Συνθήκη του Κάμπο Φόρμιο: Σαν σήμερα τα Επτάνησα προσαρτήθηκαν στη Γαλλία

Η Συνθήκη του Κάμπο Φόρμιο (Campo Formio) που συνήφθη σαν σήμερα στις 17 Οκτωβρίου 1797 ήταν μια σπουδαία συνθήκη ειρήνης μεταξύ Γαλλίας και Αυστρίας η οποία και επισφράγισε την προκαταρκτική Συνθήκη ειρήνης Λεόμπεν που είχαν συνομολογήσει οι ίδιες χώρες έξι μήνες πριν. Με τη Συνθήκη του Κάμπο Φόρμιο τα Επτάνησα προσαρτήθηκαν στη Γαλλία.

Σύμφωνα με τη Βικιπαίδεια, yπογράφηκε στο Κάμπο Φόρμιο, ένα χωριό της Βενέτσια Τζούλια, (Βενετίας), ύστερα από την ήττα των Αυστριακών και τον τερματισμό της νικηφόρας εκστρατείας του Ναπολέοντος, στην Ιταλία.

Ποιοι ήταν οι όροι της Συνθήκης

-Τέθηκε τέρμα στην μέχρι τότε ένδοξη Γαληνότατη Δημοκρατία της Βενετίας μετά από 11 αιώνες ανεξαρτησίας. Λόγω δε της παρακμής της, η Βενετία τελικώς αναγκάζεται να δεχθεί συμμαχία με τον Ναπολέοντα, η οποία ουσιαστικά αποτελεί υποταγή γι΄ αυτήν.

-Η Βενετία χάνει το μεγαλύτερο μέρος των εδαφών της, μεταξύ των οποίων τα Επτάνησα και τα εξαρτήματά τους στην Ηπειρωτική ακτή, που περιέρχονται στη Γαλλία.

-Η Αυστρία εγκατέλειψε τις επαρχίες της στο Βέλγιο και συμφώνησε επίσης, με τον όρο της επικύρωσης από Διάσκεψη των χωρών της αυτοκρατορίας, ότι η Γαλλία μπορούσε να προσαρτήσει τα εδάφη που είχε κυριεύσει και κατείχε στην αριστερή όχθη του Ρήνου, από τη Βασιλεία ως το Άντερναχ, συμπεριλαμβανομένου και του Μάιντς.

-Σε αντάλλαγμα για την απώλεια των αυστριακών κτήσεων στη Λομβαρδία, ο Ναπολέων παραχώρησε στους Αυστριακούς τα βενετικά εδάφη ανατολικά του ποταμού Άντιτζε, στα οποία συμπεριλαμβάνονταν η Ίστρια, η Δαλματία και η ίδια η πόλη της Βενετίας.

-Περιέρχονται στη Γαλλία τα περισσότερα από τα εδάφη που κατέκτησε ο Ναπολέων στην εκστρατεία του κατά του Πρώτου Συνασπισμού, κυρίως στη βόρεια Ιταλία καθώς επίσης και οι ενετικές κτήσεις στον ελλαδικό χώρο, μεταξύ των οποίων το Βουθρωτό, η Πάργα, η Πρέβεζα και η Άρτα.

-Σύμφωνα με τους όρους της Συνθήκης, ιδρύθηκαν οι Δημοκρατίες των Ιταλικών Άλπεων (παράλπεια Δημοκρατία) και της Λιγουρίας στη βόρεια Ιταλία, που τελούσαν μέχρι τότε υπό γαλλική επιρροή.

-Η Γαλλία υποσχέθηκε να χρησιμοποιήσει την επιρροή της για να βοηθήσει την Αυστρία ν’ αποκτήσει το Ζάλτσμπουργκ και τμήμα της Βαυαρίας, ενώ ακολούθησε μυστική συμφωνία ότι κανένα εδαφικό αντάλλαγμα δε θα δινόταν στην Πρωσία, πρώην σύμμαχο της Αυστρίας.

Η Κεντρική Ευρώπη μετά την Συνθήκη του Κάμπο-Φόρμιο

Να σημειωθεί ότι οι διαπραγματεύσεις για τη Συνθήκη αυτή, ύστερα από την προκαταρκτική “συνθήκη ειρήνης Λεόμπεν” ξεκίνησαν στις 1 Σεπτεμβρίου 1797 στο Ούντινε για να καταλήξουν στην υπογραφή της στο Κάμπο Φόρμιο στις 17 Οκτωβρίου του ίδιου έτους.

