Ρουμάνοι επιστήμονες δημιούργησαν αστερόσκονη

Αστερόσκονη στο εργαστήριο κατάφερε να δημιουργήσει ομάδα ερευνητών του πανεπιστημίου “ Alexandru Ioan Cuza” στο Ιάσιο της Ρουμανίας. Το επίτευγμα είναι ακόμη πιο ξεχωριστό “ αν αναλογιστούμε ότι χρειάζονται έξι ώρες για να παραχθεί ένα χιλιοστό του γραμμαρίου αστερόσκονης”, σύμφωνα με όσα αναφέρει ο συντονιστής του έργου, καθηγητής Φυσικής στο πανεπιστήμιο, Ionut Topala, σε βίντεο που έχει αναρτηθεί στη σελίδα του πανεπιστημίου στο Facebook (https://www.facebook.com/UAICdinIASI).

Μάλιστα, ενδιαφέρον παρουσιάζει η εξέλιξη της διαδικασίας για τη δημιουργία της αστρικής σκόνης, καθώς, όπως δήλωσε ο καθηγητής, προέκυψε… τυχαία.

Ανατρέχοντας στην “ έναρξη” της διαδικασίας, ο κ. Topala τόνισε ότι “ η αστερόσκονη ανακαλύφθηκε τυχαία στο Εργαστήριο Φυσικής Πλάσματος πριν τρία χρόνια και ήταν το προϊόν πειράματος που είχε άλλον σκοπό”.

Ο καθηγητής διατύπωσε την εκτίμηση ότι η εργαστηριακή αστερόσκονη θα δώσει τη δυνατότητα στην επιστημονική κοινότητα “ να κατανοήσει καλύτερα πώς εξελίσσεται το διάστημα και τι συμβαίνει σ’ αυτό όταν σχηματίζεται ισχυρή ακτινοβολία και εμφανίζονται κομήτες”.

“ Αυτά τα λίγα χιλιοστόγραμμα αστερόσκονης που παράγονται εβδομαδιαίως στο Ιάσιο χρειάζονται αρκετές εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια για να σχηματιστούν με φυσικό τρόπο στο διάστημα”, εξήγησε.

Επισήμανε δε, ότι, “ στον πυρήνα του γαλαξία μας, 25.000 έτη φωτός μακριά, υπάρχει αστρική σκόνη, όπως προκύπτει από μετρήσεις με υπέρυθρα τηλεσκόπια. Γνωρίζουμε ότι η αστρική σκόνη αποτελείται κυρίως από άνθρακα ή χαλαζία και μερικές φορές, από πάγο”.

Από το 1983 , όταν “ ανιχνεύθηκε” αστρική σκόνη, επιστήμονες ανά τον κόσμο προσπαθούν να δημιουργήσουν παρόμοιους χημικούς συνδυασμούς.

Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην ιστοσελίδα του ρουμανικού πανεπιστημίου, αστρική σκόνη επιχείρησαν και κατάφεραν να δημιουργήσουν διεθνή εργαστήρια σε συνθήκες πολύ υψηλών θερμοκρασιών ή πολύ χαμηλών πιέσεων, όμως το αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας δεν ταίριαξε απόλυτα με τη δομή της αστρικής σκόνης. Η διαφορά είναι ότι οι ερευνητές στο Ιάσιο δημιούργησαν, υπό κανονικές συνθήκες θερμοκρασίας και πίεσης, αστερόσκονη.

Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο τεύχος Δεκεμβρίου του περιοδικού «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society», που εκδόθηκε από το Oxford University Press.

“Η μέθοδος που μας οδήγησε σε αυτό το αποτέλεσμα αποτελεί σημαντική εξέλιξη”, εξηγεί ο  Valentin Pohoata, μέλος της ερευνητικής ομάδας. “Πρακτικά, έχουμε δύο συνηθισμένα αέρια – βουτάνιο και ήλιο – που σχηματίζουν ένα “ πλάσμα”, όταν εισάγονται σε ένα πολύ έντονο ηλεκτρικό πεδίο. Αυτό το περιβάλλον λειτουργεί σαν ένα ψαλίδι που κόβει τα μόρια του αερίου σε κομμάτια. Όταν τα μόρια ανασυνδυαστούν, τα σωματίδια σκόνης αναδύονται και ένα μέρος των μητρικών μορίων βουτανίου μετατρέπονται σε στερεά κατάσταση».

Η αστερόσκονη που παράγεται στο εργαστήριο παρουσιάζει αυτή την εικόνα “τα μόρια εμφανίζονται σε μορφή χάους και δεν υπακούν στους συνηθισμένους κανόνες”. Προκειμένου να θεωρηθούν ότι συνθέτουν αστρική σκόνη, τα σωματίδια πρέπει να αποτελούνται μόνο από άνθρακα και υδρογόνο και στη φασματική ανάλυση, τα αποτελέσματα πρέπει να είναι συγκρίσιμα με τα δεδομένα για τη αστρική σκόνη που εκδίδονται από την NASA (Αμερικανική Υπηρεσία Διαστήματος) και την ESA (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος).

Η δημιουργία αστρικής σκόνης είναι αποτέλεσμα του ερευνητικού προγράμματος PLASMADUST-Interstellar Dust Analogs by Plasma Methods” (2017-2018) που χρηματοδοτείται από τη Ρουμανική Διαστημική Υπηρεσία (ROSA).