Silicon Valley: Τα ρομπότ θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας

Τα ρομπότ μπαίνουν στην ζωή μας, αλλά θα χρειαστούν πολλά χρόνια για να φθάσουν τη διείσδυση της κινητής τηλεφωνίας, αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η διευθύνουσα σύμβουλος της Silicon Valley Robotics, Andra Keay.

Η επικοινωνία ρομπότ και ανθρώπων είναι στοιχειώδης και θα απαιτηθούν πολλά χρόνια να φθάσει σε πολύ υψηλά επίπεδα. Άλλωστε κοινή λογική στην επικοινωνία είναι σε ορισμένες περιπτώσεις δύσκολο να αναπτυχθεί, ακόμη και σε ανθρώπινη επικοινωνία.

Στην ερώτηση για τις ανησυχίες που διατυπώνονται αναφορικά με την απώλεια θέσεων εργασίας από την εμφάνιση των ρομπότ, η Andra Keay επισημαίνει ότι καθώς τα ρομπότ θα διεισδύουν στην κοινωνία και στην καθημερινότητα, θα δημιουργηθούν πολλές νέες θέσεις εργασίας και δεν θα είναι απαραίτητα όλες οι θέσεις εργασίας υψηλής εξειδίκευσης. Τα περισσότερα ρομπότ χρειάζονται μεγάλη εξυπηρέτηση και φροντίδα. Και θα υπάρξουν πολλές περιπτώσεις όπου τα ρομπότ μπορούν να λειτουργούν μόνο όταν οι άνθρωποι απασχολούνται ως «οδηγοί ρομπότ» προσθέτει. 

Ακολουθεί η συνέντευξη που παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Andra Keay στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και τον Αλέκο Λιδωρίκη.

Τα ρομπότ εισέρχονται σταδιακά σε κάθε πτυχή της ζωής μας. Από τη βιομηχανική παραγωγή μέχρι την καθημερινότητά μας, στα σπίτια μας, ακόμη και ως οικιακοί βοηθοί. Ποιες θα είναι οι εξελίξεις στον τομέα αυτό τα επόμενα 3 χρόνια – μέχρι το 2020;

Παρ’ ότι βλέπουμε την εμφάνιση κάποιων εκπληκτικών νέων τεχνολογιών, οι περισσότεροι άνθρωποι απογοητεύονται. Οι τίτλοι στην επικαιρότητα είναι γεμάτοι από θαυμαστικά (!!), αλλά τα νοικοκυριά δεν είναι. Όπως έχει αναφέρει ο Γουίλιαμ Γκίμπσον για τις νέες τεχνολογίες «το μέλλον είναι ήδη εδώ, απλά δεν είναι ακόμη ισότιμα κατανεμημένο/μοιρασμένο σε όλους».

Θα χρειαστούν ακόμα αρκετά χρόνια για να φθάσουμε στα επίπεδα διείσδυσης που έχει επιτύχει το «έξυπνο» κινητό τηλέφωνο. Για να γίνει αυτή η μεγάλη διείσδυση του κινητού τηλεφώνου δεν θα πρέπει κανείς να ξεχνά ότι τα smart phones πρώτης γενιάς, όπως το Blackberry, πρωτοεμφανίστηκαν πριν 30 χρόνια.

Γίνεται μεγάλη συζήτηση για την τεχνολογία που παρουσιάζεται σε διάφορες εκθέσεις και το πότε θα εμφανισθεί σε μαζική μορφή. Για παράδειγμα, σε αρχικά στάδια οι νέες τεχνολογίες βρίσκονται στα χέρια λίγων ανθρώπων. Την πρώτη δεκαετία λίγοι μόνο άνθρωποι έχουν στα χέρια τους τη νέα τεχνολογία. Μετά, κατά την επόμενη δεκαετία, όλοι μιλάνε γι’ αυτήν, αλλά δεν έχουν αποκτήσει το κάθε τι από ό,τι έχει να προσφέρει η νέα τεχνολογία (έξυπνο κινητό, αυτοκίνητο, φούρνος μικροκυμάτων). Στο τέλος, η νέα τεχνολογία φαίνεται πια να είναι παντού!

