Πρωθυπουργός χωρίς επιτηρητή

Στη συντριπτική πλειοψηφία των ανάλογων περιπτώσεων, ο Πρωθυπουργός, ανεξάρτητα από ιδεολογικές αναφορές και κομματική ταυτότητα, είναι το πολιτικό πρόσωπο που τελεί υπό μεγάλη πολιτική πίεση, που αγγίζει συχνά τα όρια της πολιτικής επιτήρησης. Στη χθεσινή συνέντευξη στην ΕΡΤ1 και στον δημοσιογράφο Γιώργο Κουβαρά, συνέβη το ακριβώς αντίθετο: ο Κυριάκος Μητσοτάκης εμφανίσθηκε απαλλαγμένος από πολιτική επιτήρηση, παρά το ότι οι γενικές βουλευτικές εκλογές πρέπει να διενεργηθούν σε ένα χρόνο το αργότερο.

Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος ψηφοφόρος της Νέας Δημοκρατίας για να διαπιστώσει ότι, στη χθεσινοβραδινή συνέντευξη, ο Μητσοτάκης ακυρώνει πειστικά ένα από τα βασικότερα θεωρήματα του μεταπολιτευτικού πολιτικού συστήματος. Με βάση το θεώρημα αυτό, ο Πρωθυπουργός πρέπει να νοείται ως ένα πολιτικό πρόσωπο που βρίσκεται κατ’ ουσίαν εγκλωβισμένο μεταξύ  εσωκομματικών μηχανισμών, συχνά αδυσώπητων, και του συνταγματικά προβλεπόμενου πολιτικού αντιπάλου του, του αρχηγού του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Από κάτω, λοιπόν, υπάρχουν και καιροφυλακτούν, με βάση το εν λόγω θεώρημα, οι πάντα κρίσιμοι κομματικοί μηχανισμοί, σχεδιασμένοι και οικοδομημένοι μάλιστα έτσι ώστε να δημιουργούν πιέσεις και διαρκή άγχη στον εκάστοτε Πρόεδρο, ο οποίος, παρ’ όλα αυτά, οφείλει να ασκήσει την κεντρική πολιτική εξουσία, που του έχει εμπιστευθεί το εκλογικό σώμα.

Απέναντι στον Πρωθυπουργό ίσταται ο επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που λειτουργεί συχνά όχι μόνον ως παράγοντας ελέγχου, όπως εξάλλου τον θέλει και ο συντακτικός νομοθέτης, αλλά ως ένας προ των πυλών Πρωθυπουργός.

Στην περίπτωση, όμως, του Κυριάκου Μητσοτάκη, ούτε η μία, ούτε η άλλη πρόταση του θεωρήματος. Ο Πρωθυπουργός απολαμβάνει ενδοκομματικής ηρεμίας και δεν βρίσκεται αντιμέτωπος με καμία εστία σοβαρής ενδοκομματικής αμφισβήτησης. Σταθερά αυτοκαθοριζόμενος ως ένας σύγχρονος κεντρώος πολιτικός, εκφράζει, όπως εμφατικά τόνισε, την ευρύτερη κεντροδεξιά παράταξη, συνομιλώντας με άνεση και ανταλλάσσοντας απόψεις με ρεύματα ιδεών που τοποθετούνται στις πιο συντηρητικές και δημοκρατικά δεξιές πτέρυγες της παράταξης. Ο άψογος τρόπος διεξαγωγής του πρόσφατου 14^ου Συνεδρίου της ΝΔ και η επιβεβαίωση της προεδρικής αποδοχής του από ολόκληρο το σώμα του Συνεδρίου αυτό ακριβώς καταδεικνύουν.

Και η εσωκομματική αυτή επιβεβαίωση επιτρέπει τα προσεκτικά και επιτυχή ανοίγματα ενός κόμματος, που δεν ενδιαφέρεται να αναπαράγει εσωκομματικές βεβαιότητες, στα όρια του ιδεολογικού και πολιτικού αυτισμού. Κινείται και προς τον κεντροαριστερό – σοσιαλδημοκρατικό χώρο, συνομιλώντας με συλλογικότητες και αξιοποιώντας πρόσωπα, όπως συνέβη πρόσφατα με τον ορισμό του πρώην Προέδρου του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελο Βενιζέλου ως μέλους της επταμελούς ομάδας υψηλού επιπέδου που θα εισηγηθεί αναφορικά με τον ρόλο που καλείται να διαδραματίσει το Συμβούλιο της Ευρώπης, προωθώντας καταστατικούς σκοπούς του και ευρωπαϊκές αξίες.

Πρόκειται για αυτόν ακριβώς τον κρίσιμο, για την ελληνική πολιτική ζωή, ιδεολογικό και πολιτικό χώρο, όπου το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης επιδεικνύει ιδιαίτερα χαμηλές επιδόσεις και οριακά επιτεύγματα. Ο έτερος συνήθης πόλος της επιτήρησης του Πρωθυπουργού εξασθενεί θεαματικά λόγω των δικών του στρατηγικών επιλογών και των δικών του τακτικών κινήσεων.

Η στρατηγική επιλογή της Κουμουνδούρου για την επάνοδο στην κυβερνητική εξουσία περνάει μέσα από μια μαζική, νεοπληβειακής υφής αντιπολίτευσης, που αδιαφορεί για ταξικές διαφορές, για διαφοροποιήσεις στην κοινωνική διαστρωμάτωση, για προγραμματικές αναζητήσεις στο χώρο της σύγχρονης κεντροαριστεράς. Τούτο έχει ως συνέπεια, ανάμεσα στα άλλα, να αφήνεται ελεύθερος ζωτικός κοινωνικός και πολιτικός χώρος για το «νέο ΠΑΣΟΚ» υπό τον Νίκο Ανδρουλάκη, αλλά και για τον πολιτικά ευέλικτο Μητσοτάκη, ο οποίος αξιοποιεί αποτελεσματικά το σχετικό κενό, εξασθενώντας έτσι και τον άλλο πόλο πολιτικής επιτήρησης. Κι αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό κέρδος για τον σημερινό Πρωθυπουργό, ο οποίος διευκρίνισε ότι Πρόεδρος της προσεχούς Κυβέρνησης θα είναι  ο Πρόεδρος του πρώτου σε εκλογική απήχηση κόμματος.