Άξιο ιδιαίτερης προσοχής είναι το γεγονός ότι η συναφθείσα αυτή συνθήκη του Βοναπάρτη και κατ΄ επέκταση των Γάλλων, δεν διαπνέονταν από κανένα σεβασμό του δικαιώματος των λαών για αυτοδιάθεση.

Όπως αναφέρει η Βικιπαίδεια, πριν τη συναφθείσα συνθήκη αυτή, ο Δόγης της Βενετίας, Λουδοβίκος Μανίν, προ των νικηφόρων ναπολεοντείων προελάσεων, είχε συγκαλέσει στις 12 Μαΐου 1797 “Μέγα Συμβούλιο” στο οποίο ο μεν Δόγης παραιτήθηκε μαζί με την κυβέρνησή του, όπου και αποφασίσθηκε η εγκαθίδρυση Δημοκρατικού Πολιτεύματος, “Δημαρχείου”, ομοίου της Γαλλίας. Οι όροι της συνθήκης αυτής επικυρώθηκαν με τη Συνθήκη της Λουνεβίλ (Φεβρουάριος 1801).

Επιπτώσεις

Από τις χώρες του Πρώτου Συνασπισμού εναντίον της Γαλλίας μόνο η Βρετανία διατήρησε την εχθρότητά της απέναντι στη Γαλλία μετά τη σύναψη αυτής της συνθήκης. Η Πρωσία υπέγραψε συνθήκη ειρήνης, τον Μάρτιο του 1795, μετά την πραγματοποίηση του Τρίτου Διαμελισμού της Πολωνίας.

Η Συνθήκη όμως αυτή δεν συγκλόνισε μόνο την Ευρώπη αλλά και την Οθωμανική Αυτοκρατορία, η δε κατάληψη των Επτανήσων απετέλεσε σοβαρό πλήγμα στις Γαλλο-Τουρκικές σχέσεις. Ο δε Τσάρος της Ρωσίας που είχε προσφέρει προηγουμένως τη βοήθειά του στην Υψηλή Πύλη, μετά την υπογραφή της συνθήκης αυτής, βρήκε τώρα σύμφωνο τον Σουλτάνο για σύμπραξη των στόλων τους εναντίον των επεκτατικών κινήσεων των Γάλλων στη Μεσόγειο. Έτσι, ένα χρόνο μετά, τον Ιανουάριο του 1799 συνάπτεται η Ρωσοτουρκική συμμαχία (1799) με συνέπεια τα ρωσικά συμφέροντα στη Μεσόγειο όχι μόνο να λάβουν σημαντική πρόοδο, αλλά και ν΄ ακολουθήσει αυτών η Συνθήκη ανακωχής του Αγίου Παύλου τον ίδιο χρόνο, το 1799.

Αλλά και ο Βασιλεύς της Νεάπολης έγειρε αξιώσεις μετά την κατάργηση της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας απαιτώντας την προσάρτηση των άλλοτε ενετικών κτήσεων ως ιστορικά νόμιμος κληρονόμος, αφού αποτελούσαν κτήσεις των προκατόχων του ηγεμόνων. Σ’ αυτή όμως τη νέα κατάσταση και η Αγγλία άρχισε να αναζητά βάσεις ώστε στη κατάλληλη στιγμή ν΄ ανακόψει με κάθε δυνατό τρόπο την “ναπολεόντεια πλημμυρίδα”. Και τελικά τη βρήκε στη πρώτη δυσφορία και αντίδραση των Επτανησίων παρουσιαζόμενη ως νέος προστάτης “ελευθερωτής”. Επ’ αυτού ακολούθησε η Προκήρυξη ναυάρχου Νέλσωνος προς τους Επτανησίους, τον Οκτώβριο του 1798.

Τελική εξέλιξη των παραπάνω ήταν ότι τουλάχιστον η Γαλλική προσάρτηση των Επτανήσων διήρκεσε μικρό σχετικά διάστημα.