Σε ποιο επίπεδο μπορεί να γίνει η επικοινωνία μεταξύ ρομπότ και ανθρώπου σε μεσοπρόθεσμη / μακροπρόθεσμη βάση;

Η επικοινωνία μεταξύ ανθρώπων και ρομπότ είναι πολύ στοιχειώδης και θα παραμείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο τρόπος με τον οποίο μαθαίνουν τα ρομπότ είναι πολύ «στενός». Οι άνθρωποι επικοινωνούν μεταξύ τους χρησιμοποιώντας πολύ περισσότερα από τα λόγια, και χρησιμοποιούμε τα λόγια με έναν «αστείο» τρόπο. Μπορούμε να κατανοήσουμε τις προθέσεις ή τις ενέργειες ενός άλλου ατόμου χρησιμοποιώντας τη διαίσθηση και την εμπειρία. Αυτό το είδος σκέψης είναι αδύνατο για τα ρομπότ, είναι πολύ δύσκολο να αναπτυχθεί.

Ο Paul Allen, ένας από τους ιδρυτές της Microsoft, επένδυσε 125 εκατομμύρια δολάρια στο «project Alexandria» – για να αναπτύξει κοινή λογική στην τεχνητή νοημοσύνη στη ρομποτική. Θα πρέπει όμως να σημειωθεί ότι μερικά πολύ μεγάλα ερευνητικά προγράμματα, όπως το Project Cyc, προσπαθούν να το κάνουν αυτό τα τελευταία 30 χρόνια χωρίς επιτυχία, την στιγμή που ακόμη και οι άνθρωποι δυσκολεύονται να έχουν κοινή λογική. Όπως λέει η παροιμία, «δεν υπάρχει τίποτα πιο ασυνήθιστο από την κοινή λογική».

Θα ενεργήσουν ποτέ τα ρομπότ με δική τους βούληση, λαμβάνοντας πρωτοβουλίες που δεν έχουν προγραμματιστεί καθόλου; Υπάρχει πιθανότητα τα ρομπότ να εκφράσουν συναισθήματα;

Νομίζω ότι τα ρομπότ θα είναι σε θέση να κάνουν απίστευτα, χρήσιμα πράγματα στον κόσμο, χωρίς να έχουν συναισθήματα και χωρίς ικανότητα αυτενέργειας, δηλαδή χωρίς πλήρη αυτονομία και κάποια επιθυμία να ενεργούν ανεξάρτητα. Αυτά είναι τόσο δύσκολα τεχνικά προβλήματα που απέχουν τουλάχιστον 30 χρόνια.

Στο μεταξύ, στο χρονικό αυτό διάστημα, μέχρι το έτος 2050, πρέπει να διπλασιάσουμε την παγκόσμια παραγωγή τροφίμων, οι αγρότες βρίσκονται σε ηλικία συνταξιοδότησης, υπάρχει έλλειψη εργασίας και δεν υπάρχει πλέον διαθέσιμη γη για τη γεωργία. Η ρομποτική είναι η μόνη βιώσιμη λύση, μπορεί να μας βοηθήσει να έχουμε βιώσιμη αγροτική παραγωγή.

Χρειαζόμαστε επίσης ρομπότ σε τομείς όπως η φροντίδα ηλικιωμένων και η υγεία, όπου έχουμε ελλείψεις εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού. Ακόμη και στη βιομηχανία, όπου η παραγωγικότητα έχει περιοριστεί τα τελευταία 30 χρόνια. Τα ρομπότ θα μπορούν να βοηθήσουν στην ανάληψη δύσκολων, επικίνδυνων καθηκόντων, αφήνοντας τους ανθρώπους να ασχοληθούν περισσότερα με τις κοινωνικές πτυχές της εργασίας τους.

