Threshold – Εισαγωγή στον νέο Μεγάλο Πόλεμο

Ανεξαρτήτως έκβασης του πολέμου στην Ουκρανία αυτός έχει ήδη λειτουργήσει ως πυροκροτητής πρωτοφανών για τη μετασοβιετική εποχή εξελίξεων.

Δεν είναι υπερβολή, κάθε άλλο, να ειπωθεί ότι ο κόσμος έχει πλέον εισέλθει στον προθάλαμο ενός νέου παγκοσμίου πολέμου. Το πιθανότερο είναι ότι βρισκόμαστε στη φάση μιας μακράς εισαγωγής σε αυτόν.

Είναι σαφές σε όλους ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία δεν είναι ένα αυτοτελές επεισόδιο, αλλά εντάσσεται σε μία συνολικότερη επαναχάραξη του μεταπολεμικού και μετασοβιετικού χάρτη που επιδιώκει ο Βλαντιμίρ Πούτιν, θεωρώντας ότι αφενός η Δύση έσφιξε πέραν του ανεκτού σημείου τον ΝΑΤΟϊκό κλοιό γύρω από τη χώρα του, αφετέρου ότι οι συσχετισμοί πρέπει να αντανακλούν την (επανακάμψασα) στρατιωτική ισχύ της Μόσχας.

Το πρόβλημα για τον Πούτιν είναι ότι ξεπέρασε το όριο  (threshold) όπου η πίεση που ασκούσε του απέδιδε αυτά που υπολόγιζε. Προφανώς είχε εκτιμήσει ότι ακόμα και με την εισβολή θα συνεχιζόταν με σχετική επιτυχία η προσπάθεια του να διεμβολίσει το Δυτικό στρατόπεδο. Στη πρώτη φάση της εισβολής ήταν ακόμη εμφανής η απροθυμία αρκετών ευρωπαϊκών κρατών να συνταχθούν με την πολύ σκληρή γραμμή των ΗΠΑ και της Βρετανίας, απορρίπτοντας μέτρα όπως η έξωση της Ρωσίας από το διεθνές σύστημα συναλλαγών SWIFT. Το πλέγμα οικονομικής, εμπορικής και ενεργειακής αλληλεξάρτησης  μεταξύ Ευρωπαίων και Ρωσίας είναι τέτοιο που καθιστούσε εύλογο τον υπολογισμό του Πούτιν.

Εκτιμούσε ότι, όπως συνέβη και με την κατάληψη της Κριμαίας, τα νέα τετελεσμένα δεν θα αναγνωρίζονταν μεν, θα «χωνεύονταν» σιωπηρά δε και μετά την ανακοίνωση των αναπόφευκτων νέων κυρώσεων θα άρχιζε, σε δεύτερο χρόνο, η πίεση ορισμένων ευρωπαϊκών κρατών για σταδιακή αποκατάσταση μίας λειτουργικής σχέσης Δύσης – Ρωσίας για λόγους οικονομικούς, γεωπολιτικούς και ασφαλείας.

πηγή φώτο: ndtv

Το πράγμα όμως στράβωσε σε τρία τουλάχιστον σημεία:

Πρώτον ο Πούτιν αποφάσισε να προχωρήσει σε κατάληψη ολόκληρης της Ουκρανίας για λόγους που εξηγήσαμε πριν αυτό συμβεί παρότι πολλοί το θεωρούσαν δύσκολο έως απίθανο. Θα ήταν διαφορετικά αν έμενε στο «μικρό πακέτο», στην κατάληψη των αποσχισθεισών περιοχών του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ και εκκινούσε εκ νέου τη διαπραγμάτευση με την απειλή συνέχισης της εισβολής. Η κατάληψη μίας ολόκληρης χώρας στερεί τα προσχήματα ακόμα και από αυτούς που θέλουν να κάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν.