Σαν σήμερα, 17 Οκτωβρίου: Άλλα σημαντικά γεγονότα της ημέρας

1604…. Το Αστέρι του Κέπλερ (ή Υπερκαινοφανής του 1604) κάνει την εμφάνισή του στον αστερισμό του Οφιούχου. Είναι το τελευταίο σούπερ νόβα που παρατηρείται στο γαλαξία μας.

1777…. Πόλεμος της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας: Οι επαναστατικές δυνάμεις υπό τον στρατηγό Οράτιο Γκέιτς νικούν τα αγγλικά αποικιακά στρατεύματα στη μάχη της Σαρατόγκα. Με έναν µεγάλο στρατηγικό ελιγµό για να τερµατίσουν τον πόλεµο, οι άγγλοι εισβάλλουν από τον Καναδά. Αποµονώνονται και παγιδεύονται χωρίς εφεδρείες και αναγκάζονται να παραδοθούν. Η νίκη των αμερικανών θα κρίνει την έκβαση της επανάστασης των 13 βορειοαμερικανικών αποικιών.

1854…. Κριμαϊκός Πόλεμος: Πολιορκία της Σεβαστούπολης : Αγγλικές και γαλλικές στρατιωτικές δυνάμεις αρχίζουν την πολιορκία στο λιμάνι της Σεβαστούπολης, βάση του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας.

1864…. Ψηφίζεται το νέο Σύνταγμα της Ελλάδας, που καθιερώνει το πολίτευμα της Βασιλευομένης Δημοκρατίας.

1868…. Τίθεται σε ισχύ το Σύνταγμα του Λουξεμβούργου.

1888…. Πατεντάρεται ο οπτικός φωνόγραφος από τον Τόμας Έντισον (η πρώτη κινηματογραφική ταινία).

1897…. Ιδρύεται η Εταιρία Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων.

1906…. Ο Γερμανός μαθηματικός Άρτουρ Κορν παίρνει την πρώτη τηλεφωτογραφία. Μεταδίδει την εικόνα του Διαδόχου της Γερμανίας σε απόσταση 1.800 χλμ. από το Μόναχο στο Βερολίνο.

1909…. Καταστέλλεται κίνημα των κατώτερων αξιωματικών του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, με αποτέλεσμα να υπάρξουν νεκροί και τραυματίες και από τις δυο μεριές.

1912…. Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει τη Νάουσα. Πτώση των Γρεβενών στις ελληνικές δυνάμεις. Ταχύτατη η προέλαση του ελληνικού στρατού. Μεταστροφή της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης υπέρ της Ελλάδας.

1913…. Το βρετανικό πλοίο «Βολτούρνο» παίρνει φωτιά, ενώ πλέει από το Ρότερνταμ προς τη Νέα Υόρκη. 521 επιβάτες σώζονται, ενώ 100 θεωρούνται νεκροί…Την ίδια μέρα, το αερόπλοιο «Ζέππελιν L II» εκρήγνυται πάνω από το Βερολίνο, σκοτώνοντας 28 άτομα.

1933…. Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν και η σύζυγός του φτάνουν στην Αμερική ως πολιτικοί πρόσφυγες από τη ναζιστική Γερμανία.

1937…. Τα τρίδυμα ανιψάκια του Ντόναλντ Ντακ -Χιούι, Λιούι, Ντιούι- εμφανίζονται για πρώτη φορά σε κόμικς εφημερίδας στις ΗΠΑ.

1941…. Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος: Οι γερμανοί κατακτητές εκτελούν 250 κατοίκους των Άνω και Κάτω Κερδυλίων Σερρών, σε αντίποινα για τον φόνο ενός γερμανού στρατιώτη.

1945…. Στην Αργεντινή, ο Χουάν Περόν επανέρχεται στην εξουσία, οκτώ μόλις μέρες μετά την ανατροπή του από τους στρατιωτικούς. Πλήθη συρρέουν στην Πλατεία Πλάτσα ντε Μάγιο της Αργεντινής, απαιτώντας την απελευθέρωσή του. Η ημερομηνία αυτή θεωρείται ως η γένεση του περονισμού.

1956…. Η Μεγάλη Βρετανία ανοίγει το μεγαλύτερο πυρηνικό εργοστάσιο στον κόσμο, στο Κάλντερ Χολ.

