Στο διάστημα μυστηριώδεις ριπές ακτινοβολίας άφησαν ίχνη στα δέντρα του πλανήτη

Συμβαίνουν περίπου μια φορά στα 1.000 χρόνια, όταν η Γη δέχεται έναν ξαφνικό βομβαρδισμό ακτινοβολίας από το Διάστημα, έναν βομβαρδισμό τόσο ισχυρό ώστε αφήνει τα ίχνη του στους δακτυλίους των δέντρων.

Νέα μελέτη για αυτές τις αινιγματικές καταιγίδες ακτινοβολίας δείχνει τώρα να διαψεύδει την κρατούσα θεωρία για την προέλευσή τους, σύμφωνα με την οποία το φαινόμενο προέρχεται από «υπερεκλάμψεις» στην επιφάνεια του Ήλιου.

Το μυστήριο λοιπόν παραμένει άλυτο, και μάλιστα περιπλέκεται.

«Ασύλληπτες επιπτώσεις»

Το αναπάντητο πρόβλημα εμφανίστηκε το 2012, όταν ο ιάπωνας φυσικός Φούτσα Μιγιάκε ανίχνευσε ενδείξεις ριπών ακτινοβολίας σε δακτυλίους δέντρων που αντιστοιχούσαν στο έτος 774 μ.Χ.

Μελέτες που ακολούθησαν έδειξαν ότι τα τελευταία 10.000 χρόνια η Γη έχει ζήσει αρκετά τέτοια «συμβάντα Μιγιάκε», όπως το 993 μ.Χ. και το 663 π.Χ.

«Αυτές οι τεράστιες ριπές ακτινοβολίας, γνωστές ως συμβάντα Μιγιάκε, συμβαίνουν περίπου κάθε χίλια χρόνια, παραμένει όμως ασαφές πού οφείλονται» λέει ο δρ Μπένζαμιν Πόουπ του Πανεπιστημίου του Κουίνσλαντ, επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύεται στο Proceedings of the Royal Society A.

«Πρέπει να μάθουμε περισσότερα για αυτό το φαινόμενο, αφού αν κάτι τέτοιο συνέβαινε σήμερα θα κατέστρεφε δορυφόρους, καλώδια του Διαδικτύου, γραμμές ηλεκτροδότησης και μετασχηματιστές. Οι επιπτώσεις στις παγκόσμιες υποδομές θα ήταν ασύλληπτες».

Ο Πόουπ και οι συνεργάτες του αναζήτησαν απαντήσεις στους κορμούς αρχαίων δέντρων, οι οποίοι συνήθως αποκτούν έναν νέο δακτύλιο ανάπτυξης κάθε έτος.

«Δεδομένου ότι μπορείς να μετρήσεις τους δακτυλίους ενός δέντρου για να προσδιορίσεις την ηλικία του, μπορείς επίσης να εξετάσεις ιστορικά κοσμικά συμβάντα που πηγαίνουν πίσω χιλιάδες χρόνια» εξηγεί ο Τσινγκιάν Τσανγκ του Πανεπιστημίου του Κουίνσλαντ, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Άνθρακας-14

Τα δέντρα απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα για να χτίσουν τον κορμό τους. Όταν σωματίδια υψηλής ενέργειας φτάσουν από το Διάστημα στη γήινη ατμόσφαιρα μπορούν να μετατρέψουν άτομα αζώτου σε άτομα άνθρακα-14, ένα ραδιενεργό ισότοπο του άνθρακα, το οποίο απορροφάται από τα φυτά και ενσωματώνεται στους ιστούς τους. Ο άνθρακας-14 μεταστοιχειώνεται και πάλι σε άζωτο με έναν αργό αλλά σταθερό ρυθμό, κάτι που επιτρέπει την ακριβή χρονολόγηση των δειγμάτων.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα μαθηματικό μοντέλο του παγκόσμιου κύκλου του άνθρακα για να εκτιμήσουν ποιες μπορεί να ήταν οι ποσότητες άνθρακα-14 που σχηματίστηκαν στην ατμόσφαιρα σε κάθε συμβάν Μιγιάκε.

Μέχρι σήμερα, η κρατούσα θεωρία ήθελε αυτά τα συμβάντα να προέρχονται από «υπερεκλάμψεις», εκρήξεις ακτινοβολίας στην επιφάνεια του Ήλιου που ενίοτε επηρεάζουν τη Γη.

Η ανάλυση όμως έδειξε ότι τα συμβάντα Μιγιάκα δεν συνδέονται με τις ηλιακές κηλίδες ούτε με τον 11ετή κύκλο αυξομείωσης της ηλιακής δραστηριότητας.

Επιπλέον, τα δέντρα που βρίσκονταν πιο κοντά στους πόλους της Γης δεν βρέθηκαν να περιέχουν περισσότερο άνθρακα-14, όπως θα περίμενε κανείς αν το φαινόμενο αντιστοιχούσε σε ηλιακά σωματίδια, τα οποία τείνουν να κινούνται προς τους πόλους λόγω του γήινου μαγνητικού πεδίου.

Ακόμα, η μελέτη διαπιστώνει ότι τουλάχιστον δύο συμβάντα Μιγιάκε διήρκεσαν δύο ολόκληρα χρόνια, κάτι που δεν θα αναμενόταν στην περίπτωση των ηλιακών εκλάμψεων, οι οποίες έχουν σύντομη διάρκεια.

Οι ερευνητές υποψιάζονται ότι τα συμβάντα Μιγιάκε σχετίζονται με κάποιο άλλο φαινόμενο στον Ήλιο, αν και δεν μπορούν να διαψεύσουν άλλες θεωρίες που έχουν προταθεί, όπως εκρήξεις σουπερνόβα, εκλάμψεις ακτίνων γάμμα ή εκρήξεις μαγνητικών άστρων νετρονίων.

Σε κάθε περίπτωση, η ερευνητική ομάδα τονίζει ότι το φαινόμενο χρήζει περαιτέρω μελέτης.

Όπως λέει ο δρ Πόουπ, «σύμφωνα με τα διαθέσιμα δεδομένα, υπάρχει πιθανότητα γύρω στο 1% να δούμε ένα συμβάν Μιγάκε εντός της επόμενης δεκαετίας».

«Δεν γνωρίζουμε όμως πώς να το προβλέψουμε ή τι βλάβες μπορεί να προκαλέσει».

»Οι πιθανότητες πάντως είναι αρκετά ανησυχητικές».