Γεωπάρκο Λέσβου: Παγκόσμιο Γεωπάρκο της UNESCO μέχρι το 2020

Το Γεωπάρκο Λέσβου επαναξιολογήθηκε θετικά ως Παγκόσμιο Γεωπάρκο της UNESCO για την περίοδο 2017-2020, μετά την ολοκλήρωση της δεύτερης φάσης της από τα μέλη του Παγκόσμιου Δικτύου Γεωπάρκων της UNESCO.

Το πιστοποιητικό αναγνώρισης υπογράφει η γενική διευθύντρια της UNESCO Ιρίνα Μπόκοβα και πιστοποιεί ότι η Λέσβος αναγνωρίζεται ως παγκόσμιο γεωπάρκο UNESCO για την τετραετία 2017-2020, στο τέλος της οποίας θα ακολουθήσει νέα επαναξιολόγηση προκειμένου να διαπιστωθεί η επιτυχής συνέχιση των δράσεων ανάδειξης και αξιοποίησης της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού, για τις οποίες και απονεμήθηκε η διάκριση.

Το πιστοποιητικό παραδόθηκε στο δήμαρχο Λέσβου Σπύρο Γαληνό σε ειδική συνάντηση που πραγματοποιήθηκε τη στο παλαιό Δημαρχείο. Ακολούθησε δεύτερη συνάντηση με την περιφερειάρχη βορείου Αιγαίου Χριστιάνα Καλογήρου στην οποία επίσης παραδόθηκε το πιστοποιητικό από τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Αιγαίου Νίκο Σουλακέλλη, πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου και τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Αιγαίου Νίκο Ζούρο, διευθυντη του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου.

Το πιστοποιητικό λήφθηκε μετά την τελική απόφαση του Γραφείου Γεωπάρκων της UNESCO, τα αποτελέσματα της αξιολόγησης του φακέλου προόδου που υποβλήθηκε στην UNESCO και της επιτόπιας επίσκεψης στη Λέσβο των εμπειρογνωμόνων της UNESCO Μαχίτο Γουατανάμπι του Ινστιτούτου Γεωλογικών Ερευνών της Ιαπωνίας, μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του Δικτύου Γεωπάρκων Ασίας – Ωκεανίας και τον Ζαν Λικ Κριστόφ Ντεμπουά, διευθυντή του Γεωπάρκου Μασίφ ντι Μπόζ της Γαλλίας, συντονιστή του φόρουμ των Γεωπάρκων της Γαλλίας.

«Η θετική επαναξιολόγηση στηρίζεται στη συνολική πρόοδο του Γεωπάρκου Λέσβου κατά τη διάρκεια της τετραετίας 2012 – 2016 στους τομείς ανάδειξης των γεωλογικών και φυσικών μνημείων του νησιού, την υποδειγματική σήμανση των θέσεων ενδιαφέροντος του Γεωπάρκου, τα επισκέψιμα πολιτιστικά και αρχαιολογικά μνημεία και μουσεία, τα στοιχεία οικολογικού ενδιαφέροντος (προστατευόμενες περιοχές, χλωρίδα, πανίδα, οικότοποι, κλπ.), τις υποδομές και δράσεις θεματικού τουρισμού και περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, την τοπική παράδοση και τα τοπικά προϊόντα της Λέσβου, τις πολιτιστικές εκδηλώσεις, την ενημέρωση του κοινού, τη διαχείριση και προβολή του Γεωπάρκου Λέσβου» λέει στο ΑΠΕ ο κ. Νίκος Ζούρος.

Ειδικότερα, λήφθηκαν υπόψη:

– Οι δράσεις σήμανσης, ψηφιακής ανάδειξης και προβολής των γεωμνημείων και των θέσεων πολιτιστικού ενδιαφέροντος του Γεωπάρκου Λέσβου που υλοποιήθηκαν από το δήμο Λέσβου και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου με χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ 2007-2013 και επισημάνθηκε η υψηλή ποιότητα των σχετικών δράσεων (καλαίσθητες ενημερωτικές και ερμηνευτικές πινακίδες, γεωτουριστικός χάρτης, ιστοσελίδα, έντυπα, οδηγοί και λεύκωμα).

