Μία δύσκολη αλλά με ευκαιρίες γεωπολιτική συγκυρία

«Η Τουρκία προσπαθεί να προσβάλει την Ελλάδα και την Αίγυπτο με μία φανταστική συμφωνία για θαλάσσιες περιοχές». Είναι ο τίτλος ρεπορτάζ στην ισραηλινή Jerusalem Post στον απόηχο της σπέκουλας που επιχείρησε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών «φλερτάροντας» με την Αίγυπτο κατά της Ελλάδας.

Υπενθυμίζεται ότι στον απόηχο της διπλωματικής κινητοποίησης που υπήρξε στην Αθήνα λόγω της αμφίσημης γεωγραφικής θέσης που βρίσκεται ένα εκ των 24 θαλασσίων τεμαχίων που προκήρυξε για έρευνα και αξιοποίηση η Αίγυπτος , ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου έσπευσε να ισχυριστεί ότι έτσι το Κάιρο αποδέχεται έτσι την τουρκική θέση για τη χάραξη των ΑΟΖ στην περιοχή. Η Άγκυρα, τόνισε, είναι έτοιμη να συζητήσει συμφωνία οριοθέτησης με τους Αιγυπτίους.

Το γεγονός ότι το Τελ Αβίβ έσπευσε (μέσω της Jerusalem Post) να απορρίψει ως ανυπόστατη την αυθαίρετη ερμηνεία του Τσαβούσλογλου παρότι το θέμα αφορά στην Αίγυπτο και όχι στο Ισραήλ, επιβεβαιώνει ότι υπάρχει μία συναντίληψη στα δύο κράτη σχετικά με τον ρόλο της Τουρκίας. Στο ρεπορτάζ μάλιστα αναφερόταν ότι ούτε το Ισραήλ, ούτε η Αίγυπτος έχουν ανάγκη από τέτοιου είδους «συμφωνίες» με την Τουρκία και ότι αντιθέτως τηρούν αυτές που έχουν με την Ελλάδα και την Κύπρο.

Η «πόρτα» από τον άμεσα ενδιαφερόμενο, την Αίγυπτο, ήρθε στη συνέχεια. Στην Σύνοδο υπουργών Εξωτερικών του Αραβικού Συνδέσμου ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών Σάμεχ Σούκρι, επιτέθηκε στην Τουρκία για τις παρεμβάσεις της σε αραβικά κράτη σημειώνοντας ότι η χώρα του αλλά και άλλες αραβικές, τις παρακολουθούν με ανησυχία. Κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στη Λιβύη η κατάσταση στην οποία ενδιαφέρει άμεσα από άποψη ασφαλείας το Κάιρο, τόνισε ότι η Αίγυπτος συμβάλει ενεργά «στην εδραίωση της ασφάλειας και της ειρήνης και στην αντιμετώπιση των σκοταδιστικών ιδεών που προωθούν ορισμένες χώρες».

Στη συνεδρίαση υπήρξε καταδίκη της τουρκικής ανάμιξης και αυθαίρετης στρατιωτικής παρουσίας σε αραβικά κράτη (Συρία, Ιράκ, Λιβύη) ενώ ελληνικές διπλωματικές πηγές υπενθύμιζαν ότι έχει δημιουργηθεί ειδική επιτροπή του Αραβικού Συνδέσμου που παρακολουθεί τις τουρκικές παρεμβάσεις στα εσωτερικά των αραβικών χωρών, στην οποία συμμετέχουν η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν, το Ιράκ και ο γενικός γραμματέας του Αραβικού Συνδέσμου ο οποίος είναι Αιγύπτιος…

Αυτό, ειρήσθω εν παρόδω, δεν σημαίνει ότι οι Αιγύπτιοι σε σχέση με εμάς δεν κοιτούν τα δικά τους συμφέροντα και ότι θα μας χαρίσουν ΑΟΖ. Κάθε άλλο, το έχουμε αναλύσει. Θα είναι δύσκολη η συνέχεια της οριοθέτησης ΑΟΖ με την Αίγυπτο διότι έχει τις δικές της θέσεις σε απόκλιση με τις δικές μας και τις δικές της επιδιώξεις, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα οριοθετήσει έτσι απλά με την Τουρκία.

Αντιθέτως, είναι προφανές ότι η τουρκική επεκτατική φρενίτιδα έχει προκαλέσει αντισυσπειρώσεις οι οποίες ευνοούν διπλωματικά, γεωπολιτικά και στρατιωτικά την Ελλάδα. Οι αντισυσπειρώσεις αυτές περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα δυνάμεων, γεωγραφικά και πολιτισμικά καθώς εκτείνονται από τη Δυτική Μεσόγειο μέχρι τον Αραβικό Κόλπο και την Ινδία. Οι διπλωματικές – στρατιωτικές συμπήξεις αυτές δεν γίνονται λόγω Τουρκίας, καθώς εδράζονται σε έναν μεγάλο και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό που αφορά στη διαμόρφωση χαράξεων τεράστιων ενεργειακών και εμπορικών οδών και κόμβων που θα καλύπτουν όλη αυτή την περιοχή και στην ασφάλειά τους. Τύχη αγαθή όμως συμπίπτει ώστε οι περισσότερες από τις εμπλεκόμενες χώρες να έχουν προβλήματα, από σοβαρά έως υπαρξιακά με την Τουρκία, λόγω της πολιτικής της τελευταίας, οπότε υπάρχει και ένας αντιτουρκικός κοινός παρονομαστής.

Από την άλλη η Ελλάδα είναι μία χώρα η οποία πέραν της σύγκλισης ή και σύμπτωσης συμφερόντων που έχει με αυτές τις χώρες στην παρούσα υπό διαμόρφωση συγκυρία, έχει επίσης ένα θετικό ιστορικό και γεωπολιτικό πρόσημο για αυτά τα έθνη. Αφενός δεν έχει επιβαρυμένο παρελθόν, αφετέρου είναι χρήσιμη για την κάθε ένα από αυτά τα κράτη για διάφορους λόγους. Διεθνοπολιτικά ως μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, άρα ως διπλωματική γέφυρα, γεωγραφικά σε θέση – αρμό για τον συνολικό αλλά και τους επιμέρους σχεδιασμούς, επιχειρησιακά ως ναυτική δύναμη και με ισχυρή αεροπορία, εμπορικά ως δίαυλος και γενικά για μία σειρά από λόγους που η τρέχουσα ιστορική φάση συναρμόζει προς όφελός μας. Αυτό, σε μία περίοδο που η Τουρκία δημιουργεί τα αντίθετα αντανακλαστικά.

Κοινώς, είναι μία ευκαιρία από αυτές που παρουσιάζονται κάθε εκατό η και περισσότερα χρόνια. Υπάρχει πεδίο μεγάλου γεωπολιτικού comeback της Ελλάδας το οποίο τουλάχιστον το υπουργείο Εξωτερικών υπό την παρούσα ηγεσία φαίνεται να αντιλαμβάνεται και να αξιοποιεί καταλλήλως. Αρκεί να ξεπεράσουμε κάποιους σοβαρούς κάβους όπως αυτός που στήνεται στο Κυπριακό και να μην ναυαγήσουμε εκεί. Για το συγκεκριμένο θα επανέλθουμε διότι στο Κυπριακό θα παιχθεί το μέλλον του ελληνισμού το αμέσως επόμενο διάστημα.