Κέιμπριτζ: Ερευνητές ανακάλυψαν τον λόγο που στα 70 ξαφνικά γερνάμε

Μια πρωτοποριακή θεωρία για την γήρανση, που εξηγεί γιατί οι άνθρωποι μπορούν να γεράσουν ξαφνικά όταν φτάνουν στα 70, αυξάνει την προοπτική νέων αντιγηραντικών θεραπειών αλλά και την αντιμετώπιση ασθενειών της τρίτης ηλικίας.

Ερευνητές από το Κέιμπριτζ ανακάλυψαν μια διαδικασία που οδηγεί σε μια «καταστροφική» αλλαγή στη σύνθεση του αίματος σε μεγαλύτερες ηλικίες, αυξάνοντας τον κίνδυνο λευχαιμίας και αναιμίας και μειώνοντας, παράλληλα, την αποτελεσματικότητα των λευκών αιμοσφαιρίων στην καταπολέμηση των λοιμώξεων.

Οι επιστήμονες θεωρούν ότι παρόμοιες αλλαγές συμβαίνουν σε όργανα σε όλο το σώμα, από το δέρμα έως τον εγκέφαλο, γεγονός που πιθανώς υποστηρίζει το γιατί οι άνθρωποι συχνά γερνούν φυσιολογικά για δεκαετίες πριν βιώσουν μια πιο γρήγορη επιβράδυνση στην ηλκία των 70 και των 80 ετών.

«Αυτό που είναι συναρπαστικό σε αυτό το project είναι ότι εντοπίσαμε πως μπορεί να υπάρχει ένα κοινό σύνολο διαδικασιών», είπε ο δρ. Peter Campbell, συγγραφέας της έρευνας και επικεφαλής του προγράμματος καρκίνου, γήρανσης και σωματικών μεταλλάξεων στο Sanger Institute του Κέιμπριτζ.

«Τελικά, ο στόχος είναι η επιβράδυνση ή η παρέμβαση στη διαδικασία γήρανσης, αλλά τουλάχιστον βλέπουμε μια επιλογή, που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για τη μέτρηση της βιολογικής ηλικίας» είπε μεταξύ άλλων.

Η γήρανση είναι μια περίπλοκη διαδικασία, αλλά πολλοί επιστήμονες έχουν υποψιαστεί ότι η σταδιακή συσσώρευση μεταλλάξεων στα κύτταρα υποβαθμίζει σταδιακά την ικανότητα του σώματος να λειτουργεί σωστά.

Αυτή η πιο πρόσφατη έρευνα υποδηλώνει πως η σκέψη είναι λανθασμένη ή στην καλύτερη περίπτωση, ημιτελής και ενοχοποιεί αντ’ αυτού τα «εγωιστικά» κύτταρα, που κυριαρχούν στην τρίτη ηλικία.

Σε συνεργασία με επιστήμονες στο Wellcome-MRC Cambridge Stem Cell Institute, ο δρ. Campbell και οι συνεργάτες του, μελέτησαν τα αιμοσφαίρια σε όλες τις ηλικίες, από νεογέννητα μωρά έως άτομα ηλικίας 70 και 80 ετών.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν πως οι ενήλικες κάτω των 65 ετών είχαν ένα ευρύ φάσμα ερυθρών και λευκών αιμοσφαιρίων που παράγονται από έναν ποικίλο πληθυσμό 20.000 έως 200.000 διαφορετικών τύπων βλαστοκυττάρων στον μυελό των οστών.

Αντίθετα η εικόνα αλλάζει για τους άνω των 65 ετών. Σε αυτές τις περιπτώσεις, περίπου τα μισά από τα αιμοσφαίρια, προέρχονταν από 10 ή 20 διαφορετικά βλαστοκύτταρα, μειώνοντας δραματικά την ποικιλομορφία των αιμοσφαιρίων του ατόμου, με τις συνέπειες να απεικονίζονται στην υγεία του.

Οι ερευνητές, εξήγησαν στο Nature, ότι ενώ τα βλαστοκύτταρα που εμπλέκονται στην παραγωγή αίματος συγκεντρώνουν μεταλλάξεις με την πάροδο του χρόνου, οι περισσότερες από αυτές τις αλλαγές είναι αβλαβείς.

Ωστόσο, τα προβλήματα προκύπτουν όταν σπάνιες μεταλλάξεις κάνουν τα βλαστοκύτταρα να αναπτύσσονται ταχύτερα, παράγοντας συχνά και αντισταθμιστικά κύτταρα αίματος χαμηλότερης ποιότητας.

Όταν ένα άτομο είναι στα 30 και στα 40 του, το αναπτυξιακό πλεονέκτημα των ανώμαλων βλαστοκυττάρων προκαλεί ελάχιστη διαφορά, αλλά στις ηλικίες 70 και άνω, αυτά τα ταχέως αναπτυσσόμενα κύτταρα κυριαρχούν στην παραγωγή αιμοσφαιρίων.

«Η εκθετική ανάπτυξη εξηγεί γιατί υπάρχει μια τόσο ξαφνική αλλαγή σε επίπεδο αδυναμίας μετά την ηλικία των 70 ετών, καθώς η γήρανση “χτυπά” σε αυτή την ηλικία», είπε ο dr. Campbell.

Τα ταχύτερα αναπτυσσόμενα βλαστοκύτταρα του αίματος συνδέονται με λευχαιμία και αναιμία, αλλά επίσης κάνουν τους ανθρώπους λιγότερο ανθεκτικούς σε λοιμώξεις και ιατρικές θεραπείες όπως η χημειοθεραπεία.

Επόμενος στόχος των ερευνητών είναι να αναζητήσουν την ίδια διαδικασία στο δέρμα για να καταλάβουν γιατί η γήρανση οδηγεί σε ρυτίδες και πιο αργή επούλωση των πληγών

Η dr Elisa Laurenti, επίκουρη καθηγήτρια στο Wellcome-MRC Cambridge Stem Cell Institute και ανώτερη ερευνήτρια της έρευνας, είπε ότι η χρόνια φλεγμονή, το κάπνισμα, οι λοιμώξεις και η χημειοθεραπεία θα μπορούσαν να παράγουν βλαστοκύτταρα, με μεταλλάξεις που προκαλούν καρκίνο.

«Προβλέπουμε ότι αυτοί οι παράγοντες οδηγούν επίσης στη μείωση της ποικιλομορφίας των βλαστοκυττάρων του αίματος που σχετίζεται με τη γήρανση», είπε χαρακτηριστικά.

Σημείωσε δε, πως είναι πιθανό πως υπάρχουν παράγοντες, που μπορεί να επιβραδύνουν αυτή τη διαδικασία.

«Τώρα έχουμε το υπέροχο καθήκον να ανακαλύψουμε πώς αυτές οι πρόσφατα ανακαλυφθείσες μεταλλάξεις επηρεάζουν τη λειτουργία του αίματος στους ηλικιωμένους, ώστε να μάθουμε πώς να ελαχιστοποιήσουμε τον κίνδυνο ασθένειας και να προωθήσουμε την υγιή γήρανση».