Το σύνδρομο της πρόωρης γήρανσης

Το σύνδρομο της πρόωρης γήρανσης έχει προσβάλει για τα καλά τον Πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος, τρία χρόνια μετά την τριπλή εκλογική αποδοκιμασία που υπέστη το 2019, δεν έχει καταφέρει να προσθέσει ούτε μία καινούργια προγραμματική θέση και να την καταθέσει στην πολιτική βάσανο, στην πάλη των επιχειρημάτων και των ιδεών. Το προγραμματικό ρολόι του Α. Τσίπρα φαίνεται καταδικασμένο στην ρητορεία περί νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης (σ.σ.: αυτή έπαψε να ισχύει κατά τα τεσσερισήμισι ετών της συγκυβέρνησης με τους ΑΝΕΛ;) , την οποία καταπολεμά με την παροχή κρατικών επιδομάτων και κρατικών επιδοτήσεων, που θα φέρουν την οικονομική ανάπτυξη.

Η προγραμματική και πολιτική δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ έχει εξαντληθεί, παραχωρώντας τη θέση της σε φαινόμενα παρακμής. Το οριστικό τέλος της ελπίδας περί επανόδου στην εξουσία είναι απλώς ζήτημα χρόνου. Οι εσωτερικές αντιθέσεις έχουν οξυνθεί, σε βαθμό που να μην μπορούν πλέον να κρυφτούν. Μια ματιά στα κείμενα της τάσης των «53» ή σε κείμενα της φιλόδοξης Έφης Αχτσιόγλου είναι αρκετή για να πεισθεί και ο πλέον δύσπιστος. Κορυφαία στελέχη προσανατολίζουν ολοένα και περισσότερο το ενδιαφέρον και την πρακτική τους, πάντα βεβαίως συγκεκαλυμμένα, στη διαμόρφωση των συσχετισμών για τη μετά Τσίπρα εποχή, όπως είναι η περίπτωση του Ε. Τσακαλώτου και των επιδέξιων αποκλίσεών του από την επίσημη «γραμμή».

Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν πάει καλά, όπως αυτό καταγράφεται από τις δημοσκοπήσεις όλης της τελευταίας περιόδου. Στο πρόσφατο συνέδριο, στις ομιλίες πολλών μελών της Κεντρικής Επιτροπής καταγράφηκε, με τρόπο αποσπασματικό, έμμεσο και συχνά αντιφατικό, η αγωνία όχι μόνον για την πορεία και το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και για την ίδια την επιβίωσή του ως «κόμματος εξουσίας». Μόνο που για τις κρίσιμες αποφάσεις, αυτές οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν καθοριστικά την τύχη του κόμματος, τον πρωταρχικό και αποφασιστικό λόγο έχει ουσιαστικά μόνο ο Αλέξης Τσίπρας.

Παρά τη μεγάλη φθορά, η οποία τον φέρνει σε πολιτική δημοφιλία πιο πίσω και από τον Νίκο Ανδρουλάκη, κρατά στα χέρια του ορισμένα χαρτιά. Μόνο που δεν φαίνεται διατεθειμένος να προχωρήσει στις απαραίτητες τομές. Η επιμονή του να διατηρεί όλα τα μετεκλογικά εσωκομματικά ενδεχόμενα ανοιχτά και η εμμονή του να κρατά αποκλειστικά για λογαριασμό του το κλειδί κάποιων εξελίξεων τον έχουν οδηγήσει επανειλημμένως σε κοντόθωρες επιλογές, όπως η στάση του απέναντι στη Ρωσία του Πούτιν αναφορικά με την πολεμική επίθεση στην Ουκρανία. Πολλά από τα χαρτιά που διέθετε όλα αυτά τα χρόνια της προσωπικής παντοδυναμίας κινδυνεύουν να καούν οριστικά μεταξύ επιδομάτων, Βολιβίας και Μελανσόν, γιατί δεν τα έπαιξε την κατάλληλη ώρα, τον κατάλληλο χρόνο. Και διέθετε τρία ολόκληρα χρόνια. Αυτόν τον βασικό κανόνα της πολιτικής, ο Α. Τσίπρας τον παραβίασε βάναυσα, γεγονός που δεν έμεινε χωρίς συνέπειες, όπως η προγραμματική μετεξέλιξη σε ένα σύγχρονο, κεντροαριστερό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα.

Έτσι, φθάσαμε στα τέλη Ιουνίου του 2022 και γινόμαστε μάρτυρες μιας επιχείρησης αναδιάταξης, που τα όριά της ήταν όμως εξαρχής περιορισμένα λόγω της αρχηγικής αβλεψίας να προσχωρήσει στον αναγκαίο προγραμματικό εμπλουτισμό του κόμματος. Και τα πολιτικά κόμματα ανασυγκροτούνται όταν βρίσκονται στα πρώτα χρόνια της αντιπολίτευσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ, λόγω κυρίως του προγραμματικά καχεκτικού Προέδρου του, καινοτομεί, επιχειρώντας την ανασυγκρότησή του εν πλω, δηλαδή στην τελική στροφή πριν από την τελική αναμέτρηση με τη Νέα Δημοκρατία και τον Κυριάκο Μητσοτάκη προσωπικά.