Νέο ν/σ για την αλλαγή ονόματος των διεμφυλικών ατόμων: Μόνο με μία αίτηση στο δικαστήριο

Ο υπουργός Δικαιοσύνης Σταύρος Κοντονής ανάρτησε προς δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο για τη «νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου- Εθνικός Μηχανισμός Παρακολούθησης και Αξιολόγησης του σχεδίου δράσης για τα δικαιώματα του παιδιού».

Σύμφωνα με το εν λόγω νομοσχέδιο, η καταχώρηση στην αστυνομική ταυτότητα, το διαβατήριο και τα άλλα κρατικά έγγραφα του φύλου ενός ατόμου θα γίνεται πλέον σύμφωνα με το πως αυτό το αυτοπροσδιορίζει (δηλαδή σύμφωνα με τον τρόπο που το ίδιο το άτομο αντιλαμβάνεται το φύλο του) και όχι σύμφωνα με το φύλο που έχει καταγραφεί στο ληξιαρχείο, κατά τη γέννησή του.

Η νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου είναι η διαδικασία της αλλαγής του ονόματος και του φύλου που δηλώνεται στη ληξιαρχική πράξη γέννησης στα κρατικά έγγραφα (ταυτότητα, βιβλιάριο υγείας, διαβατήριο, πτυχίο κά) προκειμένου να αναγνωριστεί η ταυτότητα του φύλου ενός ατόμου σύμφωνα με το πώς αυτοπροσδιορίζεται και όχι σύμφωνα με το τι αναγράφεται στην ληξιαρχική πράξη.

Κατά την ισχύουσα νομοθεσία, τα διεμφυλικά άτομα δεν μπορούσαν να διορθώσουν τη ληξιαρχική πράξη γεννήσεώς τους και να αλλάξουν το όνομά τους, εάν δεν είχε προηγηθεί χειρουργική επέμβαση στα γεννητικά τους όργανα για επαναπροσδιορισμό του φύλου, ενώ έπρεπε να υπάρχει και πραγματογνωμοσύνη ψυχιάτρου.

Σύμφωνα με το επίμαχο νομοσχέδιο για τη διόρθωση του καταχωρισμένου φύλου, δεν απαιτείται να βεβαιώνεται ότι το πρόσωπο έχει υποβληθεί σε προηγούμενη ιατρική επέμβαση. Δεν απαιτείται επίσης η οποιαδήποτε προηγούμενη εξέταση ή ιατρική αγωγή που σχετίζεται με τη σωματική ή ψυχική του υγεία.

Επίσης, για τη διόρθωση του καταχωρισμένου φύλου απαιτείται αυτοπρόσωπη δήλωση του ενδιαφερόμενου ενώπιον του δικαστηρίου και η δήλωση θα γίνεται σε ιδιαίτερο γραφείο, χωρίς δημοσιότητα, ενώ η δικαστική απόφαση που θα εκδοθεί καταχωρίζεται στο ληξιαρχείο που είχε συντάξει τη ληξιαρχική πράξη γέννησης του ενδιαφερομένου.

Η δε καταχώριση της δικαστικής απόφασης περί διόρθωσης φύλου, θα γίνεται με τρόπο που να διασφαλίζει τη μυστικότητα της μεταβολής και της αρχικής ληξιαρχικής πράξης γέννησης, ενώ οι υπάλληλοι του ληξιαρχείου, καθώς και όσοι άλλοι εμπλέκονται στη διόρθωση του καταχωρισμένου φύλου ή έλαβαν γνώση της τέλεσής της, έχουν υποχρέωση εχεμύθειας.

Εξάλλου, στα ληξιαρχεία η έκφραση «αλλαγής φύλου» καταργείται και θα αναγράφεται πλέον «διόρθωσης φύλου» ενώ θα διατηρούνται οι αριθμοί του φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) και του μητρώου κοινωνικής ασφάλισης (ΑΜΚΑ).

Σε άλλο άρθρο του νομοσχεδίου αναφέρεται, ότι αν πρόσωπο που διόρθωσε το καταχωρισμένο φύλο του έχει παιδιά (γεννημένα με γάμο, σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης, χωρίς γάμο των γονέων τους και υιοθετημένα), τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις τους από τη γονική μέριμνα δεν επηρεάζονται, ενώ στη ληξιαρχική πράξη γέννησης των παιδιών δεν επέρχεται καμία μεταβολή λόγω της διόρθωσης του καταχωρισμένου φύλου του γονέα.

Η πρώτη νομοθεσία αναγνώρισης ταυτότητας φύλου (δηλαδή αλλαγή κρατικών εγγράφων χωρίς προηγούμενη χειρουργική επέμβαση) έγινε το 2004 στο Ηνωμένο Βασίλειο, έπειτα από απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.