1957…. Ο Γάλλος συγγραφέας Αλμπέρ Καμί («Ο Ξένος») κερδίζει το Νόμπελ Λογοτεχνίας.

1959…. Η νοτιοαφρικανική εταιρεία «Ντε Μπέερς» ανακοινώνει την κατασκευή του τεχνητού διαμαντιού.

1973…. Πετρελαϊκή κρίση: Ο ΟΠΕΚ επιβάλλει εμπάργκο εναντίον των ΗΠΑ και των χωρών της Δύσης, που παρείχαν στρατιωτική βοήθεια στο Ισραήλ κατά τη διάρκεια του πολέμου του Γιομ Κιπούρ.

1977…. Έπειτα από αγωνία 5 ημερών, στο Μογκαντίσου της Σομαλίας, Δυτικογερμανοί κομάντος κάνουν έφοδο σε αεροσκάφος της «Λουφτχάνσα» στο οποίο είχε γίνει αεροπειρατεία, απελευθερώνοντας και τους 86 ομήρους. Κατά την επιχείρηση σκοτώνονται 3 από τους 4 Παλαιστίνιους αεροπειρατές, οι οποίοι την προηγούμενη μέρα είχαν σκοτώσει τον πιλότο.

1979…. Το Νόμπελ Ειρήνης απονέμεται στη Μητέρα Τερέζα.

1981…. Διεξάγονται ευρωεκλογές για πρώτη φορά και με συμμετοχή της Ελλάδας. Στην Ελλάδα διεξάγονται μία ημέρα μετά, συμπίπτοντας με τις βουλευτικές.

1989…. Ισχυρότατος σεισμός 7 Ρίχτερ πλήττει το Σαν Φρανσίσκο των ΗΠΑ με 67 νεκρούς, 2.500 τραυματίες και τεράστιες καταστροφές. Είναι ο ισχυρότερος σεισμός που πλήττει την Καλιφόρνια από το 1906.

1993…. Λήγει η κατάσταση έκτακτης ανάγκης που είχε επιβάλει ο Ρώσος πρόεδρος Μπόρις Γέλτσιν στη Μόσχα. Οι συλλήψεις, κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών, ξεπερνούν τις 90.000.

1997…. Στην Κούβα, στη Σάντα Κλάρα, μεταφέρονται και ενταφιάζονται τα οστά του θρυλικού επαναστάτη Τσε Γκεβάρα, τριάντα χρόνια μετά την εκτέλεση του στη Βολιβία.

2006…. Αμερικανοί και Ρώσοι φυσικοί ανακοινώνουν ότι παρήγαγαν το βαρύτερο γνωστό στοιχείο, το ουνουνόκτιο, με ατομικό αριθμό 118.

Σαν σήμερα το 1734 γεννήθηκε ο Γκριγκόρι Ορλόφ, Ρώσος αξιωματικός, ευνοούμενος της τσαρίνας Μεγάλης Αικατερίνης, ο οποίος προσπάθησε να ξεσηκώσει τους υπόδουλους Ελληνες ενάντια στους οθωμανούς (Ορλοφικά), το 1860 ο μουσουργός Διονύσιος Λαυράγκας, από τους πρωτεργάτες της Εθνικής Μουσικής Σχολής και της όπερας στην Ελλάδα, το 1915 ο Αμερικανός θεατρικός συγγραφέας και μυθιστοριογράφος Άρθουρ Μίλερ, το 1918 η Αμερικανίδα ηθοποιός Ρίτα Χέιγουορθ, η θρυλική «Τζίλντα», το 1920 ο Αμερικανός ηθοποιός Μοντγκόμερι Κλιφτ και το 1972 ο Αμερικανός λευκός ράπερ Έμινεμ, καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Μάρσαλ Μπρους Μάδερς Γ’.

Την ίδια μέρα το 1849 πέθανε ο Γαλλοπολωνός συνθέτης και πιανίστας Φρεντερίκ Σοπέν, το 1967 ο τελευταίος αυτοκράτορας της Κίνας Που Γι, ως ένας ασήμαντος αρχειοφύλακας, το 1981 η πολιτικός Λίνα Τσαλδάρη, η πρώτη Ελληνίδα που διατέλεσε υπουργός και το 1992 ο ποιητής, σκηνοθέτης και σεναριογράφος Ορέστης Λάσκος.