Σε ποιους τομείς θα χρησιμοποιήσει ρομπότ περισσότερο;

Σε κάθε τομέα που έχει βαρετά, «βρώμικα» και επικίνδυνα καθήκοντα. Βαριά ανύψωση, επαναλαμβανόμενες ενέργειες ή οτιδήποτε άλλο συνεπάγεται την ενασχόληση ατόμων σε σκάλες ή γερανούς. Τα ρομπότ κάνουν σταδιακά τον χώρο εργασίας ασφαλέστερο με τη χρήση αυτοματισμού. Εκτιμώ επίσης ότι μπορούμε να κάνουμε τις θέσεις εργασίας πιο ευχάριστες.

Ποια είναι η εκτίμησή σας σχετικά με την αύξηση του πληθυσμού ρομπότ τα επόμενα χρόνια;

Η ανάπτυξη ρομπότ θα είναι πιο αργή από ό,τι τελικά φοβούνται οι άνθρωποι. Προκειμένου τα ρομπότ να έχουν μεγάλη επίδραση στον κόσμο, πρέπει να έχουμε μεγάλο αριθμό τους σε χρήση και αυτό απαιτεί αυξήσεις στη μεταποίηση, το σχεδιασμό, τη μεταφορά και τη συντήρηση τους.

Πόσες θέσεις εργασίας θα χαθούν τελικά λόγω της άφιξης των ρομπότ;

Καθώς τα ρομπότ θα διεισδύουν στην κοινωνία και την καθημερινότητα, θα δημιουργηθούν πολλές νέες θέσεις εργασίας και δεν θα είναι απαραίτητα όλες οι θέσεις εργασίας υψηλής εξειδίκευσης. Τα περισσότερα ρομπότ χρειάζονται μεγάλη εξυπηρέτηση και φροντίδα. Και θα υπάρξουν πολλές περιπτώσεις όπου τα ρομπότ μπορούν να λειτουργούν μόνο όταν οι άνθρωποι απασχολούνται ως «οδηγοί ρομπότ».

Στη διάρκεια της επόμενης γενιάς, η ζωή μας με τα ρομπότ θα έχει αντίστοιχο αντίκτυπο με τον αντίκτυπο που είχαν τα ηλεκτρικά εργαλεία όταν πρωτοεμφανίστηκαν. Ο ρόλος του ρομπότ θα είναι «πιο έξυπνα ηλεκτρικά εργαλεία».

Στην κατασκευή, μόλις πριν μερικές γενιές, οι ξυλουργοί και οι οικοδόμοι ανέβαιναν επάνω σε σκαλωσιές και έκαναν χειροκίνητα όλη τη δουλειά χρησιμοποιώντας εργαλεία χειρός.

Στη συνέχεια, με την εμφάνιση των ηλεκτρικών εργαλείων, η εργασία έγινε πολύ πιο εύκολη, αλλά οι εργαζόμενοι χρειάστηκαν ακόμα να ανέβουν στο ικρίωμα. Με πιο έξυπνα ηλεκτρικά εργαλεία, όπως τα ρομπότ, οι εργαζόμενοι μπορούν να παραμείνουν στο έδαφος και να ελέγχουν τον καθαρισμό ενός κτιρίου ή την ξυλουργική εργασία από απόσταση. Τα ρομπότ είναι πολύ χρήσιμα όταν βελτιώνουν σταδιακά τις συνθήκες εργασίας του ανθρώπου.

* Η Andra Keay, που βρέθηκε πρόσφατα στην Ελλάδα για να συμμετάσχει στα Digital Disruption Sessions, μια πρωτοβουλία ανοικτών συζητήσεων για το ρόλο των νέων τεχνολογιών στο μάρκετινγκ και την κοινωνία, στο πλαίσιο του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών είναι διευθύνουσα σύμβουλος της Silicon Valley Robotics, μη κερδοσκοπικού οργανισμού που υποστηρίζει την καινοτομία και την εμπορευματοποίηση των τεχνολογιών ρομποτικής. Έχει, επίσης, δημιουργήσει το διεθνή διαγωνισμό startupRobot Launch, ενώ δραστηριοποιείται ως μέντορας, επενδυτής και σύμβουλος σε εταιρείες startups και δεξαμενές σκέψεις, με έντονο ενδιαφέρον για την εμπορευματοποίηση της ρομποτικής και της Τεχνητής Νοημοσύνης προς όφελος της κοινωνίας.