Lockdown – Το τραγικό δίλημμα μεταξύ υγείας και οικονομίας

Το νέο lockdown είναι η ληξιαρχική πράξη ενός προαναγγελθέντος θανάτου: Της οικονομίας. Ο κορωνοϊός δεν σκοτώνει μόνο ανθρώπους. Σκοτώνει και οικονομίες. Μεγάλες και μικρές. Στερεί ακόμα περισσότερες ζωές, πέραν αυτών που αφαιρεί μολύνοντας. Όταν ο ιός κλείνει μία επιχείρηση, όταν εξαφανίζει μία θέση εργασίας, εξοντώνει, ακόμα και βιολογικά, και το πρόσωπο που εξαρτάται από αυτήν.

Τα θύματά του είναι πολλά περισσότερα από αυτά που ανακοινώνονται καθημερινά στα νοσοκομεία. Είναι οι ανώνυμοι μελλοντικοί νεκροί ή ζωντανοί νεκροί που αφανώς περιλαμβάνονται στους τομείς οι οποίοι ανακοινώνεται ότι κλείνουν ή περιορίζονται στο πλαίσιο των μέτρων για τον έλεγχο της πανδημίας.

Η ελληνική κυβέρνηση, όπως και άλλες, άλλων χωρών, δεν μπορούν να κάνουν διαφορετικά. Είναι αναγκασμένες να επιλέξουν μεταξύ της αύξησης καθημερινών θανάτων σε αριθμούς που ξεπερνούν κατά πολύ αυτούς ενός πολέμου και του θανάτου της οικονομίας που και αυτός συνεπάγεται ανθρώπινες απώλειες. Κανείς δεν θέλει να βρίσκεται σε ένα τέτοιο δίλημμα, αλλά πλέον βρίσκονται ενώπιόν του όλοι όσοι κυβερνούν.

Η επιπλέον δυσκολία έγκειται στο ότι αυτός ο ιός είναι στην κυριολεξία αόρατος, υπό την έννοια ότι και τα συμπτώματά του δεν είναι εμφανή στον δρόμο. Δεν μπορείς να ξεχωρίσεις αν κάποιος που περνά δίπλα σου είναι φορέας ή όχι, ασυμπτωματικός ή μη. Αν ήταν ένας ιός που γέμιζε το σώμα πληγές ακόμα και αν δεν ήταν το ίδιο θανατηφόρος όπως ο Covid-19, θα έτρεχαν όλοι να κλειστούν στα σπίτια τους και δεν θα περίμεναν καμία κυβέρνηση να κηρύξει lockdown. Τώρα δημιουργείται η ψευδαίσθηση ότι τα πράγματα μπορεί και να μην είναι τόσο τραγικά όσο παρουσιάζονται. Αν υπήρχε τρόπος να ανάβει ένα λαμπάκι στο κεφάλι του καθενός που έχει μολυνθεί και βλέπαμε ξαφνικά τι γίνεται εκεί έξω το πιθανότερο είναι ότι θα τρέχαμε όλοι πανικόβλητοι και το πρώτο που θα κάναμε θα ήταν να αναζητήσουμε έναν καθρέφτη.

Είναι σαν τον ελεύθερο σκοπευτή στον πόλεμο. Δεν τον βλέπεις και δεν ξέρεις ότι υπάρχει μέχρι τη στιγμή που θα σε χτυπήσει η σφαίρα και πάλι δεν θα μάθεις ποτέ που ήταν.

Όλα αυτά δεν κάνουν ελαφρύτερες τις επιπτώσεις της οικονομικής κακουχίας, ούτε πιο υποφερτές τις δυσκολίες. Εξηγούν όμως γιατί γίνονται όλα αυτά, χωρίς αυτό να αποτελεί παρηγοριά. Δεν είναι καν βέβαιο ότι για όλους όσοι φθάνουν σε οικονομικό αδιέξοδο λόγω των μέτρων αποτελεί ανακούφιση η σκέψη ότι τουλάχιστον είναι ζωντανοί , ενώ άλλοι δεν ξέφυγαν. Και είναι πολλοί και οι μεν και οι δε. Ωστόσο στη διαχείριση των οικονομικών επιπτώσεων υπάρχουν πράγματα τα οποία μπορούν να γίνουν, χωρίς να αποτελούν πανάκεια, και δεν γίνονται. Και δεν αναφέρομαι στην ελληνική κυβέρνηση η οποία κάνει ίσως περισσότερα απ’ όσα μπορεί και πάντως πιο πολλά απ’ ό,τι πολλοί θα περίμεναν.

Η ΕΕ, η οποία θα βρεθεί αντιμέτωπη με την χειρότερη οικονομική κρίση από τον Β’ ΠΠ, αποφάσισε μετά από βασανιστικές διαπραγματεύσεις ένα χρηματοδοτικό πακέτο ανάκαμψης από την πανδημία, το οποίο καίτοι τραγικά κατώτερο των αναγκών – και σε ό,τι αφορά στο πόσο και σχετικά με τους όρους (δάνεια το μεγαλύτερο μέρος και όχι επιδοτήσεις…) – δεν προβλέπεται να διατεθεί πριν από τα μέσα του ερχόμενου έτους. Όταν δηλαδή ο ιός θα έχει σαρώσει για δεύτερη ή και τρίτη φορά την Ευρώπη, στις Βρυξέλλες ακόμα θα συζητούν για το πότε θα είναι διαθέσιμα τα χρήματα στα κράτη – μέλη. Τα οποία εν τω μεταξύ θα είναι ρημαγμένα υγειονομικά, οικονομικά και κοινωνικά.

Το συμπέρασμα είναι ότι ως πολλαπλασιαστής της φονικότητας του κορωνοϊού δεν λειτουργεί μόνο η ανθρώπινη απροσεξία ή αμέλεια, αλλά περισσότερο η ακαταλληλότητα ηγεσιών που αποδεικνύονται για πολλοστή φορά θανάσιμα κατώτερες των περιστάσεων.