Η ιστορία πίσω από το πρώτο emoji smiley

Κατακλύζουν την καθημερινότητα μας, οι ψηφιακές συνομιλίες. Είτε προσωπικές είτε επαγγελματικές – είναι σχεδόν απίθανο να μην συμπεριλαμβάνουν ένα «emoji», το οποίο, ανάλογα με την εφαρμογή και τον πάροχο που χρησιμοποιεί ο καθένας, φαίνεται διαφορετικά στην οθόνη. Πώς όμως ήρθαν στη ζωή μας τα πρώτα από αυτά τα μικρά κίτρινα εικονίδια, που έχουν πλέον λάβει τεράστιες διαστάσεις στην ψηφιακή πραγματικότητα;

Είναι δύσκολο να το πιστέψει κανείς, κι όμως ο εφευρέτης του ψηφιακού «smiley» είναι καθηγητής πανεπιστημίου. Ο Σκοτ Φάλμαν και οι συνάδελφοί του, καθηγητές και επιστήμονες υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο Κάρνεγκι Μέλον του Πίτσμπουργκ των ΗΠΑ, στο πλαίσιο μιας όχι και τόσο επιστημονικής συζήτησης για το πανεπιστημιακό τους δίκτυο αναζητούσαν ένα σύμβολο που να δείχνει τον χιουμοριστικό χαρακτήρα της συνομιλίας τους.

Η δημιουργία του πρώτου «smiley»

Κατά τη διάρκεια της επικοινωνίας τους, ο Σκοτ Φάλμαν έστειλε στις 19 Σεπτεμβρίου 1982 ένα μήνυμα που έφερε την επανάσταση: «Γιατί όχι 🙂 ως ένα χαμογελαστό πρόσωπο; Αντίστοιχα, πρότεινε το αντίστοιχο πρόσωπο 🙁 για μηνύματα με στενάχωρο χαρακτήρα. Η πρωτοβουλία του όχι μόνο έγινε δεκτή από τους συναδέλφους του, αλλά εξαπλώθηκε αστραπιαία σε πολλά πανεπιστήμια των ΗΠΑ μέσω των πανεπιστημιακών τους δικτύων.

Το πρώτο ψηφιακό «smiley» είχε μόλις γεννηθεί. Εν συνεχεία δημιουργήθηκαν και τα υπόλοιπα emoticon, όπως αυτό που κλείνει το μάτι ;-), είναι έκπληκτο :-O ή βγάζει περιπαικτικά την γλώσσα έξω :-P. Οι σημερινές δυνατότητες είναι αμέτρητες, με τους πρώιμους χαρακτήρες που δημιούργησε ο Φάλμαν να μην χρησιμοποιούνται πλέον, αλλά να υπάρχουν μέχρι και «πραγματικά» ανθρώπινα πρόσωπα με διαφορετικά φύλα, χρώματα δέρματος και ηλικίες. Υπάρχουν επίσης αναπαραστάσεις φαγητού, ζώων, μεταφορικών μέσων και κάθε λογής καθημερινών αντικειμένων.

Αναπόσπαστο μέρος της ψηφιακής επικοινωνίας

Η χρήση εικονιδίων ή αλλιώς “αυτοκόλλητων”, από πολλούς γνωστά στο σύνολο ως “Emoji”, έχει γενικά ανοδική τάση σύμφωνα με την Ιωσηφίνα Τσαγκαλίδου . Η εφαρμογή μηνυμάτων WhatsApp προσφέρει πάνω από 3.600, αλλά είναι συγκεκριμένα εκείνα που κερδίζουν τις πρώτες θέσεις στην συχνότητα των χρηστών. Πέρυσι το πρόσωπο με δάκρυα χαράς ήταν το πιο χρησιμοποιημένο emoji παγκοσμίως, ακολουθούμενο από την κόκκινη καρδιά. Στην πρώτη δεκάδα βρίσκονται επίσης οι αντίχειρες προς τα πάνω, το χαμογελαστό πρόσωπο κι εκείνο που στέλνει φιλιά, καθώς και το κίτρινο πρόσωπο που γελάει.

Έρευνες δείχνουν ότι περίπου το 80% των Γερμανών χρησιμοποιεί σε τακτική βάση emoji για τα μηνύματά τους μέσω της εφαρμογής μηνυμάτων Messenger. Εντυπωσιακό μάλιστα είναι το γεγονός πως η πλειοψηφία των νεότερων επαγγελματιών θεωρεί τα emoji κατάλληλα και για επικοινωνία στο εργασιακό περιβάλλον.

Πώς όμως η τάση αυτή επηρεάζει την επικοινωνία μας συνολικά όταν οι λέξεις και τα συναισθήματα αναπαριστώνται όλο και περισσότερο σε εικονογράμματα; Οι περισσότεροι ειδικοί θεωρούν πως δεν μπορεί να δημιουργηθεί μία νέα γλώσσα, αλλά αποτελούν ένα συμπλήρωμα της υπάρχουσας. Οι γλωσσολόγοι Μίχαελ Βάισβένγκερ και Στέφεν Πάππερτ από το Πανεπιστήμιο του Ντούισμπουργκ θεωρούν πως «τα emoji επιτρέπουν την πραγματοποίηση λειτουργιών που εκφράζουμε σε διαπροσωπικές συναντήσεις, αλλά δεν είναι δυνατόν να συμβούν μέσω της ψηφιακής επικοινωνίας».

Τα χαμογελαστά πρόσωπα επομένως, είτε καρδιές είτε άλλες μικρές εικόνες, αποτελούν μια προσπάθεια έκφρασης συναισθημάτων, όπως και της σχέσης μεταξύ των συνομιλητών. Κατά ειρωνικό τρόπο αυτή η εξέλιξη είναι αποκρουστική για τον εφευρέτη του. «Μισώ αυτά τα κινούμενα γραφικά που μερικές εταιρείες απλά δημιουργούν. Αυτό καταστρέφει όλη τη διασκέδαση», είχε εκμυστηρευτεί κάποτε ο Φάλμαν σε μια συνέντευξη στο περιοδικό DER SPIEGEL. Ο ίδιος συνεχίζει να χρησιμοποιεί μόνο -και αν- τους χαρακτήρες που ο ίδιος δημιούργησε.