Αυτοδυναμία ή συμμαχία;

Την ίδια ημέρα που ο Κυριάκος Μητσοτάκης προκαλούσε σεισμό στο πολιτικό σύστημα, σημειώνοντας τη πιθανότητα συμμαχικών κυβερνήσεων, ο Αντόνιο Κόστα, ορκιζόταν πρωθυπουργός της Πορτογαλίας. Σχηματίζοντας μια ισχυρή κυβέρνηση καθώς οι Πορτογάλοι τιμώρησαν τα κόμματα της αριστεράς που έριξαν τη κυβέρνηση συνεργασίας με τους σοσιαλιστές.

Ο Αντόνιο Κόστα, στη πανηγυρική του ομιλία σημείωνε με δηκτικό τρόπο: «Απόλυτη πλειοψηφία σημαίνει απλώς απόλυτη ευθύνη εκείνων που κυβερνούν, δίχως άλλοθι και δικαιολογίες». Η νέα σύνθεση της Βουλής υπόσχεται σταθερότητα, αλλά και η νέα κυβέρνηση θα είναι κυβέρνηση διαλόγου και συναίνεσης, όπως η προηγούμενη, η συνεταιρική. Και κάτι ακόμη. Οι εκλογές, είπε, «άλλαξαν την σύνθεση της Βουλής, όχι το Σύνταγμα» και όσα προβλέπει για αυτονομία των θεσμών και διάκριση των εξουσιών. Κοντολογίς «άλλο κυβέρνηση άλλο εξουσία» και ο νοών νοείτο…

Αξίζει να σημειωθεί πως η Πορτογαλία κατάφερε με λιγότερο κόπο και ακόμη λιγότερο «αίμα», να εξέλθει των μνημονίων, με συγκεκριμένη πολιτική δημιουργώντας ένα ισχυρό πολιτικό τείχος κατασκευασμένο από όλα τα κόμματα, απέναντι στους δανειστές. Οι διαπραγματεύσεις ήταν σκληρές αλλά το τείχος απεδείχθη ακόμη ισχυρότερο. Και οι κυβερνήσεις δεν ήταν αυτοδύναμες. Αλλά υπήρχε μια βασική πολιτική συμφωνία: «μέχρι εδώ μπορούμε να φτάσουμε ούτε γραμμή παρακάτω». Και βγήκαν από τα μνημόνια συντομότερα από ότι η Ελλάδα.

Η χώρας μας διαθέτει αυτοδύναμη κυβέρνηση και μαζί με τη Πορτογαλία είναι η εξαίρεση στον ευρωπαϊκό κανόνα, που η πλειοψηφία των κρατών έχουν κυβερνήσεις συνεργασίας.

Με μια μεγάλη διαφορά: άλλο η κυβέρνηση άλλο η εξουσία. Στην Ελλάδα, το κόμμα που κερδίζει είναι σαν να αποκτά ελέω Θεού μοναρχία στη δημόσια διοίκηση. Η οποία με τη σειρά της, περιμένει ως μάνα εξ ουρανού τον λυτρωτή πρωθυπουργό-υπουργό να ενισχύσει τη κομματικοποίηση του. Αντί να αναζητά με πάθος τον εκσυγχρονισμό της. Όσο εξαιρετικός να είναι ένας υπουργός ή πρωθυπουργός, η δημόσια διοίκηση είναι η εξουσία. «Το ελληνικό πολιτικό σύστημα είναι προϊόν μιας μεγάλης, έντονης πόλωσης και διχαστικών γραμμών», σημείωνε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Και εδώ που τα λέμε δεν έχει καθόλου άδικο. Αλλά όλοι έχουμε την ίδια ευθύνη. Διότι ταυτίζουμε τη κυβέρνηση με την εξουσία, με το κρατικό μηχανισμό, διαιωνίζοντας την ίδια κατάρα και ευχή. Την ίδια παθογένεια, την ίδια μιζέρια. Φαύλος κύκλος, αναγκαστικός, ή πολιτική επιλογή του συστήματος;…

Η αυτοδυναμία έχει ευθύνες που είναι αποκλειστικώς όλες δικές της. Ταυτοχρόνως έχει και αντί-πολίτευση στην αυτό-δυναμία. Δηλαδή, μια αντί-πολίτευση, ασκεί κριτική σε μια αυτο-δυναμία, προκειμένου να λάβει τη θέση της! Ο Αντόνιο Κόστα, ακριβώς το αντίθετο ζήτησε, παρά το γεγονός πως είναι αυτο-δύναμος. Αναζητά τη πολιτική συναίνεση. Δηλαδή το ισχυρό τείχος των συμμαχικών κυβερνήσεων που έβγαλε τη χώρα από τα μνημόνια. Ένα τείχος και από τα κόμματα που βρισκόντουσαν εκτός κυβερνήσεως.

Ίσως, είθε, (βάλτε όποια λέξη, προτιμάτε) να ζούμε τη βίαια ωρίμανση του πολιτικού συστήματος, είτε της αυτοδυναμίας είτε της πολιτικής συνεργασίας. Που θα διαχωρίζει τη κυβέρνηση από την εξουσία. Που θα (αναγκαστεί έστω) να απελευθερώσει τους θεσμούς και η λειτουργία το κράτους θα είναι ανεξάρτητη των όποιων κυβερνήσεων…