Αντώνης Κουρτίδης: Ο Έλληνας ερευνητής που “μετατρέπει” τα κακοήθη κύτταρα σε καλοήθη

Ο Αντώνης Κουρτίδης είναι Έλληνας βιολόγος και ερευνητής, που -υπό την καθοδήγηση του Καθηγητή Πάνου Αναστασιάδη στο τμήμα Καρκινικής Βιολογίας στην Κλινική Mayo της Φλόριντα- προσπαθεί να βρει καινούριους και αποτελεσματικούς τρόπους να νικήσει τον καρκίνο.

Σε αυτή την προσπάθεια, επέδειξαν μια μέθοδο που αναπρογραμματίζει τα καρκινικά κύτταρα σε καλοήθη, κάτι που μπορεί να αποδειχθεί τρομερή επιστημονική ανακάλυψη στη μάχη κατά της ασθένειας του καρκίνου.

«Να ξεκαθαρίσουμε κάτι! Δεν βρήκαμε θεραπεία για τον καρκίνο! Ανακαλύψαμε ένα μηχανισμό που στο μέλλον θα μπορούσε στο μέλλον να οδηγήσει σε θεραπείες», λέει ο Καθηγητής Πάνος Αναστασιάδης, έχοντας μαζί του τον Αντώνη Κουρτίδη, σε παλαιότερη συνέντευξη. Ο Κουρτίδης είναι και ο πρώτος υπογράφων της ερευνητικής εργασίας που δημοσιεύθηκε στις 24 Αυγούστου 2015 στο “Nature Cell Biology”.

Όπως αναφέρει και το ellines.com, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι η μέθοδος έχει δοκιμαστεί μόνο εντός εργαστηρίου, και δεν έχει ακόμα γίνει δοκιμή σε ασθενείς. Αλλά η ελπίδα είναι ότι η τεχνική μπορεί να οδηγήσει σε μια θεραπεία για διάφορα είδη καρκίνου, λιγότερο καταστροφική από τη χημειοθεραπεία.

Τα καρκινικά κύτταρα είναι ακριβώς όπως τα κανονικά κύτταρα, αλλά αντί να σταματούν να διαιρούνται κατά την αναπαραγωγή, συνεχίζουν (να διαιρούνται). Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία του καρκίνου. Η εντολή για τη διακοπή της διαίρεσης ελέγχεται συνήθως από τα microRNA, μικροί αλλά σημαντικοί γενετικοί δείκτες μέσα στα κύτταρα, αλλά κάτι συμβαίνει μέσα στα καρκινικά κύτταρα που σταματά αυτή τη διαδικασία (του ελέγχου).

Η επιστημονική ομάδα στην Κλινική Mayo της Φλόριντα ανακάλυψε ότι εγχέοντας τα ανθρώπινα κύτταρα στο στήθος και την (ουροδόχο) κύστη με PLEKHA7 -την πρωτεΐνη που θεωρείται ότι στις κατάλληλες ποσότητες σταματά την κυτταρική διαίρεση- μπορούσαν να μετατρέψουν τα καρκινικά κύτταρα σε καλοήθη. Η γνώση αυτής της πρωτεΐνης βοήθησε την ομάδα να καταλάβει πως μπορούσε να ρυθμισθεί η συμπεριφορά των πρωτεϊνών E-cadherin and p120 catenin, που είναι σημαντικές γιατί συγκρατούν τον ιστό όσο ενισχύουν την κυτταρική διαίρεση.

Ο Αντώνης Κουρτίδης γεννήθηκε στην Ελλάδα και πήρε το πτυχίο του στη Βιολογία το 1998 από το Τμήμα Βιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (με βαθμό 8.54/10 -στο τοπ 3%). Συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές στην Εφαρμοσμένη Γενετική και Βιοτεχνολογία στο ίδιο Πανεπιστήμιο από το 1999 ως το 2001, ενώ ύστερα πήρε το διδακτορικό του το 2004 στη Μοριακή Βιολογία και Εξέλιξη, και πάλι στο ΑΠΘ. Από το 2004 ως το 2009 ήταν μεταδιδακτορικός ερευνητής στο GenNYSis Center for Excellence in Cancer Genomics στο Πανεπιστήμιο Albany της Νέας Υόρκης. Το 2009 ξεκίνησε τη συνεργασία του με την Κλινική Mayo στο Jacsonville της Φλόριντα. Από το 2009 ως το 2011 διετέλεσε ανώτερος ερευνητής. Από το 2011 μέχρι και σήμερα είναι Ερευνητής Συνεργάτης στην Κλινική Mayo και από το 2014 μέχρι και σήμερα είναι Καθηγητής Καρκινικής Βιολογίας.

Το 1998 του απονεμήθηκε η υποτροφία Τζιβόγλου για προπτυχιακές σπουδές και από το 2000 ως το 2002 η υποτροφία από το ίδρυμα Μποδοσάκη για διδακτορικές σπουδές.