Ποια ειρήνη για την Ουκρανία;

Μπροστά στις οδύνες που προκάλεσε και συνεχίζει να προκαλεί η στρατιωτική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, πολιτικές δυνάμεις και πνευματικές φωνές επιμένουν ακόμη να συνηγορούν γενικόλογα υπέρ της ανάγκης «να τερματιστεί ο πόλεμος». Έτσι, όμως, περιορίζονται σε ωραιολογίες που εκβάλλουν σε κατάργηση του συγκεκριμένου νοήματος και σε έναν προ – πολιτικό πασιφισμό, που χάνει από το οπτικό του πεδίο τις απτές πλέον δικαιικές και θεσμικές προεκτάσεις που έχει λάβει ο πόλεμος που διεξάγει η Ρωσία του Πούτιν εναντίον του ουκρανικού λαού.

Τα λυπηρά γεγονότα είναι ωστόσο εδώ και είναι ξεροκέφαλα, λειτουργώντας ως καθημερινές υπομνήσεις για τις σφαγές αμάχων στην Μαριούπολη, τα ψυχωσικά επεισόδια ανηλίκων στο Κίεβο, τις μεταναστευτικές ροές προς την Ευρώπη και την προϊούσα οικολογική επιβάρυνση. Το αίτημα που εκφέρεται σχετικά με το «να τερματιστεί ο πόλεμος» καλείται εκ των πραγμάτων να ενσωματώσει ορισμένες θεμελιακές αξιώσεις για την επόμενη μέρα στην Ουκρανία.

Μια από αυτές συνίσταται στο ότι, έως σήμερα, οι Δυτικοί χαδέψαμε υπερβολικά τις επεκτατικές πολιτικές του δεσποτικού Πούτιν τόσο στο εσωτερικό όσο κι στο εξωτερικό.

Αντιπολιτευτικές δυνάμεις στη ρωσική κοινωνία περιθωριοποιήθηκαν, οι Γεωργιανοί εγκαταλείφθηκαν, οι Τσετσένοι αφέθηκαν στις λαίμαργες ορέξεις του Κρεμλίνου. Ελπίζαμε σε μια βελτίωση της στρατηγικής του Ρώσου ηγέτη, που όμως δεν ήρθε ποτέ.

Απεναντίας, ο Ρώσος Πρόεδρος αποθρασύνθηκε ακόμη περισσότερο, εισβάλλοντας και στο ουκρανικό έδαφος. Το «να τερματιστεί ο πόλεμος» δεν λέει σχεδόν τίποτα για τον τρόπο με τον οποίο θα καταστεί δυνατή η επιστροφή της ειρήνης στην Ουκρανία. Ποια είναι η ειρηνική μορφή που πρέπει να λάβει ο τερματισμός του εκβαρβαρισμού; Ο Χάρτης των Ηνωμένων Εθνών προβλέπει με ενάργεια συγκεκριμένες μεθόδους για την ειρηνική διέξοδο από μια πολεμική εισβολή χωρίς, βέβαια, να οδηγείται το θύμα στην ταπεινωτική αποδοχή εδαφών και πληθυσμού.

Κι εδώ ακριβώς υπεισέρχεται η τρίτη θεμελιώδης αξίωση την οποία καλείται να εντάξει στην προβληματική του το γενικόλογο αίτημα περί του τερματισμού του πολέμου. Ο τερματισμός αυτός είναι, πλέον, θεσμικά ανεπίτρεπτο να αποσιωπήσει το διεθνές δίκαιο που μεριμνά για την ειρηνική συνύπαρξη των λαών και των κρατών. Η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης υπαγορεύει την άμεση απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων, ενώ, παράλληλα, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο έχει ήδη αρχίσει έρευνα για τη διαλεύκανση ρωσικών εγκλημάτων σε βάρος της Ουκρανίας.

Είναι λοιπόν σαφές ότι ήταν, αν μη τι άλλο, ευτυχής η στιγμή για τον Έλληνα Πρωθυπουργό που έγκαιρα, πριν από ένα μήνα, συνύφαινε την ειρήνη με το διεθνές δίκαιο, γιατί αποδεικνύεται ότι, πράγματι, «ή είσαι με την ειρήνη και το διεθνές δίκαιο ή είσαι απέναντι».