Δεύτερον η απειλή της Μόσχας κατά της Φινλανδίας και της Σουηδίας ότι θα υποστούν ό,τι και η Ουκρανία αν αποπειραθούν να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ βάρεσε καμπάνες παντού. «Ξαφνικά» οι Ευρωπαίοι συνειδητοποίησαν ότι ο Πούτιν δοκιμάζει να θέσει ολόκληρη την ήπειρο υπό στρατιωτικό καταναγκασμό. Μεγάλο λάθος. Επιβεβαίωσε απολύτως την επιχειρηματολογία των ΗΠΑ, ακόμα και στους πιο δύσπιστους. Προφανώς δεν άφησε κανένα περιθώριο σε κανέναν στην Ευρώπη να κάνει οτιδήποτε άλλο από το να συνταχθεί με τη σκληρή γραμμή.

Τρίτον η έκβαση των επιχειρήσεων στην Ουκρανία δεν επιβεβαίωσε τις αρχικές προσδοκίες του Πούτιν, αλλά και τις εκτιμήσεις τρίτων, περί σχετικά γρήγορης έκβασης. Η αντίσταση των Ουκρανών είχε ορισμένες καθοριστικές αρνητικές συνέπειες για τη Ρωσία.

Την εξέθεσε περισσότερο ως δύναμη εισβολής πυροδοτώντας κύμα συμπάθειας στη διεθνή κοινή γνώμη προς τους Ουκρανούς. Η παγκόσμια κατακραυγή ασκεί πίεση, η οποία δεν είναι εύκολο να αγνοηθεί.

Επηρέασε τη στάση των Ευρωπαίων οι οποίοι αντιλαμβανόμενοι ότι η ρωσική εισβολή δεν είναι περίπατος και ότι δημιουργούνται συνθήκες πολέμου φθοράς των Ρώσων άρχισαν τη μαζική αποστολή εξοπλισμού στους Ουκρανούς, σκεπτόμενοι ότι όσο περισσότερο επιβραδύνεται η ρωσική επιχείρηση τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες αποτυχίας της, έστω μερικής.

Ανεξαρτήτως τελικής έκβασης η Ρωσία έχει ήδη υποστεί πλήγμα όχι μόνο ηθικό, αλλά – και αυτό ίσως είναι μεγαλύτερη απώλεια-  ως προς τη φήμη της αποτελεσματικότητας του ρωσικού στρατού.

Η σύγκρουση δεν έχει κριθεί και η Ρωσία έχει ακόμα πολλές και μεγάλες δυνάμεις για να ρίξει στο πεδίο, αλλά το γεγονός ότι δεν κατάφερε σε πρώτη φάση να φέρει εις πέρας μία (κακοσχεδιασμένη όπως αποδεικνύεται)  επιχείρηση έναντι υποδεέστερου αντιπάλου της επισώρευσε κόστος.  Και υπάρχουν πολλοί που βγάζουν συμπεράσματα.

Η αντιρωσική συσπείρωση των Ευρωπαίων και ο επανεξοπλισμός των ευρωπαϊκών κρατών που ξεκίνησε από τη συνειδητοποίηση ότι τα μεταπολεμικό status διαταράσσεται είναι μία ακόμα μεγάλη αποτυχία για τη Ρωσία. Ο πάγιος στόχος των ΗΠΑ που τόση δυσκολία είχαν να τον επιτύχουν λόγω της οικονομικής και ενεργειακής αλληλεξάρτησης Ευρώπης – Ρωσίας επιτεύχθηκε τρεις ημέρες με την ευγενική χορηγία του Πούτιν.

Όπως ειπώθηκε στη αρχή, αυτό που συμβαίνει τώρα είναι η εισαγωγή σε ένα νέο κεφάλαιο της παγκόσμιας ιστορίας το οποίο, αν κάποια πράγματα συνεχίσουν να πηγαίνουν στραβά όπερ και το πιθανότερο, ενδέχεται να ανταγωνιστεί σε καταστροφή τα πιο σκοτεινά του προηγούμενο αιώνα.