– Οι δράσεις προστασίας και ανάδειξης των απολιθωμάτων και της γεωλογικής κληρονομιάς στο πλαίσιο ολοκληρωμένων δράσεων για τη δημιουργία του Θαλάσσιου Πάρκου της Νησιώπης, καθώς και οι σωστικές ανασκαφές και δράσεις επιτόπιας προστασίας και ανάδειξης απολιθωμάτων κατά μήκος του οδικού άξονα Καλονής – Σιγρίου που υλοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια και μπορούν να συμβάλουν αποτελεσματικά στην προσέλκυση επισκεπτών.

– Οι υποδομές που έχουν δημιουργηθεί για την ανάδειξη και προστασία του Απολιθωμένου Δάσους στα υπαίθρια πάρκα του Απολιθωμένου Δάσους και στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου και η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.

– Το ιδιαίτερα ελκυστικό δίκτυο των Μουσείων της Λέσβου και οι αρχαιολογικοί χώροι της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λέσβου καθώς και η στενή συνεργασία που έχει αναπτυχθεί μεταξύ των αρμόδιων φορέων του νησιού που διαχειρίζονται τα στοιχεία της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, τα οποία συγκροτούν τη βάση για την αναγνώριση του Γεωπάρκου Λέσβου.

– H στενή συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και η στήριξή του από ερευνητικές και εκπαιδευτικές δράσεις πολλών τμημάτων του, καθώς και οι εκπαιδευτικές δράσεις πεδίου με άλλα πανεπιστήμια από την Ελλάδα και το Εξωτερικό.

– Η στενή συνεργασία και η ένταξη του Γεωπάρκου Λέσβου στα εκπαιδευτικά προγράμματα των σχολείων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, η συνεργασία με την Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης, τις διευθύνσεις Δευτεροβάθμιας και Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Λέσβου και το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ευεργέτουλα.

– Η ποικιλία και η ποιότητα δραστηριοτήτων φύσης που προσφέρονται στους επισκέπτες της Λέσβου (παρατήρηση ακτών και βυθού με το ειδικό σκάφος με γυάλινο πυθμένα, καταδύσεις, ορνιθοπαρατήρηση στους υγροτόπους Καλλονής και Πολιχνίτου, τρέκινγκ στα δίκτυα περιπατητικών διαδρομών της ΕΤΑΛ, ιστιοπλοΐα, σέρφιγκ, ιππασία, κλπ.

– Η υποστήριξη των δράσεων του Γεωπάρκου Λέσβου από το Επιμελητήριο Λέσβου και τους τοπικούς φορείς καθώς και η συνεργασία με του Γυναικείους Αγροτουριστικούς Συνεταιρισμούς Μεσοτόπου, Αγίας Παρασκευής και Πέτρας καθώς και παραγωγούς τοπικών προϊόντων για την ανάδειξη της τοπικής πρωτογενούς παραγωγής.

– Οι διεθνείς πρωτοβουλίες, συνεργασίες και μεγάλες εκθέσεις που διοργανώνει το μουσείο Φυσικής Ιστορίας σε μεγάλες πόλεις της Ελλάδας και στο εξωτερικό (Ρώμη, Σικάγο, Μόσχα) με στόχο την προβολή της φυσικής κληρονομιάς της Λέσβου.

Τα γεωπάρκα μοχλός ανάπτυξης

Τα γεωπάρκα είναι περιοχές με σημαντική γεωλογική κληρονομία και πλούσιο φυσικό και πολιτισμικό περιβάλλον, οι οποίες μέσα από την προστασία της φύσης και την εκπαίδευση συμβάλλουν στην ανάπτυξη υπεύθυνου τουρισμού, ενισχύοντας την τοπική οικονομία και βιώσιμη ανάπτυξη.

