οι συνεργάτες, σκηνογράφος, μουσικός, φωτιστής να έρχονται σε όσο το δυνατόν περισσότερες πρόβες και να γίνονται συμμέτοχοι της σκηνικής σύνθεσης.

Τι είδους παραστάσεις σου αρέσει να σκηνοθετείς;

Παραστάσεις που να αφορούν.

Σκηνοθετείς έχοντας στο νου σου το πώς θα αντιληφθεί ο θεατής τα μηνύματα και τις εικόνες που επιθυμείς να περάσεις ή όπως κρίνεις εσύ πως το αποτέλεσμα είναι καλλιτεχνικά άρτιο;

Και τα δύο. Ασφαλώς με ενδιαφέρει ο βαθμός πρόσληψης κι αποδοχής αυτού που κάνω, ταυτόχρονα όμως έχω ανάγκη να βουτάω και σε καλλιτεχνικά ρίσκα.

«Ράφτης κυριών» του Ζορζ Φεϊντό στη μια σκηνή και «Proof» στην άλλη στο Από μηχανής Θέατρο. Η ημέρα έχει 24 ώρες πώς βρήκες τις ισορροπίες και τα πατήματά σου προκειμένου την ίδια χρονική στιγμή να εργαστείς και για τις δύο παραστάσεις;

Μην αναζητώντας ισορροπίες!

Το 2014 εσύ και η σύζυγός σου Άννα Ελεφάντη αποφασίσατε να ενώσετε τις δυνάμεις σας και προχωρήσετε στη σύσταση της «Εταιρείας Θεάτρου Εν Δράσει» στο ιστορικό της οποίας έχουν ήδη καταγραφεί πολλές παραγωγές που σημείωσαν μεγάλη καλλιτεχνική και εμπορική επιτυχία. Ποια ήταν η εσωτερική σας ανάγκη που σάς ώθησε σ’ αυτό το εγχείρημα;

Η βασική μας ανάγκη ήταν να κάνουμε θέατρο με τους όρους που ονειρευτήκαμε.

Πώς είναι η καθημερινότητα για ένα ομότεχνο ζευγάρι;

Ζωή και θέατρο γίνονται ένας κόσμος χωρίς ευδιάκριτα σημεία διαφοράς. Όσο νωρίτερα και οι δύο το αποδεχθούν, τόσο πιο ομαλή γίνεται η καθημερινότητά. Στη δική μας περίπτωση ευτυχώς υπήρξε από κοινού αποδοχή και συμφωνία.

Μέσα στην οικονομική κρίση οι αθηναϊκές σκηνές ανθούν. Πιστεύεις ότι η ποσότητα αυτή ισούται με την ποιότητα;

Σημασία δεν έχει αν η ποσότητα ισούται με την ποιότητα αλλά ότι παρά τις εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες, ο κόσμος έχει ανάγκη και να κάνει και να βλέπει θέατρο.

Ένας καλλιτέχνης πρέπει να είναι κοινωνικά ή πολιτικά ενταγμένος; 

Ενταγμένος δεν ξέρω, ενεργός σίγουρα ναι.

Τι είναι αυτό που σού δίνει δύναμη στη ζωή και τί σού «ρίχνει τα φτερά»;

Μένω μόνο στη δύναμη που παίρνω από τις δύο μου κόρες, την Αγγελίνα και τη Ζωή. 

Ένα motto που σε χαρακτηρίζει στη δεδομένη στιγμή της ζωής σου;

Δουλειά! Δουλειά! Δουλειά! Προσπαθώντας να κάνω όσο το δυνατόν καλύτερες παραστάσεις.

Μια ευχή για τους αναγνώστες μας ενόψει Χριστουγέννων;

Υγεία, υγεία, υγεία.