ΕΕ: Προς αναθεώρηση της στάσης της προς τους Λευκορώσους;

Ο καθοριστικός ρόλος του καθεστώτος του Προέδρου Αλεξάντερ Λουκασένκο, στη ρωσική στρατιωτική επίθεση κατά της Ουκρανίας, έχει εγείρει αμφιβολίες σχετικά με το εάν η Λευκορωσία μπορεί να θεωρηθεί ένα πραγματικά κυρίαρχο κράτος. Με την υποβάθμιση της κυριαρχίας της Λευκορωσίας, θα δεχτεί η Ευρωπαϊκή Ένωση να είναι απλώς ένας σιωπηλός μάρτυρας; Και δεν θα θεωρείται πλέον η Λευκορωσία ως μία ξεχωριστή οντότητα από τη Ρωσία;

Όμως, αυτή η πολιτική προσέγγιση έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την υπόσχεση που είχε δώσει η Ευρωπαϊκή Ένωση να είναι στο πλευρό του λαού της Λευκορωσίας στον απόηχο των προεδρικών εκλογών του 2020. 

Μετά την έναρξη της ρωσικής επιθετικότητας κατά της Ουκρανίας, η ΕΕ αντιμετωπίζει τον λαό της Λευκορωσίας με τον ίδιο σχεδόν τρόπο που αντιμετωπίζει τους Ρώσους. Μάλιστα, η Δημοκρατία της Τσεχίας σταμάτησε την έκδοση βίζας στους Λευκορώσους.

Η Γερμανία αποφάσισε να μπλοκάρει τραπεζικούς λογαριασμούς μπλόκαρε τραπεζικούς κατόχων διαβατηρίων από την Λευκορωσία. Ακόμη και οι Λευκορώσοι πρόσφυγες που κατέφυγαν από το κατασταλτικό καθεστώς του Λουκασένκο στην Ουκρανία και μετά από τον πόλεμο στην ΕΕ δεν δικαιούνται της ίδιας προσωρινής προστασίας με τους κατόχους ουκρανικών διαβατηρίων.  

Αυτές είναι μόνο ορισμένες περιπτώσεις διακρίσεων, βάσει διαβατηρίου, που αντιμετωπίζουν οι Λευκορώσοι στην ΕΕ.

Πλήρης ταύτιση λαού και ηγεσίας

Χωρίς αμφιβολία, οι απάνθρωπες ενέργειες του ρωσικού στρατού και η εμπλοκή του καθεστώτος του Λουκασένκο σε αυτές τις φρικαλεότητες αξίζουν μόνο πολιτική περιφρόνηση και νομικές κυρώσεις. Ο πληθυσμός της Λευκορωσίας φαίνεται, όμως, να μην ασπάζεται και να μην υιοθετεί αυτόν τον προσανατολισμό της πολιτικής ηγεσίας της χώρας του. 

Σύμφωνα με δημοσκόπηση που διεξήγαγε η βρετανική δεξαμενή σκέψης Chatnam House τον Μάρτιο του 2022, το 97% των Λευκορώσων αντιτίθενται στην πιθανή εμπλοκή των λευκορωσικών στρατευμάτων στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας στο πλευρό της Ρωσίας και περίπου το 70 % τάσσεται κατά του βομβαρδισμού της Ουκρανίας από τη λευκορωσική εδαφική επικράτεια.

Αλληλεγγύη από τον λαό της Λευκορωσίας στους Ουκρανούς

Παρά τις αυξανόμενες ολοκληρωτικές τάσεις του καθεστώτος του, με την έναρξη της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, το αντικυβερνητικό κίνημα της Λευκορωσίας έχει εκδηλωθεί με αντιπολεμικές ενέργειες.

Ο λευκορωσικός λαός αποφάσισε να διαδηλώσει την ημέρα του δημοψηφίσματος, στις 27 Φεβρουαρίου, για να εκφράσει την καταδίκη του για την εισβολή της Ρωσίας.

Στους δρόμους του Μινσκ ανέμιζαν σημαίες της Ουκρανίας και ακουγόταν το σύνθημα «Δόξα στην Ουκρανία». Εκατοντάδες συνελήφθησαν στη συνέχεια, πολλοί υπέστησαν τα ίδια βασανιστήρια και την ίδια ταπείνωση που συνέβη το 2020.

Πλέον, υπάρχουν περισσότεροι από 1.100 πολιτικοί κρατούμενοι στη Λευκορωσία. Οι κρατήσεις, οι ξυλοδαρμοί και οι έρευνες διαμερισμάτων έχουν γίνει η πραγματικότητα στη Λευκορωσία τον τελευταίο ενάμιση χρόνο.

Με την έναρξη της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, πολλές χώρες της ΕΕ φαίνεται να αναθεωρούν πλήρως τις πολιτικές τους έναντι του λευκορωσικού λαού. Ωστόσο, η εγκατάλειψή του στο Κρεμλίνο τροφοδοτεί μόνο την αυτοκρατορική σκέψη της Ρωσίας. Πρόκειται για μία προσέγγιση, η οποία δεν διαφοροποιεί τη Ρωσία από τους γείτονές της.

Οι Λευκορώσοι έκαναν την επιλογή τους για δημοκρατία το 2020 και υποστήριξαν την Ουκρανία στον πόλεμο της Ρωσίας. Φαίνεται ότι και τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης καλούνται να κάνουν τη δική τους απέναντι στον λαό της Λευκορωσίας.