Η δημιουργία των γεωπάρκων προτάθηκε ως ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης του αγροτικού χώρου το 2000 από τέσσερις φορείς διαχείρισης περιοχών που διαθέτουν σημαντικά γεωμνημεία, το Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου, το Ρεζέρβ Ζεολοζίκ ντε Οτ Προβάνς στη Γαλλία, το Βουλκανάιφελ στη Γερμανία, και τοΜεστάτζο στην Ισπανία, που έθεσαν και τις βάσεις για τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Δικτύου Γεωπάρκων.

Οι συνεχείς προσπάθειες για των προστασία και ανάδειξη των γεωλογικών μνημείων, τη διαρκή βελτίωση υπηρεσιών και προϊόντων προς τους επισκέπτες, την καινοτομία, την περιβαλλοντική εκπαίδευση, τη συνεργασία, την αλληλοϋποστήριξη και επέκταση του δικτύου, έδωσε το έναυσμα το 2004 στην UNESCO να αγκαλιάσει το θεσμό και να υποστηρίξει τη δημιουργία του Παγκόσμιου Δικτύου Γεωπάρκων μεταφέροντας την πρωτοβουλία σε όλο τον κόσμο.

Όντας πρωτοβουλίες που πηγάζουν από τις τοπικές κοινωνίες, τα γεωπάρκα αγκαλιαστήκαν από όλες τις ηπείρους και καλωσορίστηκαν θερμά από το σύνολο σχεδόν των 195 κρατών μελών της UNESCO, που ενέκριναν το 2015 τη δημιουργία του τρίτου προγράμματος αναγνώρισης περιοχών διεθνούς αξίας του οργανισμού (μετά τα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς και τα Αποθέματα της Βιόσφαιρας).

Η αναγνώριση από την UNESCO όλων αυτών των περιοχών καταδεικνύει τον πλούτο της ελληνικής γεωλογικής κληρονομιάς, καθώς και την ιδιαίτερη αξία που έχει η γεωλογική, φυσική και πολιτισμική κληρονομιά των ελληνικών γεωπάρκων σε παγκόσμια κλίμακα.

Ταυτόχρονα αναδεικνύει τις μοναδικές ευκαιρίες και δυνατότητες που ανοίγονται μέσω της προβολής και της ορθολογικής τους διαχείρισης για την ανάδειξη τους σε αειφόρους τουριστικούς προορισμούς για την προσέλκυση τουρισμού ποιότητας και τη βιώσιμη τοπική ανάπτυξη.

Στρατηγική των γεωπάρκων είναι μια ευφυής, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, η οποία μπορεί να επιτευχθεί μέσα από τη δημιουργία, τον πειραματισμό και την εφαρμογή καινοτόμων μεθοδολογιών. Τα γεωπάρκα μπορούν να υποστηρίξουν μια βιώσιμη ανάπτυξη μέσα από την ανάπτυξη του γεωτουρισμού, ειδικών μορφών τουρισμού και δημιουργίας κατάλληλων υποδομών. Λειτουργούν ως μοχλός τοπικής ανάπτυξης βοηθώντας στην ανάπτυξη νέων ευκαιριών εργασίας σε ένα καινοτόμο πεδίο αλλά και συνεργαζόμενα με τοπικές επιχειρήσεις και φορείς. Τα γεωπάρκα μπορούν παράλληλα να λειτουργήσουν ως ανοικτές τάξεις για την ευαισθητοποίηση των πολιτών όλων των ηλικιών για θέματα κλιματικής αλλαγής, πρόληψης και προστασίας από φυσικές καταστροφές, εκπαίδευσης των νέων, αλλά και ως μοχλός για την αντιμετώπιση κρίσεων.